Σκηνές από ένα Γάμο - Scenes from a Marriage
Kαταβύθιση στην ύπαρξη
Μια ταινία αριστούργημα, με γεύση θεάτρου με εκπληκτικούς διαλόγους, που μόνο τα κοντινά πλάνα στα πρόσωπα των ηθοποιών, μας θυμίζουν ότι πρόκειται για κινηματογραφικό έργο. Οι διάλογοι σπάζουν κόκαλα, αγγίζουν και ματώνουν τα πιο βαθιά στρώματα τη ύπαρξης . Είναι λόγια που ανοίγουν κάθε στιγμή πληγές. Όλες οι απωθήσεις, προσωπικές, κοινωνικές, στοιβαγμένες στο υποσυνείδητο, εκρήγνυνται για να φωτίσουν το μικρό τίποτα μας, αλλά πολλές φορές και το μεγαλείο κάποιων στιγμών, και το παράλογο κυνήγι της ευτυχίας, μέσα σε μια φυσική αδυναμία, που ενεδρεύει η φθορά, και η ρευστότητα των σχέσεων και των συναισθημάτων. Τέτοια καταβύθιση στην ύπαρξη, συναντάς στο «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γούλφ» του Έντουαρντ Άλμπι ένα άλλο αριστούργημα, ίσως το καλύτερο θεατρικό έργο που έχει γραφτεί.
Το έργο του Μπέργκμαν είναι η Βίβλος της υπαρξιακής σχέσης του αντρογύνου. Μια σπουδή πάνω στην αντοχή της σχέσης των ζευγαριών, μέσα στη φθορά του χρόνου, στην επιθυμία πραγματοποιημένη ή φαντασιακή ενός άλλου ερωτικού συντρόφου, στο κατά πόσο η επικοινωνία, η κοινή γλώσσα, είναι δυνατόν να σώσει ένα αντρόγυνο από τον χωρισμό ή την αδιαφορία, στο ρόλο των παιδιών για να μένουν δυο άνθρωποι μαζί, έστω και σαν ξένοι. Η ανειλικρίνεια στις σχέσεις, η τέχνη να κρύβεις τα προβλήματα κάτω από το χαλί, οι τύψεις, οι ενοχές, η λύπη από ένα χωρισμό, οι μεταμέλειες, το ότι μπορούν να υπάρχουν όλα και να μην υπάρχει αγάπη, ή ερωτική επιθυμία είναι θέματα που απασχολούν την ταινία.
Το έργο του Μπέργκμαν είναι η Βίβλος της υπαρξιακής σχέσης του αντρογύνου. Μια σπουδή πάνω στην αντοχή της σχέσης των ζευγαριών, μέσα στη φθορά του χρόνου, στην επιθυμία πραγματοποιημένη ή φαντασιακή ενός άλλου ερωτικού συντρόφου, στο κατά πόσο η επικοινωνία, η κοινή γλώσσα, είναι δυνατόν να σώσει ένα αντρόγυνο από τον χωρισμό ή την αδιαφορία, στο ρόλο των παιδιών για να μένουν δυο άνθρωποι μαζί, έστω και σαν ξένοι. Η ανειλικρίνεια στις σχέσεις, η τέχνη να κρύβεις τα προβλήματα κάτω από το χαλί, οι τύψεις, οι ενοχές, η λύπη από ένα χωρισμό, οι μεταμέλειες, το ότι μπορούν να υπάρχουν όλα και να μην υπάρχει αγάπη, ή ερωτική επιθυμία είναι θέματα που απασχολούν την ταινία.
Ο καθρέπτης που καθρεφτίζει τον καυγά του φιλικού ζευγαριού, μπορεί να φιλοξενήσει όλα τα αντρόγυνα του κόσμου
- Η ταινία αρχίζει με τη συνέντευξη σε περιοδικό ενός "ιδανικού ζευγαριού" της μεσοαστικής τάξης. Ο άντρας ο Γιόχαν (Έρλαντ Γιόζεφσον), καθηγητής σε Ινστιτούτο Ψυχοτεχνολογίας, η σύζυγος Μαριάνε (Λιβ Ούλμαν), σύμβουλος διαζυγίων, και δύο κοριτσάκια. Όλα τέλεια. Ο Γιόχαν περιγράφοντας τον εαυτό του είναι ο ιδανικός άντρας, ακόμα και ο τέλειος εραστής, και αυτάρκης « Ζήσε κι άσε τους άλλους να ζήσουν, αυτό είναι το ρητό μου.» Η Μαριάνε συνεσταλμένη, και με μεγαλύτερη επίγνωση του εαυτού της εκφράζει την άποψη «Αν ο κόσμος μάθαινε από μικρός να νοιάζεται για τους άλλους... ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός». Παντρεύτηκαν όχι από έρωτα, αλλά είμαστε τυχεροί λέει ο Γιόχαν «Έχουμε καλές δουλειές που μας αρέσουν. Είμαστε υγιείς. Και μάλιστα, σε βαθμό αγένειας. Ασφάλεια, τάξη, πίστη... Είμαστε σχεδόν αισχρά τυχεροί».
- Επόμενη σκηνή στο σπίτι του Γιόχαν και της Μαριάνε, με ένα ζευγάρι τον Πέτερ (Γιαν Μάλμσε) και την γυναίκα του Καταρίνα (Μπίμπι Άντερσον) σχολιάζουν ανάλαφρα τοάρθρο από τη συνέντευξη στο περιοδικό για το "ιδανικό ζευγάρι".
- Η σκηνή αυτή είναι σαν ένας καθρέπτης που μέσα του καθρεπτίζεται η πορεία των περισσότερων ζευγαριών, με την συμβατική ζωή, τα πρέπει, την αδιαφορία του ενός προς τον άλλο που σιγά σιγά γίνεται και μίσος, γιατί ο ένας θεωρεί τον άλλο εμπόδιο για τις ματαιώσεις της απογοητεύσεις της προσωπικής του ζωής. Κάποια στιγμή η συσσωρευμένη απαρέσκεια ή το μίσος εκρήγνυνται, αφήνοντας γυμνά τα θύματα.
- Ο Πέτερ σκωπτικός έξυπνος, και κυνικός (νομίζω ότι εδώ ο Μπέργκμαν δανείζει ένα από τα κομμάτια τού εαυτού του στο έργο), από τον πολυπαιγμένο, από τον ίδιο, ρόλο του συζύγου μέσα στο αντρόγυνο, που σίγουρα τον ξέρει πολύ καλά. Πέντε γάμοι δεν είναι λίγοι.
- Μιλάει ο Πέτερ: «Τώρα βγάζω ευχαριστήριο λόγο. Να θυμόμαστε το καταπληκτικό άρθρο στο περιοδικό... που μας θυμίζει ότι βρισκόμαστε σε ένα ευτυχισμένο σπιτικό... δεν πρέπει να το λερώνουμε με συναισθηματικά σκουπίδια. Η Καταρίνα αποτελεί υπόδειγμα, και σε περιτύλιγμα πολυτελείας. Αποτελεί μυστήριο το πώς μου έτυχε αυτό το τέρας τελειότητας». Στην αντίδραση της γυναίκας του, για το ειρωνικό του ύφος συνεχίζει: «Ο Γιόχαν και η Μαριάνε. Είναι ζαχαρένιες φιγούρες στολισμένες με κόκκινες κορδέλες. Σαν τα αμυγδαλωτά γουρουνάκια όταν ήμασταν παιδιά... να κοιτάνε τ᾿ απύθμενα βάθη της κόλασης. Είναι καλό για την ηθική τους δύναμη... Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ έγραψε κάποτε... "Υπάρχει τίποτα τρομερότερο... από ένα αντρόγυνο που αλληλομισείται;" Τι λες; Ίσως η κακοποίηση ανηλίκου είναι χειρότερη. Μα τότε η Καταρίνα κι εγώ είμαστε παιδιά. Κατά βάθος η Καταρίνα είναι ένα κοριτσάκι που κλαίει... γιατί έχει πέσει... και κανένας δεν την παρηγορεί. Ούτε κι εγώ έχω μεγαλώσει. Κλαίω γιατί η Καταρίνα δεν μπορεί να μ᾿ αγαπήσει... παρά την κακή συμπεριφορά μου.».
- Καταρίνα: Γι' αυτό είμαστε έτοιμοι για διαζύγιο. Κι αν δεν συμφωνήσουμε στα χρήματα, δε θα με αφήσεις ποτέ. Είμαι σίγουρη γι᾿ αυτό.
- Πέτερ: Πιστεύεις ότι είσαι τόσο απαραίτητη, αγαπητή Καταρίνα; Πώς σου ήρθε αυτή η ιδέα; Πες μου... Πες σε όλους μας.
- Καταρίνα: Μ᾿ αναγκάζεις να κάνουμε σεξ... εφόσον δεν μπορείς να βρεις άλλη γυναίκα.
- Πέτερ: Η ανάγκη σου για τύψεις δεν έχει όρια. Τώρα που χώρισες με τον Γιον θα έχεις πανικοβληθεί. Φορτώθηκες τον γερο-Πέτερ. Αυτός έχει υπομονή.
- Καταρίνα: Νομίζεις ότι είσαι μοναδικός; Πολύ συγκινητικό... Νομίζεις ότι δεν υπάρχουν άλλοι. Ένα πράγμα σου λέω, Πέτερ... Συγνώμη αν είμαι ωμή... μα ο Πέτερ πάει γυρεύοντας και χρειάζεται διαφώτιση. Ένα πράγμα σου λέω, Πέτερ... Μου προκαλείς τόση αηδία... από σωματικής πλευράς... που θα πλήρωνα να πηδηχτώ... για να ξεπλύνω τα γεννητικά όργανά μου από σένα.
- Ο Πέτερ για να χωνέψει όσα άκουσε, καταφεύγει να ψιθυρίζει ειρωνικά κάτι σαν προσευχή « Μείνε μαζί μου, γρήγορα πέφτει το βράδυ... το σκοτάδι βαθαίνει. Κύριε, μείνε πλάι μου...»
