erotas-thanatos.net
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΙΗΣΗ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ Ι ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙΙ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙΙI ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙV ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ ποιήματα
    • Αλεξάκης Ορέστης ποιήματα
    • Αναγνωστάκης Μανώλης
    • Αναγνωστοπούλου Γιόλα-Παύλ. Σιδηρόπουλος
    • Βαγενάς Νάσος ποιήματα
    • Βαρβέρης Γιάννης ποιήματα
    • Γεραλής Γιώργος ποιήματα
    • Δημουλά Κική ποιήματα >
      • Δημουλά Κική ποιήματα Ανθολόγηση I
      • Δημουλά Κική ποιήματα Ανθολόγηση ΙΙ
      • Δημουλά η Υπαρξιακή Ποιήτρια
    • Ελύτης Οδυσσέας >
      • Οδυσσέας Ελύτης Άξιον Εστί
      • Eλύτης ερωτικά ποιήματα
      • Ελύτης Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό
      • Ελύτης Ήλιος ο Πρώτος
      • Ελύτης Προσανατολισμοί
      • Ελύτης Το Μονόγραμμα
    • Καβάφης Κωνσταντίνος >
      • Καβάφης Ερωτικά Ηδονικά ποιήματα
      • Καβάφης Ιστορικά: Μακεδόνες Αθηναίοι Σπαρτιά&ta
      • Καβάφης: Ιστορικά Πτολεμαίοι Ρωμαίοι
      • Καβάφης Ιστορικά Αντίοχοι Σελευκίδες Πέρσ&eps
      • Καβάφης Φιλοσοφικά Στοχαστικά Διδαχτικά
      • Καβάφης Χριστιανοί Εθνικοί Ιουλιανός
    • Καρυωτάκης Κώστας ποιήματα >
      • Καρυωτάκης Σεφέρης
      • Καρυωτάκης Αριστερά.
    • Κουράκης Τάσος ποιήματα
    • Κωσταβάρας Θανάσης ποιήματα
    • Μανουσάκης Γιώργης ποιητής
    • Νέοι της Σιδώνας
    • Νικηφόρου Τόλης ποιήματα.
    • Ουράνης Κώστας ποιήματα
    • Παπαντωνίου Ζαχαρίας ποιήματα
    • Πατρίκιος Τίτος ποιήματα
    • Πολέμης Ιωάννης Ποιήματα
    • Πορφύρης Τάσος ποιήματα
    • Ρίτσος Γιάννης ποιήματα
    • Ρουμελιωτάκης Χρίστος
    • Σεφέρης Γιώργος >
      • Γιώργος Σεφέρης Ποιήματα
      • Μαρώ Σεφέρη-Σεφέρης Γιώργος
      • Σεφέρης Κίχλη
      • Σεφέρης ΜΙΑ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΚΙΧΛΗ"
      • Σεφέρης Μια Σκηνοθεσία για την Κίχλη, Τα Αντί
      • Ερωτικός λόγος Γιώργος Σεφέρης
      • Ο Ερωτευμένος Σεφέρης
      • Σεφέρης ερωτικά ποιήματα και ψήγματα.
    • Χατζηδάκη Ρένα (Μαρίνα) Κατάσταση Πολιορκίας
    • Χατζηλαζάρου Μάτση ποιήματα
  • ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
    • ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ >
      • Βενέζης Ηλίας Αιολική Γη
      • Διβάνη Λένα, Οι γυναίκες της Ζωής της
      • Πανσέληνος Αλέξης Σκοτεινές Επιγραφές
      • Χάκκας Μάριος - Ο Μπιντές
    • ΞΕΝΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ >
      • Βιρτζίνια Γουλφ Η κυρία Νταλογουέι
      • Bιρ. Γουλφ Η κυρία Νταλογουέι Ανθολόγηση
      • Γιασουνάρι Καβαμπάτα Η χώρα του Χιονιού
      • Γιασ. Καβαμπάτα Το σπίτι των κοιμισμένων κοριτσι&
      • Λάσλο Κρασναχορκάι - Πόλεμος και πόλεμος
      • Μαρσέλ Προυστ Αναζητώντας το χαμένο χρόνο >
        • Από τη μεριά του Σουάν- 1. Κομπραί
        • Από τη μεριά τού Σουάν-2. Ένας έρωτας τού Σουάν
        • Από τη μεριά τού Σουάν. 3. Ονόματα τόπων: το όνομα.
