Η Ψυχή στο Στόμα (2006)
Ολόκληρη η ταινία από Youtube στον σύνδεσμο
|
Σκηνοθέτης; Γιάννης Οικονομίδης
Σεναριο: Γιάννης Οικονομίδης, Ερρίκος Λίτσης, Λένια Σπυροπούλου, Βαγγέλης Μουρίκης Παίζουν: Ερρίκος Λίτσης Τάκης Βαγγέλης Μουρίκης Περικλής Μαρία Κεχαγιόγλου Ειρήνη Μαρία Ναυπλιώτου Πόπη Γιάννης Βουλγαράκης Γιώργος Κώστας Ξυκομηνός Τζίμης Αναστασία Κρίτση Αγγελική Γιάννης Αναστασάκης Μίμης Αλέκος Πάγκαλος Κώστας Δημήτρης Ξανθόπουλος Νίκος Κωνσταντίνος Σειραδάκης Γιάννης Ρεγγίνα Λίτση Μαρία |
Αντρικού φαλλοκρατικού αναγνώσματος σοφίαν ορθοί ακούσομεν......... |
Μια ταινία που βλέπεται μόνο με τη ψυχή στο στόμα. Στην προηγούμενη ταινία τού Γιάννη Οικονομίδη για "Σπιρτόκουτο" είχα γράψει:
«Πρόκειται για ένα έργο με ήρωες ανθρώπους τής μικροαστικής μιζέριας στο χειρότερό της πρόσωπο, κουρντισμένους από το σκηνοθέτη σε οριακή κατάσταση. ……. Πρωταγωνιστές δεν είναι τα πρόσωπα αλλά η λεκτική βία τού "μπινελικιού". Το μπινελίκι, η λεκτική βία, η χυδαιολογία, αποκτούν μέσα στην ταινία τόση δύναμη που σε καθηλώνει σε τρομάζει, σε "γοητεύει" δεν θέλεις τίποτα να πέσει κάτω. Μέσα από τη διαχείριση ενός σπουδαίου σκηνοθέτη, "το μπινελίκι γίνεται μια άλλου είδους "ποίηση", ποίηση των ορίων τής "ψυχής", ποίηση Τέλους, πέρα από το οποίο δεν υπάρχει τίποτα πια. Είναι ένα "ταξίδι στην άκρη τής νύχτας", για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο τού αριστουργήματος τού Σελίν. Η λεκτική παραφορά εδώ γίνεται υπαρξιακή. Μέσα από αυτή οι ήρωες τής φυλακής τής μίζερης ζωής τους, υπάρχουν. "Βρίζω άρα υπάρχω"». |
Ο μόνος που εμψυχώνει τον Τάκη είναι ο εαυτός του......Το μασάζ.... της ταπείνωσης και μιας υποψίας ομοφυλοφιλίας. |
Η εισαγωγή αυτή ταιριάζει απόλυτα και στη δεύτερη ταινία τού Οικονομίδη. Μόνο που το μπινελίκι, απλώνεται πέρα από το πυρήνα μιας οικογένειας τού "Σπιρτόκουτου" στην κοινωνία, τής οποίας μια μικρογραφία αποτελεί στην ταινία μια βιοτεχνία φωτιστικών και οι άνθρωποι γύρω από αυτή.
Ο Τάκης (Ερρίκος Λίτσης), υπάλληλος στη βιοτεχνία, με μια απέραντη θλίψη απλωμένη στο πρόσωπό του, βυθισμένος στη σιωπή, την ταπείνωση και την αποδοχή. Στην πρώτη σκηνή τής ταινίας τον βλέπουμε να εμψυχώνει τον εαυτό του με εκείνο το φοβερό επαναλαμβανόμενο «όλα καλά, όλα καλά.....» .Η κατάστασή του μού θύμισε τους "Μοιραίους" τού Βάρναλη· «…..Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα όπου μάς έβρει μάς πατεί. Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θαύμα!», αλλά και τους συντρόφους από το Δ΄ τού Μυθιστορήματος τού Σεφέρη:· «…..(Οι σύντροφοι) Είχανε το φέρσιμο των δέντρων και των κυμάτων, που δέχονται το άνεμο και τη βροχή, δέχονται τη νύχτα και τον ήλιο, χωρίς να αλλάζουν μέσα στην αλλαγή….». Ο Τάκης λοιπόν είναι ένας από τους "μοιραίους σύντροφους", είναι το αλεξικέραυνο που πάνω του ξεσπούν οι "κεραυνοί" λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής, βίας, των γύρω του, που δεν είναι και λίγοι. Πρώτα ο Περικλής (Βαγγέλης Μουρίκης), το αφεντικό ιδιοκτήτης τής βιοτεχνίας, με ένα παγωμένο πρόσωπο, κάτι από υποψία αριστοκράτη Δράκουλα, στο οποίο πρόσωπο, λες και έχουν παγώσει όλα τα συναισθήματα. Εκτός από την συναρμολόγηση φωτιστικών, τον χρησιμοποιεί και για προσωπικό του μασέρ για το παθημένο γόνατο του, με μασάζ ταπείνωσης αλλά και μιας λανθάνουσας ομοφυλοφιλίας. |
Μια σκηνή με τον Τάκη και τη γυναίκα του ........ που πίνει νερό στο όνομά του.