- Ενδιάμεσα ακούγεται από τη γυναίκα του: «Κάθαρμα» και τον δροσίζει με το ποτό της το πρόσωπο του, ενώ ο Πέτερ συνεχίζει την ειρωνική προσευχή του «Όταν οι άλλοι βοηθοί αποτύχουν κι οι παρηγορητές φύγουν... βοήθησε τους ανήμπορους, ω, μείνε πλάι μου. Οτιδήποτε σημαίνει αυτό...»
- Και απευθυνόμενος στον Γιόχαν «Αν μου καλέσεις ένα ταξί... θα πάω σπίτι τη μαινάδα μου. Και θα τελειώσουμε τη σκηνή μας. Το φινάλε συνήθως είναι ακατάλληλο για θεατές».
Η συννεφιά δεν έχει φανεί ακόμα.
Μαριάνε: Ευτυχώς τους ξεφορτωθήκαμε.
Γιόχαν: Ναι, ξέφυγε η κατάσταση.
Μαριάνε: Το θεωρείς δυνατό ένα ζευγάρι να είναι μαζί για μια ζωή;
Γιόχαν: Είναι μια παράλογη συμφωνία. Ο γάμος θα ᾿πρεπε να είναι πενταετές συμβόλαιο. Ή να ανανεώνεται ετησίως.
Μαριάνε: Κι εμείς;
Γιόχαν: Όχι, εμείς είμαστε η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Μαριάνε: Λυπάσαι που δεν μπορείς να κοιμηθείς με άλλη;
Γιόχαν: Όχι, εσύ;
Μαριάνε: Μερικές φορές.
Γιόχαν: Για δες!
Μαριάνε: Είναι καθαρά θεωρητικός πόθος. Η Καταρίνα κι ο Πέτερ περνούν άσχημα γιατί δεν επικοινωνούν. Πρέπει να μεταφράζουν τα πάντα σε κοινή γλώσσα.
Γιόχαν: Ας πούμε ότι τα παιδιά πήγαιναν σε παιδικό σταθμό... ενώ εμείς δουλεύαμε βάρδιες σε εργοστάσιο;
Μαριάνε: Δε θα είχε σημασία.
Γιόχαν: Εγώ νομίζω ότι θα είχε.
Μαριάνε: Αν μιλάς την ίδια γλώσσα, δεν έχει σημασία πού είσαι.
Γιόχαν: Αυτή είναι η ρομαντική άποψη.
Μαριάνε: Λες η σχέση μας να υπέφερε αν ζούσαμε μια τέτοια ζωή;
Γιόχαν: Ναι. Σοβαρά. Αυτό θα μείωνε τη σχέση μας. Άσχετα από τη ''γλώσσα'' μας.
Μαριάνε: Δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αποξένωσης στη ζωή που κάνουμε;
Γιόχαν: Σίγουρα όχι. Η σκληρή, κοπιαστική δουλειά πιέζει περισσότερο τα άτομα.
Μαριάνε: Είσαι πιο ανόητος απ᾿ ό,τι νόμιζα.
Γιόχαν: Και εσύ μιλάς ρομαντικά.
Γιόχαν: Ναι, ξέφυγε η κατάσταση.
Μαριάνε: Το θεωρείς δυνατό ένα ζευγάρι να είναι μαζί για μια ζωή;
Γιόχαν: Είναι μια παράλογη συμφωνία. Ο γάμος θα ᾿πρεπε να είναι πενταετές συμβόλαιο. Ή να ανανεώνεται ετησίως.
Μαριάνε: Κι εμείς;
Γιόχαν: Όχι, εμείς είμαστε η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Μαριάνε: Λυπάσαι που δεν μπορείς να κοιμηθείς με άλλη;
Γιόχαν: Όχι, εσύ;
Μαριάνε: Μερικές φορές.
Γιόχαν: Για δες!
Μαριάνε: Είναι καθαρά θεωρητικός πόθος. Η Καταρίνα κι ο Πέτερ περνούν άσχημα γιατί δεν επικοινωνούν. Πρέπει να μεταφράζουν τα πάντα σε κοινή γλώσσα.
Γιόχαν: Ας πούμε ότι τα παιδιά πήγαιναν σε παιδικό σταθμό... ενώ εμείς δουλεύαμε βάρδιες σε εργοστάσιο;
Μαριάνε: Δε θα είχε σημασία.
Γιόχαν: Εγώ νομίζω ότι θα είχε.
Μαριάνε: Αν μιλάς την ίδια γλώσσα, δεν έχει σημασία πού είσαι.
Γιόχαν: Αυτή είναι η ρομαντική άποψη.
Μαριάνε: Λες η σχέση μας να υπέφερε αν ζούσαμε μια τέτοια ζωή;
Γιόχαν: Ναι. Σοβαρά. Αυτό θα μείωνε τη σχέση μας. Άσχετα από τη ''γλώσσα'' μας.
Μαριάνε: Δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αποξένωσης στη ζωή που κάνουμε;
Γιόχαν: Σίγουρα όχι. Η σκληρή, κοπιαστική δουλειά πιέζει περισσότερο τα άτομα.
Μαριάνε: Είσαι πιο ανόητος απ᾿ ό,τι νόμιζα.
Γιόχαν: Και εσύ μιλάς ρομαντικά.
Ο Γιόχαν και η Μαριάνε στα γραφεία τους
Τον Γιόχαν επισκέπτεται η φίλη του η Εύα (Γκιούννελ Λίντμπλομ) και μάλλον συνάδελφος.
Εύα: Όχι ότι είναι άσχημα... Μακάρι να ήταν αυτό.
Γιόχαν: Εννοείς ότι είναι μέτρια; Είναι ανιαρά, στεγνά και παιδαριώδη; Ότι παραδίδομαι σε έναν πνευματικό αυνανισμό;
Εύα: Μερικοί στην ομάδα πιστεύαμε ότι προοριζόσουν για μεγαλεία. Σε θαυμάζαμε. Μας άφησες όλους πίσω. Σε ζηλεύαμε ακόμα.
Γιόχαν: Αυτό επηρεάζει την ποίησή μου;
Εύα: Όχι...
Γιόχαν: Τη διαβάζεις ενώ λαχταράς για νικοτίνη.
Εύα: Πράγματι...
Γιόχαν: Σκοπεύω να τα δείξω.
Εύα: Φυσικά...
Γιόχαν: Θα περιμένω να μου πουν οι εκδότες ότι δεν είναι καλά.
Εύα: Νιώθεις προσβεβλημένος.
Γιόχαν: Και βέβαια!
Εύα: Λυπάμαι...
Γιόχαν: Ξέρω κάποιον που του αρέσουν.
Εύα: Ποιος είναι αυτός;
Γιόχαν: Είσαι περίεργη;
Εύα: Μικρούλη μου Γιόχαν... Μη δίνεις σημασία σε ό,τι είπα. Μιλούσε η νικοτίνη. Να πηγαίνω. Θ᾿ αφήσω τα ποιήματα στην πόρτα. Την αγάπη μου στην Μαριάνε. Θα ᾿μαι μαζί σου σε καλές και δύσκολες στιγμές.
Μια γυναίκα, που έχει επισκεφτεί τη Μαριάνε σα σύμβουλο διαζυγίων στο γραφείο της, λέει στη Μαριάνε. «Ο άντρας μου με ρωτάει συνέχεια τι άσχημο έχει ο γάμος μας. Του λέω ότι δεν μπορώ να συνεχίσω σε μια σχέση χωρίς αγάπη. Τότε με ρωτά από τι αποτελείται αυτή η αγάπη. Μα δεν μπορώ να περιγράψω κάτι που δεν υπάρχει. Έχω την ικανότητα ν᾿ αγαπήσω. Μα είναι όλη... συσσωρευμένη. Η ζωή που έκανα κατέπνιξε τις δυνατότητές μου. Ήρθε η ώρα ν᾿ αλλάξει αυτό. Το πρώτο βήμα είναι το διαζύγιο. Ο άντρας μου κι εγώ... εμποδίζουμε ο ένας τον άλλο με θανάσιμο τρόπο».
Εύα: Όχι ότι είναι άσχημα... Μακάρι να ήταν αυτό.
Γιόχαν: Εννοείς ότι είναι μέτρια; Είναι ανιαρά, στεγνά και παιδαριώδη; Ότι παραδίδομαι σε έναν πνευματικό αυνανισμό;
Εύα: Μερικοί στην ομάδα πιστεύαμε ότι προοριζόσουν για μεγαλεία. Σε θαυμάζαμε. Μας άφησες όλους πίσω. Σε ζηλεύαμε ακόμα.
Γιόχαν: Αυτό επηρεάζει την ποίησή μου;
Εύα: Όχι...
Γιόχαν: Τη διαβάζεις ενώ λαχταράς για νικοτίνη.
Εύα: Πράγματι...
Γιόχαν: Σκοπεύω να τα δείξω.
Εύα: Φυσικά...
Γιόχαν: Θα περιμένω να μου πουν οι εκδότες ότι δεν είναι καλά.
Εύα: Νιώθεις προσβεβλημένος.
Γιόχαν: Και βέβαια!
Εύα: Λυπάμαι...
Γιόχαν: Ξέρω κάποιον που του αρέσουν.
Εύα: Ποιος είναι αυτός;
Γιόχαν: Είσαι περίεργη;
Εύα: Μικρούλη μου Γιόχαν... Μη δίνεις σημασία σε ό,τι είπα. Μιλούσε η νικοτίνη. Να πηγαίνω. Θ᾿ αφήσω τα ποιήματα στην πόρτα. Την αγάπη μου στην Μαριάνε. Θα ᾿μαι μαζί σου σε καλές και δύσκολες στιγμές.
Μια γυναίκα, που έχει επισκεφτεί τη Μαριάνε σα σύμβουλο διαζυγίων στο γραφείο της, λέει στη Μαριάνε. «Ο άντρας μου με ρωτάει συνέχεια τι άσχημο έχει ο γάμος μας. Του λέω ότι δεν μπορώ να συνεχίσω σε μια σχέση χωρίς αγάπη. Τότε με ρωτά από τι αποτελείται αυτή η αγάπη. Μα δεν μπορώ να περιγράψω κάτι που δεν υπάρχει. Έχω την ικανότητα ν᾿ αγαπήσω. Μα είναι όλη... συσσωρευμένη. Η ζωή που έκανα κατέπνιξε τις δυνατότητές μου. Ήρθε η ώρα ν᾿ αλλάξει αυτό. Το πρώτο βήμα είναι το διαζύγιο. Ο άντρας μου κι εγώ... εμποδίζουμε ο ένας τον άλλο με θανάσιμο τρόπο».