      • Κνουτ Χάμσουν Η Πείνα
      • Μίλαν Κούντερα Η Αθανασία
      • Μίλαν Κούντερα Ωτοστόπ
      • Μουρακάμι Χαρούκι Το κουρδιστό πουλί
      • Όσκαρ Γουάιλντ, το πορτρέτο τού Ντόριαν Γκρέυ
      • Πάτρικ Ζίσκιντ Το άρωμα
      • Σιμό Τι λέει η Λιλά
      • Τζούλιαν Μπάρνς Ένα κάποιο τέλος
      • Τζούλιαν Μπάρνς περί Ανέμων...
      • Φερντινάν Σελίν Ταξίδι στην άκρη της νύχτας
  • ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
    • Αγαπημένες ταινίες >
      • Γυμνός Naked Μάικ Λι (Mike Light)
      • Η Ψυχή στο Στόμα, Οικονομίδης
      • Μετά την πρόβα Μπέργκμαν
      • Μικρή Ιστορία για ένα έρωτα. A Short Film About Love
      • Ο Μελισσοκόμος ταινία
      • Οι Ώρες The Hours (2002)
      • Ποιος Φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ; Who ᾿s Afraid of Virginia Woolf?
      • Πριν το Ξημέρωμα Before Sunrise
      • Requiem for a dream
      • Saraband Μπέργκμαν
      • Σεξ Ψέματα και Βιντεοταινίες-Sex Lies and Videotapes
      • Σκηνές από ένα Γάμο - Scenes from a Marriage
      • Σπιρτόκουτο ταινία - Matchbox movie
      • Talk Radio movie
      • Tape (2001)
      • Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι Last Tango in Paris
    • Καλές ταινίες >
      • (500) Μέρες με τη Σάμερ-(500) Days of Summer
      • Bad Timing (1980), Η Δύναμη της Σάρκας
      • Bilitis David Hamilton
      • Ένας άνδρας και μια γυναίκα
      • Ένας Χωρισμός A Separation
      • Fish Tank
      • Ken Park - Lary Klark.
      • Λάουρα Laura David Hamilton
      • Μια χρονιά ακόμα Another year
      • Μοναχικές καρδιές Α love song for Bobby Long
      • Ο Θάνατος και η Κόρη Death and the Maiden
      • Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... When Harry Met Sally... (1989)
      • Red Road, Άντρέα Άρνολντ
      • Σαρκική Εξάρτηση Intimacy
      • Tο παιγνίδι της αποπλάνησης Cracks
      • Το παρελθόν, Le Passe
      • Χειμωνιάτικο Φως Winter Light
    • Μέτριες ταινίες >
      • Η Κόλαση Μέσα μας L`Enfer
      • Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ Notting Hill
      • Κλίματα Αγάπης Iklimler
      • Νυκτόβια Πλάσματα Nocturnal Animals
      • Σκοτεινός κόσμος Havoc
      • Στημένο παιγνίδι Hard Candy
      • Τι λέει η Λιλά - Lila says
      • Το Δέντρο της Ζωής The Tree of Life
      • Τσακισμένα Λουλούδια Broken Flowers
    • Κακές Ταινίες >
      • First Reformed Ακρότητες ταινία
      • Αγάπη σαν Ναρκωτικό Love and Other Drugs
      • Εξ Επαφής - Closer
      • Love (2015) movie.