|
Μετά η γυναίκα του Ειρήνη, (Μαρία Κεχαγιόγλου), η οποία τον απατά, χωρίς προσχήματα, στα φανερά με τον αδελφό τού αφεντικού, τον Γιώργο (Γιάννης Βουλγαράκης). Τον άντρα της (αλλά και το μωρό που έχουν), τον έχει φτύσει κανονικά, τον αντιμετωπίζει σαν σκουπίδι, τού έχει περιορίσει και το ζωτικό χώρο μέσα στο σπίτι, και τον κάνει να τη βγάζει πολλές φορές μέσα στο αυτοκίνητο. Το έργο θα μπορούσε να το δει κάποιος και σα μαύρη κωμωδία, όχι μαύρη, κατάμαυρη, μαύρη λόγω τής μοίρας αυτού τού φουκαρά τού Τάκη, και κωμωδία για αυτά που τού συμβαίνουν που πολλές φορές έρχονται σε αντίστιξη, με αυτά που ακούει, όπως στην σκηνή που κάνει μασάζ στο αφεντικό, κι αυτός τού τονίζει πόσο τυχερός είναι που έχει γυναίκα νέα και όμορφη, και είναι συνέχεια μέσα στα "γαμήσια" και τα "χύσια", τη στιγμή που αυτή τον έχει εκτοπίσει όχι μόνο από το κρεβάτι, αλλά σχεδόν κι από το σπίτι.
|
Η αδελφή του και ο άντρας της..... του φορτώνουν στις πλάτες την άρρωστη αδελφή. |
Η αδελφή του Αγγελική (Αναστασία Κρίτση) και ο άντρας της Κώστας (Αλέκος Πάγκαλος), που τού φορτώνουν την ψυχικά άρρωστη άλλη αδελφή του την Όλγα, στους οποίους ο Τάκης είχε γράψει ένα σπίτι με την συμφωνία να την φροντίζουν. Όλα τα αντέχει η πλάτη τού φουκαρά.
|
Οι δανειστές τού Τάκη τού φέρονται .... με το σας και το σεις. Σὐνδεσμος για τη σκηνή:
|
Οι δανειστές του ο Τζίμης (Κώστας Ξυκομηνός) και η Πόπη (Μαρία Ναυπλιώτου), τον "περιποιούνται δεόντως". Σε αυτή τη σκηνή η Μαρία Ναυπλιώτου σε ένα κόντρα ρόλο στην αψεγάδιαστη ομορφιά της, ξεπερνά σε μπινελίκια κατά τη γνώμη μου και τα όρια τής ταινίας. Εδώ οι βρισιές ξεπερνούν κάθε ακραίο όριο φυσικότητας και αλήθειας. Γίνονται μια περιττή μανιέρα στα χείλη της και υποθάλπουν, την όποια αντιστοίχηση με την πραγματική ζωή. Βέβαια όπως είπαμε και στην αρχή, η ταινία είναι κουρντισμένη από τον Οικονομίδη να κινείται σε οριακές καταστάσεις, στην περιοχή όπως στα Μαθηματικά όπου μια συνάρτηση (η κοινωνική πραγματικότητα), τείνει στο όριο της για κάποιες τιμές των μεταβλητών (άνθρωποι υπό το βάρος των κοινωνικών συνθηκών)
|
Η ταινία τελειώνει με ένα κάπως απρόσμενο τρόπο. Ο Τάκης με θολωμένο μυαλό, περιμένοντας την γυναίκα του να επιστρέψει με τον γκόμενο, μέσα στο αυτοκίνητο του μαζί με το αφεντικό, που μάλλον εκτός σχεδίου τον έχει επισκεφτεί για να πάνε να φάνε κάτι, τον σκοτώνει με μαχαίρι. Ίσως εκείνη τη στιγμή τον πιο εύκολο στόχο.
Ίσως βέβαια και για τις ταπεινώσεις που έχει δεχτεί ή άλλα κρυμμένα βαθειά μέσα του μυστικά, αλλά πάντως τίποτα δεν είναι πιο συντριπτικό από την συμπεριφορά και την φανερή απιστία τής γυναίκας του, η οποία θα μπορούσε να τραβήξει την οργή του. Η τελευταία εικόνα, τον δείχνει πιτσιλισμένο με αίμα, απαθή, ίσως για να καταδειχτεί ότι είναι αδύνατος για να αλλάξει τη μοίρα του, είναι δήλαδή αυτό που έγραψα στην αρχή ένας υποδειγματικός "μοιραίος, σύντροφος". Οι ηθοποιοί κι αυτοί κουρντισμένοι στην υπερβολή, εξαιρετικοί.
Ίσως βέβαια και για τις ταπεινώσεις που έχει δεχτεί ή άλλα κρυμμένα βαθειά μέσα του μυστικά, αλλά πάντως τίποτα δεν είναι πιο συντριπτικό από την συμπεριφορά και την φανερή απιστία τής γυναίκας του, η οποία θα μπορούσε να τραβήξει την οργή του. Η τελευταία εικόνα, τον δείχνει πιτσιλισμένο με αίμα, απαθή, ίσως για να καταδειχτεί ότι είναι αδύνατος για να αλλάξει τη μοίρα του, είναι δήλαδή αυτό που έγραψα στην αρχή ένας υποδειγματικός "μοιραίος, σύντροφος". Οι ηθοποιοί κι αυτοί κουρντισμένοι στην υπερβολή, εξαιρετικοί.