Η Πόλα..... έρχεται σαν κεραυνός στο κατακαλόκαιρο
Κεραυνός εν αιθρίᾳ:
Ο Γιόχαν στην Μαριάνε: Είμαι ερωτευμένος με την Πόλα. Το κουκούλι του ιδανικού ζευγαριού σπάει. Η ζωή είναι πιο δυνατή από τις καλές προθέσεις. Για τη Μαριάνε όλος ο κόσμος γκρεμίζεται. Στις παρακλήσεις της στο Γιόχαν να το ξανασκεφτεί, της λέει αύριο φεύγω με την Πόλα για το Παρίσι. Θα μείνω στο εξωτερικό τουλάχιστον 7-8 μήνες. Θέλω να ξεφύγω από όλα.
Μαριάνε: Κι αν δεν είμαι εδώ;
Γιόχαν: Αδιαφορώ παντελώς. Ξέρεις εδώ και πόσο καιρό ήθελα να φύγω; Πόσο καιρό σκεφτόμουν να σε εγκαταλείψω;
Μαριάνε: Μη μου το λες!
Γιόχαν: Τέσσερα χρόνια!
Ο πληγωμένος ρισκάρει ξέροντας πως θα πληγωθεί περισσότερο σαν από μαζοχισμό: Είναι ωραία, πόσο χρονών είναι, ζητά επίμονα φωτογραφία. Είναι 23 χρόνων, και βλέποντας τη φωτογραφία θέλει τα αγκάθια να μπουν πιο βαθιά: Φαίνεται να έχει ωραίο σώμα. Ναι, της απαντά ο Γιόχαν. Φαίνεται να έχει ωραίο στήθος, το επιβεβαιώνει ο Γιόχαν. Κάνετε καλό κρεβάτι; Με τον καιρό ναι, της απαντά. Την γνωρίζεις από καιρό, εδώ και τέσσερεις μήνες της λέει. Ταιριάζετε στο κρεβάτι;
Γιόχαν: Ναι, πραγματικά ταιριάζουμε. Αρχικά δεν ήταν καθόλου καλά. Δεν ήμουν συνηθισμένος. Να είμαι με άλλη γυναίκα, εννοώ. Κακομάθαμε ο ένας τον άλλο, εμείς. Ζούσαμε στο δικό μας σύννεφο. Όλα πήγαιναν ρολόι. Η έλλειψη οξυγόνου μας έπνιγε.
Μαριάνε: Η Πόλα θα σε αναζωογονήσει;
Γιόχαν: Έχω ελάχιστη αυτογνωσία. Ξέρω λίγα για την πραγματικότητα, παρά τα βιβλία που έχω διαβάσει. Μα ίσως είναι μια ευκαιρία για μας να ζήσουμε πραγματικά.
Μαριάνε: Η Πόλα γέμισε το κεφάλι σου με τέτοια σκουπίδια; Πόσο αφελής μπορεί να είσαι;
Γιόχαν: Άφησε τους σαρκασμούς.
Μαριάνε: Συγχώρεσέ με.
Ο Γιόχαν στην Μαριάνε: Είμαι ερωτευμένος με την Πόλα. Το κουκούλι του ιδανικού ζευγαριού σπάει. Η ζωή είναι πιο δυνατή από τις καλές προθέσεις. Για τη Μαριάνε όλος ο κόσμος γκρεμίζεται. Στις παρακλήσεις της στο Γιόχαν να το ξανασκεφτεί, της λέει αύριο φεύγω με την Πόλα για το Παρίσι. Θα μείνω στο εξωτερικό τουλάχιστον 7-8 μήνες. Θέλω να ξεφύγω από όλα.
Μαριάνε: Κι αν δεν είμαι εδώ;
Γιόχαν: Αδιαφορώ παντελώς. Ξέρεις εδώ και πόσο καιρό ήθελα να φύγω; Πόσο καιρό σκεφτόμουν να σε εγκαταλείψω;
Μαριάνε: Μη μου το λες!
Γιόχαν: Τέσσερα χρόνια!
Ο πληγωμένος ρισκάρει ξέροντας πως θα πληγωθεί περισσότερο σαν από μαζοχισμό: Είναι ωραία, πόσο χρονών είναι, ζητά επίμονα φωτογραφία. Είναι 23 χρόνων, και βλέποντας τη φωτογραφία θέλει τα αγκάθια να μπουν πιο βαθιά: Φαίνεται να έχει ωραίο σώμα. Ναι, της απαντά ο Γιόχαν. Φαίνεται να έχει ωραίο στήθος, το επιβεβαιώνει ο Γιόχαν. Κάνετε καλό κρεβάτι; Με τον καιρό ναι, της απαντά. Την γνωρίζεις από καιρό, εδώ και τέσσερεις μήνες της λέει. Ταιριάζετε στο κρεβάτι;
Γιόχαν: Ναι, πραγματικά ταιριάζουμε. Αρχικά δεν ήταν καθόλου καλά. Δεν ήμουν συνηθισμένος. Να είμαι με άλλη γυναίκα, εννοώ. Κακομάθαμε ο ένας τον άλλο, εμείς. Ζούσαμε στο δικό μας σύννεφο. Όλα πήγαιναν ρολόι. Η έλλειψη οξυγόνου μας έπνιγε.
Μαριάνε: Η Πόλα θα σε αναζωογονήσει;
Γιόχαν: Έχω ελάχιστη αυτογνωσία. Ξέρω λίγα για την πραγματικότητα, παρά τα βιβλία που έχω διαβάσει. Μα ίσως είναι μια ευκαιρία για μας να ζήσουμε πραγματικά.
Μαριάνε: Η Πόλα γέμισε το κεφάλι σου με τέτοια σκουπίδια; Πόσο αφελής μπορεί να είσαι;
Γιόχαν: Άφησε τους σαρκασμούς.
Μαριάνε: Συγχώρεσέ με.
Η Κοιλάδα των Δακρύων
Ο Γιόχαν και η Πόλα έχουν επιστρέψει από τη Γαλλία και ο Γιόχαν επισκέπτεται τη Μαριάνε.
Γιόχαν: Όλα μου πάνε καλά αυτόν τον καιρό. Μου πρόσφεραν μια έδρα στο Πανεπιστήμιο του Κλίβελαντ. Είναι καλή κίνηση, από οικονομική πλευρά και για την καριέρα. Εκεί υπάρχει δραστηριότητα. Ευχαρίστως θα μετανάστευα, τίποτα δε με κρατάει εδώ. Βαρέθηκα αυτό το απομονωμένο μέρος. Και απεχθάνομαι να με γδέρνουν οι φόροι. Έτσι θα φύγω την άνοιξη αν όλα πάνε καλά.
Μαριάνε: Συγχαρητήρια.
Γιόχαν: Μιλάω συνεχώς για μένα αλλά έχω πολύ καλή διάθεση.
Μαριάνε: Ίσως συζητήσουμε το διαζύγιό μας. Αφού θα μεταναστεύσεις, καλύτερα να το κάνουμε τώρα.
Γιόχαν: Όπως θέλεις.
Μαριάνε: Θα ήθελα διαζύγιο. Ίσως θελήσω να ξαναπαντρευτώ... και θα είναι περίπλοκο αν είσαι στις ΗΠΑ.
Γιόχαν: Έχεις κάποιον κατά νου;
Μαριάνε: Μπορεί...
Γιόχαν: Έλα, πες μου περισσότερα.
Μαριάνε: Θα ήθελες κι άλλο καφέ;
Γιόχαν: Όχι, μην ξεγλιστράς. Πώς πάνε τα πράγματα; Κρίνοντας απ᾿ την εμφάνισή σου θα πρέπει να πάνε πολύ καλά. Έχεις εραστή;
Τώρα σ᾿ αυτό το πάνω-κάτω του έρωτα άλλος επιζητά να πληγωθεί. Καλό σημάδι, ότι ο έρωτας κρατά, αρκεί να μην είναι αργά εξ αιτίας του άλλου.
Μαριάνε: Ακούγεσαι απογοητευμένος...
Γιόχαν: Η φαντασία σου είναι.
Μαριάνε: Σε σκέφτομαι συνεχώς. Αναρωτιέμαι αν είσαι καλά, ή μόνος σου και φοβάσαι. Κάθε μέρα, αρκετές φορές τη μέρα... αναρωτιέμαι τι έκανα και προκάλεσα το χάσμα ανάμεσά μας. Είναι παιδιάστικο, ξέρω. Τι λάθος έκανα;
Γιόχαν: Γιατί δε ρωτάς έναν ψυχίατρο;
Μαριάνε: Πηγαίνω σε έναν αρκετές φορές τη βδομάδα. Μερικές φορές και ιδιαιτέρως.
Γιόχαν: Είναι ο εραστής σου;
Μαριάνε: Κάναμε σεξ μερικές φορές αλλά δεν ήταν καλά. Έτσι αφοσιωθήκαμε στην ψυχή μου.
Γιόχαν: Δείχνεις πολύ όμορφη... πάρα πολύ όμορφη, Μαριάνε.
Μαριάνε: Όχι κομπλιμέντα, σε παρακαλώ. Ενδιαφέρσου για την ψυχή μου.
Γιόχαν: Το ένα καλό δεν πρέπει να αποκλείει το άλλο.