      • Να Με Φωνάζεις με τ` Όνομα σου
      • Πίσω Από τους Λόφους-Beyond the Hills
      • Ζυλ και Τζιμ Jules et Jim
    • Οι χειρότερες ταινίες >
      • You Were Never Really Here - Δεν ήσουν Ποτέ Εδώ
      • Ο αστακός-The lobster
      • Ο Θάνατος τού Ιερού Ελαφιού
  • ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ GREEK PAINTERS
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ I ΑΠΟ (A-I) >
      • Αδριανός Σωτήρης - Adrianos Sotiris Painter
      • Aστεριάδης Αγήνορας - Asteriadis Aginor Painter
      • Βακαλό Γεώργιος - Vakalo Georgios Painter
      • Βαλσαμάκης Πάνος - Balsamakis Panos Painter
      • Βαρλάμος Γιώργος - Varlamos Giorgos Painter
      • Βασιλείου Σπύρος - Vassiliou Spyros Painter
      • Βέργη Χρύσα - Vergi Chrιssa Painter
      • Βυζάντιος Περικλής - Vizantios Periklis Painter
      • Γαλάνης Δημήτριος - Galanis Dimitrios Painter
      • Γουναρόπουλος Γιώργος - Gounaropoulos Georgios Painter
      • Γράββαλος Παναγιώτης - Gravvalos Panagiotis Painter
      • Γραμματόπουλος Κώστας - Grammatopoulos Kostas painder
      • Γύζης Νικόλαος - Gizis Nikolaos Painter
      • Διονυσόπουλος Παύλος – Pavlos Dionysopoulos painter
      • Δραγούμης Νίκος - Dragoumis Nikos Painter
      • Εμμανουηλίδου Ράνια - Emmanouilidou Rania Painter
      • Θωμόπουλος ​Επαμεινώνδας – Thomopoulos Epaminondas Painter
      • Ιακωβίδης Γεώργιος – Iakovidis George
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙ ΑΠΟ (K-M) >
      • Κανακάκις Λευτέρης – Kanakakis Lefteris
      • Κανέλλης Ορέστης – Kanellis Orestis
      • Κοτσώνης Γιώργος - George Kotsonis painter
      • Κουβάτσου Δέσποινα – Kouvatsou Despina painter
      • Κουκόπουλος Στάθης – Koukopoulos Stathis painter
      • Κούτρικας Γιάννης – Koutrikas Yiannis Painter
      • Λύτρας Νικόλαος - Nikolaos Lytras painter
      • Μαλάμος Κώστας – Malamos Kostas
      • Μαλέας Κωνσταντίνος – Maleas Konstantinos
      • Μαλλιαράκης Αντώνης – Malliarakis Antonis ( Mayo)
      • Μηταράκης Γιάννης – Mitarakis Yiannis
      • Μόραλης Γιάννης – Yiannis Moralis
      • Μπαδόλα Ειρήνη – Badola Irene painder
      • Μπάικας Ραφαήλ - Rafail Baikas painter
      • Μποκόρος Χρήστος – Bokoros Christos
      • Μυταράς Δημήτρης –Mytaras Dimitris
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙΙ ΑΠΟ (Ν-P) >
      • Νάτση Κλειώ – Natsi Kleio Painter
      • Νικολάου Ανδρέας – Andreas Nikolaou painter
      • Νικολάου Νίκος – Nikolaou Nikos Painter
      • Ντούτσουλη Σταματίνα - Doutsouli Stamatina painter
      • Ξιφαρά Ιόλη - Ksifara Ioli painter
      • Οικονόμου Μιχαήλ – Michail Εkonomou painter
      • Οικονόμου Οδυσσέας – Ekonomou Odysseas Painter
      • Παλλαντζάς Χρήστος – Pallantzas Christos Painter
      • Παναγιώτου Άγγελος – Panayiotou Angelos Painter
      • Πανουργιάς Σπύρος - Panourgias Spyros painter
      • Πανταζής Περικλής – Periklis Pantazis painter
      • Πανταλέων Θεόδωρος - Pantaleon Theodoros painter
      • Παπά Αγλαϊα – Papa Aglaia Painter
      • Παπαλουκάς Σπύρος – Spyros Papaloukas Painter
      • Παπούλια Σμαράγδα - Papoulia Smaragda painter
      • Παρθένης Κωνσταντίνος – Parthenis Konstantinos Painter
      • Πλακωτάρης Κώστας – Costas Plakotaris painter
      • Πρέκας Πάρις – Prekas Paris Painter
      • Ρέγκος Πολύκλειτος – Rengos Polykleitos Painter
      • Ρήνας Βαγγέλης – Rinas Vangelis Painter
      • Ρόρρης Γιώργος - Rorris Giorgos painter
      • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙΙΙ ΑΠΟ (Σ-Ω) >
        • Σάμιος Παύλος – Pavlos Samios Painter