Μαριάνε: Το σκέφτομαι διαρκώς. Να κάνω έρωτα μαζί σου. Σε πεθύμησα. Μα όταν φύγεις... θα μου μείνει πάλι η προσμονή. Σ᾿ αγαπώ, δεν το καταλαβαίνεις; Μερικές φορές σε μισώ για ό,τι μου έκανες. Χαίρομαι κάθε ώρα που περνά χωρίς τη σκέψη σου. Έχω φίλους, εραστές, παιδιά... και μια δουλειά που μ᾿ αρέσει και στην οποία είμαι καλή. Παρόλα αυτά, σε βαρέθηκα. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως είμαι μαζοχίστρια. Η είμαι απλά μονογαμική. Δεν ξέρω... Είναι όλα τόσο δύσκολα. Δε θέλω να ζήσω με κανέναν άλλο εκτός από σένα. Οι άλλοι άντρες με πλήττουν. Δεν προσπαθώ να σου δημιουργήσω ενοχές... ή να χρησιμοποιήσω συναισθηματικό εκβιασμό. Απλά σου λέω πώς αισθάνομαι. Δεν αντέχω να μου κάνεις έρωτα. Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Γιατί θα φύγεις... και θα μείνω με την προσμονή. Μου άρεσε κάπως που σε είχα σε απόσταση. Γι᾿ αυτό ας κρατήσουμε τα χέρια μας στον εαυτό μας. Θα με αφήσεις ράκος.
Γιόχαν: Είμαι ακόμα ερωτευμένος μαζί σου.
Μαριάνε: Γιατί λες κάτι που δεν αληθεύει; Νομίζεις πως δε σε πεθύμησα; Περνούσαμε καλά μαζί. Αν θέλουμε να κάνουμε έρωτα, γιατί να μην κάνουμε; Γιατί ν᾿ ανησυχούμε για το πώς θα αισθανόμαστε αύριο;
Μαριάνε: Όχι, Γιόχαν... Θέλω να σταματήσεις! Δε θέλω να σε ποθώ, μαραζώνοντας και θρηνώντας! Αν επιμείνεις καλύτερα να φύγεις. Δε θέλω να κοιμηθώ μαζί σου.
Γιόχαν: Καλύτερα να πάω σπίτι. Με συγχωρείς.
Η Μαριάνε του δείχνει ένα γράμμα.
Γιόχαν: Τα γράμματα της Πόλα.
Μαριάνε: Μου έγραψε.
Γιόχαν: Τι σκαρώνει πάλι;
Μαριάνε: Το έστειλε πριν φύγει. Διάβασέ το εδώ.
Ο Γιόχαν διαβάζει: «Αγαπητή Μαριάνε, σε διαβεβαιώνω... δεν υπάρχει απώτερος σκοπός σε αυτό το γράμμα. Δέχτηκα τη δουλειά στο Λονδίνο... για να σπάσω έναν φαύλο κύκλο ζήλιας και υποψίας. Ξέρω ότι ο Γιόχαν θα σ᾿ αναζητήσει αμέσως μόλις φύγω. Φταίω μόνο εγώ που τον εμπόδισα να σας δει όλους. Μακάρι να μπορούσα να επανορθώσω.»
Γιόχαν: Πολύ τυπικό της Πόλα!
Μαριάνε: Θέλει να γίνουμε φίλοι. Δεν αντέχει την εχθρικότητα.
Γιόχαν: Συγκινητικό. Και την πιστεύεις;
Τώρα η Μαριάνε συνεχίζει το διάβασμα «Ο Γιόχαν είναι το πιο ευγενικό και τρυφερό άτομο που γνώρισα. Του λείπει η αυτοπεποίθηση... αν και προσπαθεί να δείξει γενναίος και χαρούμενος.»
Γιόχαν: Μπορείς να πεις οτιδήποτε για τον καθένα. Πάντα κάτι ταιριάζει.
Γιόχαν: Όλα μου πάνε καλά αυτόν τον καιρό. Μου πρόσφεραν μια έδρα στο Πανεπιστήμιο του Κλίβελαντ. Είναι καλή κίνηση, από οικονομική πλευρά και για την καριέρα. Εκεί υπάρχει δραστηριότητα. Ευχαρίστως θα μετανάστευα, τίποτα δε με κρατάει εδώ. Βαρέθηκα αυτό το απομονωμένο μέρος. Και απεχθάνομαι να με γδέρνουν οι φόροι. Έτσι θα φύγω την άνοιξη αν όλα πάνε καλά.
Μαριάνε: Συγχαρητήρια.
Γιόχαν: Μιλάω συνεχώς για μένα αλλά έχω πολύ καλή διάθεση.
Μαριάνε: Ίσως συζητήσουμε το διαζύγιό μας. Αφού θα μεταναστεύσεις, καλύτερα να το κάνουμε τώρα.
Γιόχαν: Όπως θέλεις.
Μαριάνε: Θα ήθελα διαζύγιο. Ίσως θελήσω να ξαναπαντρευτώ... και θα είναι περίπλοκο αν είσαι στις ΗΠΑ.
Γιόχαν: Έχεις κάποιον κατά νου;
Μαριάνε: Μπορεί...
Γιόχαν: Έλα, πες μου περισσότερα.
Μαριάνε: Θα ήθελες κι άλλο καφέ;
Γιόχαν: Όχι, μην ξεγλιστράς. Πώς πάνε τα πράγματα; Κρίνοντας απ᾿ την εμφάνισή σου θα πρέπει να πάνε πολύ καλά. Έχεις εραστή;
Τώρα σ᾿ αυτό το πάνω-κάτω του έρωτα άλλος επιζητά να πληγωθεί. Καλό σημάδι, ότι ο έρωτας κρατά, αρκεί να μην είναι αργά εξ αιτίας του άλλου.
Μαριάνε: Ακούγεσαι απογοητευμένος...
Γιόχαν: Η φαντασία σου είναι.
Μαριάνε: Σε σκέφτομαι συνεχώς. Αναρωτιέμαι αν είσαι καλά, ή μόνος σου και φοβάσαι. Κάθε μέρα, αρκετές φορές τη μέρα... αναρωτιέμαι τι έκανα και προκάλεσα το χάσμα ανάμεσά μας. Είναι παιδιάστικο, ξέρω. Τι λάθος έκανα;
Γιόχαν: Γιατί δε ρωτάς έναν ψυχίατρο;
Μαριάνε: Πηγαίνω σε έναν αρκετές φορές τη βδομάδα. Μερικές φορές και ιδιαιτέρως.
Γιόχαν: Είναι ο εραστής σου;
Μαριάνε: Κάναμε σεξ μερικές φορές αλλά δεν ήταν καλά. Έτσι αφοσιωθήκαμε στην ψυχή μου.
Γιόχαν: Δείχνεις πολύ όμορφη... πάρα πολύ όμορφη, Μαριάνε.
Μαριάνε: Όχι κομπλιμέντα, σε παρακαλώ. Ενδιαφέρσου για την ψυχή μου.
Γιόχαν: Το ένα καλό δεν πρέπει να αποκλείει το άλλο.
Μαριάνε: Το σκέφτομαι διαρκώς. Να κάνω έρωτα μαζί σου. Σε πεθύμησα. Μα όταν φύγεις... θα μου μείνει πάλι η προσμονή. Σ᾿ αγαπώ, δεν το καταλαβαίνεις; Μερικές φορές σε μισώ για ό,τι μου έκανες. Χαίρομαι κάθε ώρα που περνά χωρίς τη σκέψη σου. Έχω φίλους, εραστές, παιδιά... και μια δουλειά που μ᾿ αρέσει και στην οποία είμαι καλή. Παρόλα αυτά, σε βαρέθηκα. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως είμαι μαζοχίστρια. Η είμαι απλά μονογαμική. Δεν ξέρω... Είναι όλα τόσο δύσκολα. Δε θέλω να ζήσω με κανέναν άλλο εκτός από σένα. Οι άλλοι άντρες με πλήττουν. Δεν προσπαθώ να σου δημιουργήσω ενοχές... ή να χρησιμοποιήσω συναισθηματικό εκβιασμό. Απλά σου λέω πώς αισθάνομαι. Δεν αντέχω να μου κάνεις έρωτα. Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Γιατί θα φύγεις... και θα μείνω με την προσμονή. Μου άρεσε κάπως που σε είχα σε απόσταση. Γι᾿ αυτό ας κρατήσουμε τα χέρια μας στον εαυτό μας. Θα με αφήσεις ράκος.
Γιόχαν: Είμαι ακόμα ερωτευμένος μαζί σου.
Μαριάνε: Γιατί λες κάτι που δεν αληθεύει; Νομίζεις πως δε σε πεθύμησα; Περνούσαμε καλά μαζί. Αν θέλουμε να κάνουμε έρωτα, γιατί να μην κάνουμε; Γιατί ν᾿ ανησυχούμε για το πώς θα αισθανόμαστε αύριο;
Μαριάνε: Όχι, Γιόχαν... Θέλω να σταματήσεις! Δε θέλω να σε ποθώ, μαραζώνοντας και θρηνώντας! Αν επιμείνεις καλύτερα να φύγεις. Δε θέλω να κοιμηθώ μαζί σου.
Γιόχαν: Καλύτερα να πάω σπίτι. Με συγχωρείς.
Η Μαριάνε του δείχνει ένα γράμμα.
Γιόχαν: Τα γράμματα της Πόλα.
Μαριάνε: Μου έγραψε.
Γιόχαν: Τι σκαρώνει πάλι;
Μαριάνε: Το έστειλε πριν φύγει. Διάβασέ το εδώ.
Ο Γιόχαν διαβάζει: «Αγαπητή Μαριάνε, σε διαβεβαιώνω... δεν υπάρχει απώτερος σκοπός σε αυτό το γράμμα. Δέχτηκα τη δουλειά στο Λονδίνο... για να σπάσω έναν φαύλο κύκλο ζήλιας και υποψίας. Ξέρω ότι ο Γιόχαν θα σ᾿ αναζητήσει αμέσως μόλις φύγω. Φταίω μόνο εγώ που τον εμπόδισα να σας δει όλους. Μακάρι να μπορούσα να επανορθώσω.»
Γιόχαν: Πολύ τυπικό της Πόλα!
Μαριάνε: Θέλει να γίνουμε φίλοι. Δεν αντέχει την εχθρικότητα.
Γιόχαν: Συγκινητικό. Και την πιστεύεις;
Τώρα η Μαριάνε συνεχίζει το διάβασμα «Ο Γιόχαν είναι το πιο ευγενικό και τρυφερό άτομο που γνώρισα. Του λείπει η αυτοπεποίθηση... αν και προσπαθεί να δείξει γενναίος και χαρούμενος.»
Γιόχαν: Μπορείς να πεις οτιδήποτε για τον καθένα. Πάντα κάτι ταιριάζει.
Οι "Αναλφαβητοι"…. από τον παράδεισο στη κόλαση
Συναντούνται στο γραφείο του Γιόχαν για τη διαδικασία του διαζυγίου, με καλή διάθεση, αφού έχει γίνει διακανονισμός και έχει γραφτεί λέξη προς
λέξη.
Γιόχαν: Το διαζύγιο. Είναι το γραφειοκρατικό μέρος.
Μαριάνε: Ζούμε χρόνια χωριστά. Συμφωνούμε. Όμως οι ενοχές παραμένουν. Είναι παράξενο... Γιόχαν!
Γιόχαν: Τι πράγμα; Είναι παράξενο.
Μαριάνε: Καθώς ερχόμουν ήμουν αποφασισμένη να μην κλάψω.
Γιόχαν: Είπες ότι ένιωθες ένοχη.
Μαριάνε: Για να πω την αλήθεια, είμαι ερωτευμένη.
Γιόχαν: Με τον Νταβίντ;
Όχι, αυτό τελείωσε. Δώσε μου ένα φιλί. Τώρα βάλε το χέρι σου στο στήθος μου.
Γιόχαν: Με αποπλανείς;
Μαριάνε: Σωστά. Εδώ, στο χαλί. Τώρα. Δεν έχει πλάκα; Εξάλλου είμαστε ακόμα παντρεμένοι. Έλα ξάπλωσε πάνω μου. Ας μείνουμε εδώ όλο το βράδυ... πίνοντας και κάνοντας έρωτα. Αύριο θα υποβάλουμε την αίτηση διαζυγίου.
Κάνουν έρωτα στο πάτωμα.
Μαριάνε: Ας υπογράψουμε τα χαρτιά και να βγούμε να το γιορτάσουμε. Να τιμήσουμε έναν μακρύ κι ευτυχισμένο γάμο.
Γιόχαν: Νομίζω ότι θα τα πάρω μαζί μου σπίτι.
Μαριάνε: Γιατί κάνεις μεταστροφή τώρα;
Γιόχαν: Τα ο είπες κι εσύ, να διαβάζω καλά πριν υπογράψω κάτι.
Μαριάνε: Ας τα διαβάσουμε. Απ᾿ το Α ως το Ω. Για να δεις ότι δεν σε έκλεψα.
Γιόχαν: Γιατί είσαι τόσο ταραγμένη;
Μαριάνε: Δεν είμαι. Ας προχωρήσουμε.
Γιόχαν: Μου φαίνεσαι τσαντισμένη.
Μαριάνε: Είμαι μα θα συγκρατηθώ. Όπως κάνω κάθε φορά που υπομένω τα καπρίτσια σου. Να τελειώσουμε αυτή τη βαρετή συζήτηση; Είναι αργά κι αύριο είναι εργάσιμη.
Γιόχαν: Δε θες να δειπνήσουμε;
Μαριάνε: Όχι, ευχαριστώ. Είμαι ευγνώμων για τις χάρες που μου έκανες.
Γιόχαν: Μιλώντας για καπρίτσια...
Μαριάνε: Για άκου, Γιόχαν! Είναι ανώφελο καν να προσπαθήσουμε να το συζητήσουμε τώρα. Ας τα χώσουμε σε έναν φάκελο. Μετά θα τα πάρεις σπίτι... κι εσύ και η Πόλα μπορείτε να μελετήσετε την διατύπωση... να δείτε ότι δε σε ξετίναξα.
Γιόχαν: Πριν ένα λεπτό ήμασταν καλοί φίλοι.
Τα αγκάθια που έχουν χωθεί βαθιά στη Μαριάνε μετά την ερωτική πλησμονή της ξαναθυμίζουν τον πόνο, και επανέρχεται στην παραμέληση των παιδιών και την αδιαφορία από τον Γιόχαν, και η θερμοκρασία ανεβαίνει.
Γιόχαν: Είμαστε συναισθηματικά αδαείς. Διδαχτήκαμε ανατομία και αφρικανικές μεθόδους καλλιέργειας. Μάθαμε απέξω μαθηματικούς τύπους. Δεν έχω διδαχτεί τίποτα για το μυαλό. Είμαστε αδαείς για το τι κάνει τους ανθρώπους να λειτουργούν.
Η Μαριάνε δεν τον προσέχει, χασμουριέται.
Γιόχαν: Αυτό σημαίνει το τέλος της διάλεξής μου. Παρεμπιπτόντως, η δουλειά στις ΗΠΑ χάλασε. Όχι πως έχει σημασία. Απογοητεύτηκα αρκετά. Υπήρχαν οι συνηθισμένες μηχανορραφίες. Στην αρχή αναβλήθηκε, μετά δεν υπήρχαν χρήματα... Μετά έστειλαν κάποιον άλλο. Έτσι είναι η ζωή. Υγεία! Το καλοκαίρι θα κλείσω τα 45. Περιμένω ότι θα ζήσω άλλα 30 χρόνια... Αντικειμενικά, είμαι βάρος. Τα επόμενα 20 χρόνια θα είμαι καταραμένος μπελάς.. που θα πρέπει να εξαλειφθεί. Και υποτίθεται ότι είμαι στο άνθος μου. Σφύζω από χρήσιμες εμπειρίες. Όμως λένε: "Πετάξτε έξω τον αποτυχημένο. Αφήστε τον να σαπίσει." Σε πλήττω;
Μαριάνε: Είναι αστεία... Ήθελα να κάνω έρωτα σήμερα μαζί σου, να δω αν ένιωθα κάτι. Ένιωθα μόνο χλιαρή στοργή. Νομίζω ότι επιτέλους απελευθερώνομαι. Πήρε πολύ καιρό και ήταν πολύ οδυνηρό. Μα τώρα είμαι ελεύθερη από σένα και μπορώ να ζήσω τη ζωή μου.
Γιόχαν: Επέτρεψέ μου να σε συγχαρώ.
Μαριάνε: Είναι αναισθησία που το λέω όταν περνάς δύσκολη στιγμή. Μα παραδόξως δε με νοιάζει. Λάμβανα υπόψη τα αισθήματά σου υπερβολικά συχνά. Η διακριτικότητα σκότωσε την αγάπη μας. Αν δεν είχα παρεκτραπεί λόγω τύψεων.. θα ήξερα ότι όλα όσα κάναμε ήταν λάθος. Θυμάσαι μετά που γεννήθηκε η Καρίν; Όταν δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε μαζί; Πώς ρίξαμε το φταίξιμο στις δυο εγκυμοσύνες μου; Σκαρφιστήκαμε πολλούς λόγους γιατί δεν μας ευχαριστούσε να κάνουμε έρωτα. Τριγύρω μας αναβόσβηναν προειδοποιητικά φωτάκια... αλλά εμείς τα αγνοούσαμε.
Γιόχαν: Αυτές οι νεκροψίες είναι τελείως μάταιες.
Μαριάνε: Ο ηλίθιος σαρκασμός σου με τρελαίνει! Γιατί να μου λες εσύ πώς θα σκέφτομαι και θα νιώθω;
Γιόχαν: Θεέ μου, πόσο σε μισώ! Συχνά σκεφτόμουν: "Θεέ μου, πόσο την μισώ!" Ιδίως όταν κάναμε έρωτα και ένιωθα την αδιαφορία σου. Κι όταν σε έβλεπα γυμνή έπειτα στο μπιντέ. Να ξεπλένεις τις βρωμιές που άφησα μέσα σου. Σκεφτόμουν: μισώ το σώμα της, τον τρόπο που κινείται. Έπρεπε να σε χτυπούσα. Ήθελα να σε πατάξω την σκληρή, άσπρη αντίστασή σου. Όμως συζητούσαμε και λέγαμε πόσο καλά τα πηγαίναμε.
Μαριάνε: Τότε γιατί τώρα απολαμβάνω το σεξ; Κάνω ό,τι μου ζητάει.
Γιόχαν: Περίμενε. Όταν τον παντρευτείς θα κάνεις πάλι το ίδιο. Η συμπεριφορά σου είναι βαθιά ριζωμένη. Μετά θα ψάξεις για νέο εραστή να σ᾿ απαλλάξει από τη σιχαμάρα.
Μαριάνε: Κάνεις λάθος.
Γιόχαν: Δεν υπάρχει ειλικρινής τρυφερότητα. Για να μη μιλήσω για αισθησιασμό. Και φυσική επιθυμία. Σε σένα όλα αυτά είναι μπλοκαρισμένα.
Μαριάνε: Φαντάζεσαι ότι δεν υπέφερα όταν δεν εναρμονιζόμασταν; Σκεφτόμουν: μόνο αυτή η μιζέρια υπάρχει; Παρηγοριόμασταν με τη σκέψη ότι το σεξ δεν ήταν το παν. Ότι κατά τα άλλα ήμασταν χαρούμενοι. Αυτό θα πει αυταπάτη!
Γιόχαν: Ξεχνάς ορισμένα πράγματα.
Μαριάνε: Τότε, παρακαλώ, διαφώτισέ με.
Γιόχαν: Αποκόμισες κέρδος από τα σεξουαλικά σου όργανα. Έγιναν χαρτί διαπραγματεύσεων. Μια βραδιά σεξ για μια βραδιά ηρεμίας. Με καλή συμπεριφορά κέρδιζα ένα γαμήσι. Η κακή συμπεριφορά ή η κριτική σε έκανε να τραβιέσαι. Ήσουν χειρότερη από οποιαδήποτε πουτάνα!
Μαριάνε: Δεν άντεχες ποτέ την αλήθεια!
Γιόχαν: Την κοσμική ή τη δική σου;
Μαριάνε: Το πώς με έκανες χαλάκι σου! Είμαι υποκατάστατο της μητέρας σου; Τόσες κατηγορίες ότι παραμελούσα το σπίτι.
Γιόχαν: Είναι ψέματα!