        • Σεμερτζίδης Βάλιας – Valias Semertzidis Painter
        • Σικελιώτης Γιώργος- Sikeliotis George Painter
        • Σπυρόπουλος Γιάννης – Giannis Spyropoulos Painter
        • Σταθόπουλος Γεώργιος – Georgios Stathopoulos Painter
        • Στέρης Γεράσιμος – Gerasimos Steris Painter
        • Στυλιανού Αυγούστα - Augusta Stylianou painter
        • Τάσσος (Αναστάσιος Αλεβίζος) – Tassos (Anastasios Alevizos), Engraver
        • Τέτσης Παναγιώτης – Panayotis Tetsis Painter
        • Τσαρούχης Γιάννης – Yannis Tsarouchis Painter
        • Τσίγκος Θανάσης – Thanasis Tsingos Painter
        • Τσιρογιάννης Απόστολος– Tsirogiannis Apostolos painter
        • Φασιανός Αλέκος – Alekos Fasianos Painter
        • Φειδάκης Πάνος - Fidakis Panos painter
        • Φλωρά-Καραβία Θάλια – Thalia Flora-Karavia
        • Χαμπίδης Παύλος – Pavlos Habidis Painter
        • Χάρος Μανώλης – Manolis Charos Painter
        • Χατζηκυριάκος-Γκίκας Νίκος – Nikos Hadjikyriakos Ghikas Painter
        • Χρήστου Σάντρα ζωγράφος – Sandra Christou painter
        • Ψυχοπαίδης Γιάννης – Giannis Psychopedis Painter
  • Photo - Artistic Nude
    • Photo - Artistic nude: Actresses >
      • Adele Exarchopoulos actress
      • Alicia Vikander Actress
      • Amira Casar (Zanganeh) actress, model
      • Angelina Jolie
      • Anne Hathaway actress
      • Astrid Berges- Frisbey actress
      • Audrey Tautou actress
      • Charlize Theron
      • Charlotte Rampling
      • Demi Moore actress
      • Emma Watson actress
      • Emmanuelle Beart actress
      • Erin Wasson actress-model
      • Eva Green actress
      • Jane Birkin
      • Jessica Alba actress
      • Jessica Chastain actress
      • Julia Roberts
      • Julianne Moore actress
      • karolina wydra model
      • Kate Beckinsale actress
      • Keira Knightly actress
      • Kristen Stewart actress
      • Laetitia Casta
      • Lea Seydoux actress
      • Lou Doillon actress
      • Madonna
      • Marie Gillain actress
      • Marine Vacth Actress
      • Marion Cotillard actress
      • Milla Jovovich
      • Monica Bellucci
      • Natalie Portman actress
      • Olga Kurylenko
      • Olivia Wilde actress
      • Penelope Cruz
      • Rachel Weisz actress
      • Salma Hayek actress
      • Sylvia Sakellaridis Actress
      • Uma Thurman
      • Virginie Ledoyen
      • Winona Ryder actress
      • Actresses - photo, nude I
      • Actresses - photo, nude II
      • Actresses - photo, nude III
      • Actresses - photo, nude IV
      • Actresses - photo, nude V
      • Actresses - photo, nude VI
      • Actresses - photo, nude VII
    • Photo - Artistic Nude models >
      • Abbey Lee Kershaw model
      • Adriana Lima
      • Alanna Arrington model
      • Alessandra Ambrosio
      • Alexandra Agoston Model
      • Alexandra Martynova model
      • Alexandra Micu model
      • Alexandria Jade model
      • Ali Michael model
      • Alla Kostromichova model
      • Alyssa Miller model
      • Am Montoya model
      • Amanda Murphy Model
      • Amanda Wellsh model
      • Amber Valleta Model
      • Ana Beatriz Barros model
      • Ana Buljevic model
      • Anais Mali model
      • Anais Pouliot model
      • Anastasia Khodkina model
      • Andrea Margaret Model
      • Andreea Diaconu model
      • Angela Lindvall model
      • Anja Rubik model
      • Anna Christine Speckhart model
      • Anna de Rijk model
      • Anna Ewers model
      • Anna Feok model