Εσύ με φόρτωνες ενοχές! Εσύ και οι γονείς σου! Ένιωθα ανεπαρκής, στη δουλειά και στο σπίτι. Κι ήμουν κακό γαμήσι από πάνω! Ήμουν περιορισμένη από το σφίξιμο και τις ατέλειωτες απαιτήσεις. Τόσο παράξενο ήταν που χρησιμοποιούσα τα όργανά μου; Πάλευα ενάντια σε ανέλπιδες πιθανότητες. Εσένα, τη μητέρα μου, τους γονείς σου και την κοινωνία! Όταν σκέφτομαι τι υπέφερα, Μου ᾿ρχεται να ουρλιάξω! Ένα σου λέω: ποτέ ξανά! Κάθεσαι εκεί και κλαψουρίζεις για συνωμοσίες. Καλά να πάθεις! Ελπίζω να σου κάτσει στο λαιμό... ότι είσαι ένα άχρηστο παράσιτο!
Γιόχαν: Είσαι εντελώς πομπώδης!
Μαριάνε: Εσύ με έκανες έτσι! Η διαφορά ανάμεσά μας είναι ότι εγώ το παλεύω. Σκοπεύω ν᾿ αντιμετωπίσω την πραγματικότητα όπως είναι. Ένα πράγμα εκτιμώ πραγματικά, το ότι είμαι ζωντανή. Μ᾿ αρέσει να ξεπερνώ δυσκολίες. Δε ζητώ ειδικές χάρες.
Γιόχαν: Πολύ ωραία! Τότε δεν χρειάζεται να λυπόμαστε ο ένας τον άλλο. Γινόμαστε αρκετά ανθρώπινοι. Λυπάμαι που συναντηθήκαμε αρχικά... κι αποφασίσαμε να συζήσουμε. Τι μεγαλοπρεπές φιάσκο! Όσο πιο σύντομα υπογράψουμε τόσο το καλύτερο. Θα μοιράσουμε τα επίγεια αγαθά και θα πάρει ο καθένας το δρόμο του. Όλα ήταν ένα φριχτό λάθος!
Μαριάνε: Ξέρω τι έχεις στο μυαλό σου. Δε θέλεις διαζύγιο!
Γιόχαν: Είναι παράλογο!
Μαριάνε: Τότε υπόγραψε.
Γιόχαν: Εντάξει, θα υπογράψω.
Μαριάνε: Πες ειλικρινά τώρα... Κοίτα με! Δε θέλεις διαζύγιο, έτσι;
Γιόχαν: Τόσο μεγάλο έγκλημα θα ήταν; Παραδέχομαι την ήττα, αυτό θες ν᾿ ακούσεις; Βαρέθηκα την Πόλα. Θέλω να γυρίσω σπίτι. Μη με κοιτάς έτσι. Είμαι αποτυχημένος. Πήρα τον κατήφορο. Είμαι φοβισμένος και χωρίς ρίζες. Ο συγχρονισμός μου είναι εντελώς λάθος...
Μαριάνε: Αν νομίζεις πως η λύπηση βοηθά...
Γιόχαν: Σου δίνω σαφή απάντηση. Προοριζόμουν για σένα, κατά βαθύτερο τρόπο από ό,τι ήξερα. Είχα ανάγκη το σπίτι μας... και να ζω μια φυσιολογική ζωή. Βαρέθηκα να είμαι μόνος. Η μοναξιά με την Πόλα είναι χειρότερη απ᾿ ό,τι ολομόναχος. Δεν αντέχω τίποτα απ' αυτά. Δε θα συνεχίσω... Τώρα ξέρεις.
Μαριάνε: Παρακαλώ, στείλτε ένα ταξί στην οδό Μάλμοσγκαταν 45. Θες να σε πετάξω; Δε θα ᾿πρεπε να οδηγήσεις.
Γιόχαν: Θα μείνω λίγο εδώ. Θέλω να μείνεις.
Μαριάνε: Μα εγώ δε θέλω. Είσαι κουρασμένος και μεθυσμένος. Άφησέ με.
Γιόχαν: Δε θέλω να φύγεις.
Μαριάνε: Μη γίνεσαι γελοίος. Ποτέ δεν κάναμε έτσι. Δώς᾿ μου το κλειδί.
Γιόχαν: Δε δίνω δεκάρα για όσα λες! Το τακτικό σου μυαλό γυρίζει. "Τι κάνω τώρα; Μαριάνε: Είσαι αρκετά βίαιος, μάλιστα. Τι θες να πω λοιπόν;
Γιόχαν: Τίποτα. Θέλω να σε κοιτάω.
Μαριάνε: Κάν᾿ το. Ίσως περίμενα κάτι τέτοιο. Συχνά προειδοποιούσα γυναίκεςστη διαδικασία διαζυγίου... να μη μένουν μόνες με τους συζύγους τους. Παρόλα αυτά να ᾿μαι...
Γιόχαν: Βούλως᾿ το.
Μαριάνε: Δε φοβάμαι. Δε με νοιάζει τι θα κάνεις.
Γιόχαν: Σκάσε, είπα!
Μαριάνε: Είσαι μανιακός! Δώς᾿ μου το κλειδί, θα πάω να ξεπλύνω το αίμα.
Ο Γιόχαν κτυπάει με μανία τη Μαριάνε, αυτή ανταποδίδει , σκηνές άγριες γεμάτες μίσος.
Γιόχαν: Δε σ᾿ αφήνω να βγεις.
Μαριάνε: Μαλάκα!
Γιόχαν: Βρώμα! Θα σου δείξω εγώ! Θα μπορούσα να σε σκοτώσω! Θα μπορούσα να σε σκοτώσω!
Ο Γιόχαν συνέρχεται, ηρεμεί και αρχίζει να κλαίει
Γιόχαν: Αχ, Μαριάνε... Άκου, είσαι καλά;
Μαριάνε: Μάλλον εγώ φταίω... Θα μου δώσεις το κλειδί τώρα;
Γιόχαν: Να σε βοηθήσω; (Η Μαριάνε πηγαίνει να πλύνει τα αίματα)
Μαριάνε: Όχι, μη με πλησιάζεις.
Ο Γιόχαν με λυγμούς αρχίζει να υπογράφει το διαζύγιο, και το ίδιο κάνει σε λίγο όταν επιστρέφει η Μαριάνε.
λέξη.
Γιόχαν: Το διαζύγιο. Είναι το γραφειοκρατικό μέρος.
Μαριάνε: Ζούμε χρόνια χωριστά. Συμφωνούμε. Όμως οι ενοχές παραμένουν. Είναι παράξενο... Γιόχαν!
Γιόχαν: Τι πράγμα; Είναι παράξενο.
Μαριάνε: Καθώς ερχόμουν ήμουν αποφασισμένη να μην κλάψω.
Γιόχαν: Είπες ότι ένιωθες ένοχη.
Μαριάνε: Για να πω την αλήθεια, είμαι ερωτευμένη.
Γιόχαν: Με τον Νταβίντ;
Όχι, αυτό τελείωσε. Δώσε μου ένα φιλί. Τώρα βάλε το χέρι σου στο στήθος μου.
Γιόχαν: Με αποπλανείς;
Μαριάνε: Σωστά. Εδώ, στο χαλί. Τώρα. Δεν έχει πλάκα; Εξάλλου είμαστε ακόμα παντρεμένοι. Έλα ξάπλωσε πάνω μου. Ας μείνουμε εδώ όλο το βράδυ... πίνοντας και κάνοντας έρωτα. Αύριο θα υποβάλουμε την αίτηση διαζυγίου.
Κάνουν έρωτα στο πάτωμα.
Μαριάνε: Ας υπογράψουμε τα χαρτιά και να βγούμε να το γιορτάσουμε. Να τιμήσουμε έναν μακρύ κι ευτυχισμένο γάμο.
Γιόχαν: Νομίζω ότι θα τα πάρω μαζί μου σπίτι.
Μαριάνε: Γιατί κάνεις μεταστροφή τώρα;
Γιόχαν: Τα ο είπες κι εσύ, να διαβάζω καλά πριν υπογράψω κάτι.
Μαριάνε: Ας τα διαβάσουμε. Απ᾿ το Α ως το Ω. Για να δεις ότι δεν σε έκλεψα.
Γιόχαν: Γιατί είσαι τόσο ταραγμένη;
Μαριάνε: Δεν είμαι. Ας προχωρήσουμε.
Γιόχαν: Μου φαίνεσαι τσαντισμένη.
Μαριάνε: Είμαι μα θα συγκρατηθώ. Όπως κάνω κάθε φορά που υπομένω τα καπρίτσια σου. Να τελειώσουμε αυτή τη βαρετή συζήτηση; Είναι αργά κι αύριο είναι εργάσιμη.
Γιόχαν: Δε θες να δειπνήσουμε;
Μαριάνε: Όχι, ευχαριστώ. Είμαι ευγνώμων για τις χάρες που μου έκανες.
Γιόχαν: Μιλώντας για καπρίτσια...
Μαριάνε: Για άκου, Γιόχαν! Είναι ανώφελο καν να προσπαθήσουμε να το συζητήσουμε τώρα. Ας τα χώσουμε σε έναν φάκελο. Μετά θα τα πάρεις σπίτι... κι εσύ και η Πόλα μπορείτε να μελετήσετε την διατύπωση... να δείτε ότι δε σε ξετίναξα.
Γιόχαν: Πριν ένα λεπτό ήμασταν καλοί φίλοι.
Τα αγκάθια που έχουν χωθεί βαθιά στη Μαριάνε μετά την ερωτική πλησμονή της ξαναθυμίζουν τον πόνο, και επανέρχεται στην παραμέληση των παιδιών και την αδιαφορία από τον Γιόχαν, και η θερμοκρασία ανεβαίνει.
Γιόχαν: Είμαστε συναισθηματικά αδαείς. Διδαχτήκαμε ανατομία και αφρικανικές μεθόδους καλλιέργειας. Μάθαμε απέξω μαθηματικούς τύπους. Δεν έχω διδαχτεί τίποτα για το μυαλό. Είμαστε αδαείς για το τι κάνει τους ανθρώπους να λειτουργούν.
Η Μαριάνε δεν τον προσέχει, χασμουριέται.
Γιόχαν: Αυτό σημαίνει το τέλος της διάλεξής μου. Παρεμπιπτόντως, η δουλειά στις ΗΠΑ χάλασε. Όχι πως έχει σημασία. Απογοητεύτηκα αρκετά. Υπήρχαν οι συνηθισμένες μηχανορραφίες. Στην αρχή αναβλήθηκε, μετά δεν υπήρχαν χρήματα... Μετά έστειλαν κάποιον άλλο. Έτσι είναι η ζωή. Υγεία! Το καλοκαίρι θα κλείσω τα 45. Περιμένω ότι θα ζήσω άλλα 30 χρόνια... Αντικειμενικά, είμαι βάρος. Τα επόμενα 20 χρόνια θα είμαι καταραμένος μπελάς.. που θα πρέπει να εξαλειφθεί. Και υποτίθεται ότι είμαι στο άνθος μου. Σφύζω από χρήσιμες εμπειρίες. Όμως λένε: "Πετάξτε έξω τον αποτυχημένο. Αφήστε τον να σαπίσει." Σε πλήττω;
Μαριάνε: Είναι αστεία... Ήθελα να κάνω έρωτα σήμερα μαζί σου, να δω αν ένιωθα κάτι. Ένιωθα μόνο χλιαρή στοργή. Νομίζω ότι επιτέλους απελευθερώνομαι. Πήρε πολύ καιρό και ήταν πολύ οδυνηρό. Μα τώρα είμαι ελεύθερη από σένα και μπορώ να ζήσω τη ζωή μου.
Γιόχαν: Επέτρεψέ μου να σε συγχαρώ.
Μαριάνε: Είναι αναισθησία που το λέω όταν περνάς δύσκολη στιγμή. Μα παραδόξως δε με νοιάζει. Λάμβανα υπόψη τα αισθήματά σου υπερβολικά συχνά. Η διακριτικότητα σκότωσε την αγάπη μας. Αν δεν είχα παρεκτραπεί λόγω τύψεων.. θα ήξερα ότι όλα όσα κάναμε ήταν λάθος. Θυμάσαι μετά που γεννήθηκε η Καρίν; Όταν δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε μαζί; Πώς ρίξαμε το φταίξιμο στις δυο εγκυμοσύνες μου; Σκαρφιστήκαμε πολλούς λόγους γιατί δεν μας ευχαριστούσε να κάνουμε έρωτα. Τριγύρω μας αναβόσβηναν προειδοποιητικά φωτάκια... αλλά εμείς τα αγνοούσαμε.
Γιόχαν: Αυτές οι νεκροψίες είναι τελείως μάταιες.
Μαριάνε: Ο ηλίθιος σαρκασμός σου με τρελαίνει! Γιατί να μου λες εσύ πώς θα σκέφτομαι και θα νιώθω;
Γιόχαν: Θεέ μου, πόσο σε μισώ! Συχνά σκεφτόμουν: "Θεέ μου, πόσο την μισώ!" Ιδίως όταν κάναμε έρωτα και ένιωθα την αδιαφορία σου. Κι όταν σε έβλεπα γυμνή έπειτα στο μπιντέ. Να ξεπλένεις τις βρωμιές που άφησα μέσα σου. Σκεφτόμουν: μισώ το σώμα της, τον τρόπο που κινείται. Έπρεπε να σε χτυπούσα. Ήθελα να σε πατάξω την σκληρή, άσπρη αντίστασή σου. Όμως συζητούσαμε και λέγαμε πόσο καλά τα πηγαίναμε.
Μαριάνε: Τότε γιατί τώρα απολαμβάνω το σεξ; Κάνω ό,τι μου ζητάει.
Γιόχαν: Περίμενε. Όταν τον παντρευτείς θα κάνεις πάλι το ίδιο. Η συμπεριφορά σου είναι βαθιά ριζωμένη. Μετά θα ψάξεις για νέο εραστή να σ᾿ απαλλάξει από τη σιχαμάρα.
Μαριάνε: Κάνεις λάθος.
Γιόχαν: Δεν υπάρχει ειλικρινής τρυφερότητα. Για να μη μιλήσω για αισθησιασμό. Και φυσική επιθυμία. Σε σένα όλα αυτά είναι μπλοκαρισμένα.
Μαριάνε: Φαντάζεσαι ότι δεν υπέφερα όταν δεν εναρμονιζόμασταν; Σκεφτόμουν: μόνο αυτή η μιζέρια υπάρχει; Παρηγοριόμασταν με τη σκέψη ότι το σεξ δεν ήταν το παν. Ότι κατά τα άλλα ήμασταν χαρούμενοι. Αυτό θα πει αυταπάτη!
Γιόχαν: Ξεχνάς ορισμένα πράγματα.
Μαριάνε: Τότε, παρακαλώ, διαφώτισέ με.
Γιόχαν: Αποκόμισες κέρδος από τα σεξουαλικά σου όργανα. Έγιναν χαρτί διαπραγματεύσεων. Μια βραδιά σεξ για μια βραδιά ηρεμίας. Με καλή συμπεριφορά κέρδιζα ένα γαμήσι. Η κακή συμπεριφορά ή η κριτική σε έκανε να τραβιέσαι. Ήσουν χειρότερη από οποιαδήποτε πουτάνα!
Μαριάνε: Δεν άντεχες ποτέ την αλήθεια!
Γιόχαν: Την κοσμική ή τη δική σου;
Μαριάνε: Το πώς με έκανες χαλάκι σου! Είμαι υποκατάστατο της μητέρας σου; Τόσες κατηγορίες ότι παραμελούσα το σπίτι.
Γιόχαν: Είναι ψέματα!
Εσύ με φόρτωνες ενοχές! Εσύ και οι γονείς σου! Ένιωθα ανεπαρκής, στη δουλειά και στο σπίτι. Κι ήμουν κακό γαμήσι από πάνω! Ήμουν περιορισμένη από το σφίξιμο και τις ατέλειωτες απαιτήσεις. Τόσο παράξενο ήταν που χρησιμοποιούσα τα όργανά μου; Πάλευα ενάντια σε ανέλπιδες πιθανότητες. Εσένα, τη μητέρα μου, τους γονείς σου και την κοινωνία! Όταν σκέφτομαι τι υπέφερα, Μου ᾿ρχεται να ουρλιάξω! Ένα σου λέω: ποτέ ξανά! Κάθεσαι εκεί και κλαψουρίζεις για συνωμοσίες. Καλά να πάθεις! Ελπίζω να σου κάτσει στο λαιμό... ότι είσαι ένα άχρηστο παράσιτο!
Γιόχαν: Είσαι εντελώς πομπώδης!
Μαριάνε: Εσύ με έκανες έτσι! Η διαφορά ανάμεσά μας είναι ότι εγώ το παλεύω. Σκοπεύω ν᾿ αντιμετωπίσω την πραγματικότητα όπως είναι. Ένα πράγμα εκτιμώ πραγματικά, το ότι είμαι ζωντανή. Μ᾿ αρέσει να ξεπερνώ δυσκολίες. Δε ζητώ ειδικές χάρες.
Γιόχαν: Πολύ ωραία! Τότε δεν χρειάζεται να λυπόμαστε ο ένας τον άλλο. Γινόμαστε αρκετά ανθρώπινοι. Λυπάμαι που συναντηθήκαμε αρχικά... κι αποφασίσαμε να συζήσουμε. Τι μεγαλοπρεπές φιάσκο! Όσο πιο σύντομα υπογράψουμε τόσο το καλύτερο. Θα μοιράσουμε τα επίγεια αγαθά και θα πάρει ο καθένας το δρόμο του. Όλα ήταν ένα φριχτό λάθος!
Μαριάνε: Ξέρω τι έχεις στο μυαλό σου. Δε θέλεις διαζύγιο!
Γιόχαν: Είναι παράλογο!
Μαριάνε: Τότε υπόγραψε.
Γιόχαν: Εντάξει, θα υπογράψω.
Μαριάνε: Πες ειλικρινά τώρα... Κοίτα με! Δε θέλεις διαζύγιο, έτσι;
Γιόχαν: Τόσο μεγάλο έγκλημα θα ήταν; Παραδέχομαι την ήττα, αυτό θες ν᾿ ακούσεις; Βαρέθηκα την Πόλα. Θέλω να γυρίσω σπίτι. Μη με κοιτάς έτσι. Είμαι αποτυχημένος. Πήρα τον κατήφορο. Είμαι φοβισμένος και χωρίς ρίζες. Ο συγχρονισμός μου είναι εντελώς λάθος...
Μαριάνε: Αν νομίζεις πως η λύπηση βοηθά...
Γιόχαν: Σου δίνω σαφή απάντηση. Προοριζόμουν για σένα, κατά βαθύτερο τρόπο από ό,τι ήξερα. Είχα ανάγκη το σπίτι μας... και να ζω μια φυσιολογική ζωή. Βαρέθηκα να είμαι μόνος. Η μοναξιά με την Πόλα είναι χειρότερη απ᾿ ό,τι ολομόναχος. Δεν αντέχω τίποτα απ' αυτά. Δε θα συνεχίσω... Τώρα ξέρεις.
Μαριάνε: Παρακαλώ, στείλτε ένα ταξί στην οδό Μάλμοσγκαταν 45. Θες να σε πετάξω; Δε θα ᾿πρεπε να οδηγήσεις.
Γιόχαν: Θα μείνω λίγο εδώ. Θέλω να μείνεις.
Μαριάνε: Μα εγώ δε θέλω. Είσαι κουρασμένος και μεθυσμένος. Άφησέ με.
Γιόχαν: Δε θέλω να φύγεις.
Μαριάνε: Μη γίνεσαι γελοίος. Ποτέ δεν κάναμε έτσι. Δώς᾿ μου το κλειδί.
Γιόχαν: Δε δίνω δεκάρα για όσα λες! Το τακτικό σου μυαλό γυρίζει. "Τι κάνω τώρα; Μαριάνε: Είσαι αρκετά βίαιος, μάλιστα. Τι θες να πω λοιπόν;
Γιόχαν: Τίποτα. Θέλω να σε κοιτάω.