      • Anne-Marie Van Dijk model
      • Ansley Gulielmi model
      • Anthea Page model
      • Anya Lyagoshina model
      • Arizona Muse model
      • Audrey Marnay model
      • Aurelie Claudel Model
      • Ava Smith model
      • Aymeline Valade model
      • Bailee Mykell model
      • Bambi Northwood-Blyth model
      • Bar Refaeli model
      • Barbara Fialho model
      • Barbara Palvin model
      • Behati Prinsloo model
      • Bella Hadid model
      • Bette Franke model
      • Bianca Balti model
      • Birgit Kos model
      • Blanca Padilla model
      • Bo Don model
      • Bree Addams model
      • Bregje Heinen model
      • Brenda Schad model
      • Bridget Hall model
      • Brooke Lynne Model
      • Cameron Russell model
      • Camille Rowe model
      • Candice Swanepoel model
      • Cara Delevingne model
      • Carla Bruni
      • Carmen Kass Model
      • Carola Remer model
      • Caroline Corinth model
      • Carolyn-Murphy model
      • Carre Otis model actress
      • Caterina Ravaglia model
      • Catherine McNeil model
      • Celia Hammond model
      • Charlee Fraser Model
      • Charlotte Tomas model
      • Charon Cooijmans model
      • Chiara Baschetti model
      • Chiara Scelsi model
      • Chloe Lecareux model
      • Chloe Sevigny actress model
      • Christy Turlington
      • Cindy Bruna model
      • Cindy Crawford
      • Conie Vallese model
      • Constance Jablonski model
      • Cordula Reyer model
      • Crista Cober Model
      • Cristina Kravic model
      • Cristina Piccone model
      • Crystal Renn model
      • Daria Strokous model
      • Daria Werbowy model
      • Debbie Deitering model
      • Diana Dondoe model
      • Diane Kruger model actress
      • Doutzen Kroes model
      • Drake Burnette model
      • Dree Hemingway model
      • Edie Campbell model
      • Edita Vilkeviciute model
      • Elisa Sednaoui model
      • Eliza Cummings model
      • Elise Crombez model
      • Elle Macpherson model
      • Elsa Hosk model
      • Emily Didonato model
      • Eniko Mihalik model
      • Erin O'Connor model
      • Erin Shea Model
      • Esther Canadas model
      • Eugenia Volodina model
      • Eva Herzigova
      • Fei Fei Sun model
      • Flavia Lucini model
      • Frankie Rayder model
      • Freja Beha Erichsen
      • Frida Gustavsson by
      • Georgia Fowler model
      • Georgia Hilmer model
      • Gia Carangi model
      • Giedre Dukauskaite model
      • Gigi hadid model
      • Gisele Bundchen Model
      • Grace Elizabeth model
      • Guinevere Van Seenus model
      • Hana Jirickova model
      • Hanna Sorheim model
      • Hannah Ferguson model
      • Heather Kemesky model
      • Helena Christensen Model
      • Helena Severin model
      • Hilary Rhoda model
      • Iana Godnia model
      • Irina Shayk model
      • Isabeli Fontana model
      • Iselin Steiro model
      • Izabel Goulart model
      • Jac Monika Jagaciak model
      • Jacquelyn Jablonski model
      • Jade Mezard model
      • Jamie Bochert model
      • Jean Shrimpton model
      • Jerry Hall model
      • Jessica Lee Buchanan model
      • Jessica Miller model
      • Jessica Stam model
      • Joan Smalls model
      • Josephine Le Tutour model
      • Josephine Skriver model
      • Juli Foster model
      • Julia - Daniel Bauer
      • Julia Bergshoeff model
      • Julia Hafstrom model
      • Julia Liepa Model
      • Julia Stegner model
      • Julia Valimaki model
      • Julia van Os model
      • Kaia Gerber model
      • Kara Neko model
      • Kara Young model
      • Karen Elson model
      • Karlie Kloss model
      • Karmen Pedaru model
      • Kasia Struss model
      • Kate Bogurcharskaia model
      • Kate Moss
      • Kati Nescher model
      • Katlin Aas model
      • Katlyn Lacoste model
      • Keira Grant Model
      • Kelly Cunningham Model
      • Kelsey Dylan model
      • Kendall Jenner model
      • Kristen McMenamy model
      • Kyotocat model
      • Lara Stone model
      • Larissa Hofmann model
      • Lauren Hutton Model
      • Lauren Marshall model
      • Lee Miller model, photographer
      • Lesly Masson model
      • Lily Aldridge model
      • Lily Stewart model
      • Linda Evangelista
      • Lise Olsen model
      • Liu Wen model
      • Liv Tyler actress-model
      • Liya Kebede model
      • Luma Grothe model
      • Luna Bijl Model
      • Magdalena Frackowiak model
      • Magdalena Klebanska model
      • Maggie Rizer model
      • Malgosia Bela model
      • Mali Koopman model
      • Manon Leloup model
      • Mara Darmousli Model
      • Maria Barlin Μodel
      • Mariacarla Boscono model
      • Marie Piovesan model
      • Marikka Juhler model
      • Marilhea Peillard model
      • Marine Deleeuw Model
      • Marique Schimmel model
      • Marloes Horst model
      • Marte Mei Van Haaster model
      • Maud Le Fort model
      • Melissa Troutt model
      • Mica Arganaraz model
      • Ming Xi Model
      • Mini Anden model actress
      • Mirte Maas model
      • Missy Rayder model
      • Moa Aberg model
      • Myrtille Revemont model
      • Nadja Auermann Model
      • Nadja Bender model
      • Natalia Vodianova model
      • Natasha Poly model
      • Nettie Harris Model
      • Ophelie Guillermand model
      • Othilia Simon Model
      • Patricia Van Der Vliet model
      • Patrycja Gardygajlo model
      • Rachel Williams model
      • Raica Oliveira model
      • Rebecca Tun model
      • Renata Sozzi model
      • Rianne Van Rompaey model
      • Roarie Yum Model
      • Ronja Furrer model
      • Roos Van Eik model
      • Ros Georgiou model
      • Rose Gilroy model
      • Rose Smith model
      • Rosie Huntington model
      • Sabrina Ioffreda model
      • Sam Rollinson model
      • Samantha Gradoville model
      • Sara Blomqvist model
      • Sara Pavan Model
      • Sara Sampaio model
      • Sarah Brannon model
      • Sasha Luss model
      • Sasha Pivovarova
      • Saskia de Brauw model
      • Shalom Harlow model
      • Sigrid Agren model
      • Sofia Fanego model
      • Sophia Ahrens model
      • Sophie Touchet model
      • Steffy Argelich model
      • Stella Maxwell model
      • Stella Tennant model
      • Stephanie Seymour model
      • Suvi Koponen model
      • Tasha Tilberg model
      • Tatjana Patitz Model
      • Taylor Hill model
      • Toni Garrn model
      • Trish Davis model
      • Valerija Kelava model
      • Valery Kaufman model
      • Vanessa Axente model
      • Vanessa Moody model
      • Viki Koulianou model
      • Vittoria Ceretti model
      • Vivien Solari Model
      • Yasmin Le Bon model
      • Zlata Mangafic model
      • Zoi Aggeliki Mantzakanis
      • Zuzanna Bijoch model
    • Photo - Artistic Nude photographers >
      • Adam Franzino photographer
      • Adolfo Valente photographer
      • Adrian Sztruks photographer
      • Agata Pospieszynska photographer
      • Alasdair McLellan Photographer