Μαριάνε: Κάν᾿ το. Ίσως περίμενα κάτι τέτοιο. Συχνά προειδοποιούσα γυναίκεςστη διαδικασία διαζυγίου... να μη μένουν μόνες με τους συζύγους τους. Παρόλα αυτά να ᾿μαι...
Γιόχαν: Βούλως᾿ το.
Μαριάνε: Δε φοβάμαι. Δε με νοιάζει τι θα κάνεις.
Γιόχαν: Σκάσε, είπα!
Μαριάνε: Είσαι μανιακός! Δώς᾿ μου το κλειδί, θα πάω να ξεπλύνω το αίμα.
Ο Γιόχαν κτυπάει με μανία τη Μαριάνε, αυτή ανταποδίδει , σκηνές άγριες γεμάτες μίσος.
Γιόχαν: Δε σ᾿ αφήνω να βγεις.
Μαριάνε: Μαλάκα!
Γιόχαν: Βρώμα! Θα σου δείξω εγώ! Θα μπορούσα να σε σκοτώσω! Θα μπορούσα να σε σκοτώσω!
Ο Γιόχαν συνέρχεται, ηρεμεί και αρχίζει να κλαίει
Γιόχαν: Αχ, Μαριάνε... Άκου, είσαι καλά;
Μαριάνε: Μάλλον εγώ φταίω... Θα μου δώσεις το κλειδί τώρα;
Γιόχαν: Να σε βοηθήσω; (Η Μαριάνε πηγαίνει να πλύνει τα αίματα)
Μαριάνε: Όχι, μη με πλησιάζεις.
Ο Γιόχαν με λυγμούς αρχίζει να υπογράφει το διαζύγιο, και το ίδιο κάνει σε λίγο όταν επιστρέφει η Μαριάνε.
Μέσα στη νύχτα σε ένα σκοτεινό σπίτι
Η Μαριάνε και ο Γιόχαν έχουν πια νέους συζύγους. Συναντιούνται για δεύτερη φορά μετά το διαζύγιο. Συναντιούνται στο παλιό εξοχικό τους σπίτι. Όμως το σπίτι έχει μνήμες που πονούν. Ο Γιόχαν, δανείζεται το εξοχικό ενός φίλου του για ένα διήμερο. Η Μαριάνε, μιλάει για όλα τα πράγματα της σχέσης της με τον νέο άντρα της που καθόλου δεν θα έπρεπε να ακούει ο Γιόχαν: « Ήταν καθαρά σεξουαλική σχέση. Ο Χένρικ είναι... πώς να το πω; Πολύ πειστικός σε αυτό το θέμα. Πραγματικά απολαμβάνει το σεξ. Μ᾿ έκανε να συνειδητοποιήσω ότι ένιωθα το ίδιο.
Μαριάνε: Δείχνεις ανήσυχος.
Γιόχαν: Απλώς, όλα πάνε καλά. Δε θα μπορούσαν καλύτερα. Απλά δεν το αντέχω. Σιγά μη με νοιάζουν οι οργασμοί σου με τον εργασιομανή! Χειροκροτώ τη χειραφέτησή σου. Θα ᾿πρεπε να γράψεις νουβέλα. Οι φεμινίστριες θα χαίρονταν.
Μαριάνε: Μη γίνεσαι γελοίος...
Γιόχαν: Σου λέω, δε δίνω δεκάρα. Σκέψου τη συναίσθηση που έχουμε αποκτήσει. Είναι καταπληκτική! Ανακαλύψαμε τους εαυτούς μας. Ο ένας αντικρίζει την ασημότητά του, η άλλη το μεγαλείο της. Να ᾿μαστε, μειώνοντας τους συντρόφους μας. Είναι σ᾿ αυτό το δωμάτιο μαζί μας. Είναι μια πνευματική ερωτική ομάδα στο έπακρο. Είναι ένα βιβλίο για τη ζωή. Είναι καταπληκτικό αλλά δεν το αντέχω.
Μαριάνε: Καταλαβαίνω αλλά δεν το βρίσκω φριχτό. Δεν αντέχω αυτό το ψυχρό φως επάνω σε κάθε μου προσπάθεια. Πώς παλεύω την ματαιότητα. Προσπαθώ να μου δώσω χαρά με τη σκέψη... πως η ζωή είναι όπως τη φτιάξεις εσύ ο ίδιος. Μα αυτά είναι κούφια λόγια. Θέλω κάτι να περιμένω.
Μαριάνε: Εγώ δεν αισθάνομαι έτσι. Επιμένω. Περνάω καλά. Βασίζομαι στην κοινή λογική και τη διαίσθησή μου. Τα πάνε καλά μαζί. Είμαι ευχαριστημένημε την κατεύθυνσή μου. Ο χρόνος μου έδωσε έναν τρίτο σύντροφο: την εμπειρία.
Γιόχαν: Θα έπρεπε να γίνεις πολιτικός.
Μαριάνε: Μπορεί να ᾿χεις δίκιο... Συμπαθώ τους ανθρώπους. Μ᾿ αρέσουν οι διαπραγματεύσεις ... η σύνεση, οι παραχωρήσεις...
Γιόχαν: Προβάρεις την ομιλία της εκλογής σου;
Μαριάνε: Τόσο ανυπόφορη είμαι;
Γιόχαν: Μόνο όταν κάνεις κήρυγμα.
Μαριάνε: Δε θα πω ούτε λέξη. Τέρμα οι σπιτικές αλήθειες; Στο υπόσχομαι.
Γιόχαν: Ορκίσου ότι δε θα ξαναφέρεις τον οργασμικό σούπερμαν. Ορκίσου ότι θα βασιλέψεις με τη φριχτή ισορροπία σου.
Γιόχαν: Πάμε στο κρεβάτι. Έλα, κάτσε κοντά μου.
Περνάμε τις ζωές μας σε σύγχυση; Γιόχαν, μήπως χάσαμε κάτι σημαντικό;
Γιόχαν: Όλοι μας;
Μαριάνε: Όχι, εσύ κι εγώ. Ενίοτε μπορώ να διαβάσω τη σκέψη σου... κι αισθάνομαι τόση τρυφερότητα. Ξεχνώ τον εαυτό μου χωρίς να τον χάνω. Είναι μια νέα αίσθηση. Στεναχωριέμαι που δεν αγάπησα ποτέ. Ούτε νομίζω ότι έχω αγαπηθεί. Αυτό με θλίβει.
Μαριάνε: Δείχνεις ανήσυχος.
Γιόχαν: Απλώς, όλα πάνε καλά. Δε θα μπορούσαν καλύτερα. Απλά δεν το αντέχω. Σιγά μη με νοιάζουν οι οργασμοί σου με τον εργασιομανή! Χειροκροτώ τη χειραφέτησή σου. Θα ᾿πρεπε να γράψεις νουβέλα. Οι φεμινίστριες θα χαίρονταν.
Μαριάνε: Μη γίνεσαι γελοίος...
Γιόχαν: Σου λέω, δε δίνω δεκάρα. Σκέψου τη συναίσθηση που έχουμε αποκτήσει. Είναι καταπληκτική! Ανακαλύψαμε τους εαυτούς μας. Ο ένας αντικρίζει την ασημότητά του, η άλλη το μεγαλείο της. Να ᾿μαστε, μειώνοντας τους συντρόφους μας. Είναι σ᾿ αυτό το δωμάτιο μαζί μας. Είναι μια πνευματική ερωτική ομάδα στο έπακρο. Είναι ένα βιβλίο για τη ζωή. Είναι καταπληκτικό αλλά δεν το αντέχω.
Μαριάνε: Καταλαβαίνω αλλά δεν το βρίσκω φριχτό. Δεν αντέχω αυτό το ψυχρό φως επάνω σε κάθε μου προσπάθεια. Πώς παλεύω την ματαιότητα. Προσπαθώ να μου δώσω χαρά με τη σκέψη... πως η ζωή είναι όπως τη φτιάξεις εσύ ο ίδιος. Μα αυτά είναι κούφια λόγια. Θέλω κάτι να περιμένω.
Μαριάνε: Εγώ δεν αισθάνομαι έτσι. Επιμένω. Περνάω καλά. Βασίζομαι στην κοινή λογική και τη διαίσθησή μου. Τα πάνε καλά μαζί. Είμαι ευχαριστημένημε την κατεύθυνσή μου. Ο χρόνος μου έδωσε έναν τρίτο σύντροφο: την εμπειρία.
Γιόχαν: Θα έπρεπε να γίνεις πολιτικός.
Μαριάνε: Μπορεί να ᾿χεις δίκιο... Συμπαθώ τους ανθρώπους. Μ᾿ αρέσουν οι διαπραγματεύσεις ... η σύνεση, οι παραχωρήσεις...
Γιόχαν: Προβάρεις την ομιλία της εκλογής σου;
Μαριάνε: Τόσο ανυπόφορη είμαι;
Γιόχαν: Μόνο όταν κάνεις κήρυγμα.
Μαριάνε: Δε θα πω ούτε λέξη. Τέρμα οι σπιτικές αλήθειες; Στο υπόσχομαι.
Γιόχαν: Ορκίσου ότι δε θα ξαναφέρεις τον οργασμικό σούπερμαν. Ορκίσου ότι θα βασιλέψεις με τη φριχτή ισορροπία σου.
Γιόχαν: Πάμε στο κρεβάτι. Έλα, κάτσε κοντά μου.
Περνάμε τις ζωές μας σε σύγχυση; Γιόχαν, μήπως χάσαμε κάτι σημαντικό;
Γιόχαν: Όλοι μας;
Μαριάνε: Όχι, εσύ κι εγώ. Ενίοτε μπορώ να διαβάσω τη σκέψη σου... κι αισθάνομαι τόση τρυφερότητα. Ξεχνώ τον εαυτό μου χωρίς να τον χάνω. Είναι μια νέα αίσθηση. Στεναχωριέμαι που δεν αγάπησα ποτέ. Ούτε νομίζω ότι έχω αγαπηθεί. Αυτό με θλίβει.