      • Albert Watson Photographer
      • Alex Cayley photographer
      • Alexander Neumann photographer
      • Alexandra Nataf photographer
      • Alexi Lubomirski photographer
      • Alina Lebedeva Photographer
      • Alique Photographer
      • An Le Phptographer
      • Andre Carrara photographer
      • Αndre de Dienes
      • Andreas Ortner photographer
      • Angelo Pennetta photographer
      • Annemarieke Van Drimmelen
      • Annie Leibovitz photographer
      • Art T Photographers
      • ART T - Photos
      • Arthur Elgort photographer
      • Ben Weller photographer
      • Benny Horne photographer
      • Bettina Rheims Photographer
      • Billy Kidd photographer
      • Bjorn Iooss photographer
      • Boe Marion photographer
      • Boo George photographer
      • Bruce Weber Photographer
      • Bryan Adams Photographer
      • Cameron Hammond photographer
      • Camilla Akrans Photographer
      • Carlotta Manaigo photographer
      • Carter Smith photographer
      • Cass Bird Photographer
      • Cedric Buchet photographer
      • Chadwick Tyler photographer
      • Chip Willis photographer
      • Chris Colls photographer
      • Chris Von Wangenheim photographer
      • Christian Coigny photographer
      • Christian MacDonald photographer
      • Collier Schorr Photographer
      • Craig McDean
      • Dahmane Benanteur Photographer
      • Dan Martensen Photographer
      • Daniel Bauer
      • Daniel Jackson Photographer
      • Daniele & Iango photographers
      • Daniella Rech photographer
      • Darren Ankenman Photographer
      • Darren McDonald photographer
      • David Bailey Photographer
      • David Bellemere Photographer
      • David Hamilton
      • David Hilton photographer
      • David Roemer Photographer
      • David Sims photographer
      • Dean Freeman photographer
      • Dmitriy Chapala Photographer
      • Drew Jarrett Photographer
      • Driu & Tiago photographers
      • Edward Weston Photographer
      • Ellen Von Unwerth Photographer
      • Emma Tempest Photographer
      • Emmet Gowin Photographer
      • Eric Guillemain photographer
      • Fabrizio Ferri Photographer
      • Fred Meylan Photographer
      • Gabriele Rigon photographer
      • Gabriel Amano Photographer
      • George Holz photographer
      • George Pitts photographer
      • Giampaolo Sgura Photographer
      • Gianluca Fontana photographer
      • Gilles Bensimon Photographer
      • Glen Luchford Photographer
      • Greg Kadel Photographer
      • Greg Swales photographer
      • Gregory Harris photographer
      • Günter Rössler photographer
      • Hannes Caspar photographer
      • Hans Neumann photographer
      • Hasse Nielsen photographer
      • Hedi Slimane Photographer
      • Helmut Newton
      • Henrique Gendre photographer
      • Herbert Matter Photographer
      • Herb Ritts
      • Hugh Lippe photographer
      • Hyea W. Kang photographer
      • Igor Vasiliadis
      • Inez and Vinoodh Photographers
      • Irving Penn photographer
      • Jack Welpott photographer
      • Jacques Bourboulon photographer
      • Jan Cibula photographer
      • Jan Welters photographer
      • jason kibbler photographer
      • Jason Kim photographer
      • Javier Vallhonrat photographer
      • Jean Francois Jonvelle Photographer
      • Jean Jacques André
      • Jeanloup Sieff photographer
      • Jean Baptiste Mondino Photographer
      • Jiri Ruzek Photographer
      • Jock Sturges photographer
      • Josh Olins Photographer
      • Juergen Teller Photographer
      • Karim Sadli photographer
      • Karl Lagerfeld
      • Klaus Ender Photographer
      • Lachlan Bailey Photographer
      • Liz Collins photographer
      • Luigi & Iango Photographer
      • Man Ray Photographer
      • Manolo Campion photographer
      • Manu Madelaine Photographer
      • Marc Rivière Photographer
      • Marcin Tyszka photographer
      • Marcus Ohlsson photographer
      • Mariano Vivanco photographer
      • Mario Sorrenti Photographer
      • Mario Testino Photographer
      • Mark Abrahams photographer
      • Mark Segal Photographer
      • Matt Easton photographer
      • Matteo Montanari photographer
      • Mert Alas & Marcus Piggott Photographers
      • Michael Brus Photographer
      • Michael Cordiez Photographer
      • Michael Schwartz photographer
      • Michel Comte Photographer
      • Michelangelo Di Battista photographer
      • Miguel Reveriego photographer
      • Mikael Jansson
      • Mike Dowson photographer
      • Mikey McMichaels photographer
      • Naomi Yang Photographer
      • Nathaniel Goldberg photographer
      • Nick Dorey photographer
      • Nick Hudson photographer
      • Nico Bustos photographer
      • Nicolas Guerin Photographer
      • Nicole Bentley photographer
      • Nobuyoshi Arakie photographer
      • Pamela Hanson photographer
      • Paola Kudacki photographer
      • Paolo Roversi Photographer
      • Patrick Demarchelier Photographer
      • Paul Schmidt photographer
      • Peter Basch photographer
      • Peter Lindmbergh Photographer
      • Phil Poynter photographer
      • Philip Gay photographer
      • Quentin de Briey
      • Raf Stahelin photographer
      • Rankin photographer
      • Regan Cameron photographer
      • Riccardo Vimercati photographer
      • Richard Avedon photographer
      • Rokas Darulis photographer
      • Sante D’Orazio Photographer
      • Santiago & Mauricio Sierra photographers
      • Sean & Seng photographers
      • Sebastian Faena photographer
      • Sebastian Kim Photographer
      • Selina Mayer Photographer
      • Simon Upton photographer
      • Sofia Sanchez & Mauro Mongiello photographers
      • Solve Sundsbo Pfotographer
      • Sonia Szostak photographer
      • Stas Komarovski photographer
      • Stefano Galuzzi photographer
      • ​Stephane Coutelle photographer
      • Steven Meisel Photographer
      • Steven Pan photographer
      • Sylvie Lancrenon Photographer
      • Takis Diamantopoulos
      • Terry O'Neill Photographer
      • Terry Richardson
      • Thanassis Krikis photographer
      • Thomas Whiteside photographer
      • Tom Craig Photographer
      • Tom Munro photographer
      • Tom Schirmacher Photographer
      • Tony Potts Photographer
      • Txema Yeste Photographer
      • Victor Demarchelier photographer
      • Vincent Peters Photographer
      • Ward Ivan Rafik photographer
      • Will Davidson photographer
      • Will Vendramini photographer
      • Willy Vanderperre photographer
      • Xavi Gordo photographer
      • Yelena Yemchuk Photographer
      • Yiorgos Mavropoulos photographer
      • Yu Tsai photographer
      • Yulia Gorbachenko photographer
      • Zee Nunes photographer
      • Zoey Grossman Photographer
      • Zoltan Tombor photographer
      • Artistic Nude Photographers
  • ΑΘΕΪΑ
    • Αδελφοί Καραμαζώφ
    • Επίκουρος Λουκρήτιος
    • Ο άνθρωπος δημιούργησε το Θεό
    • Σαντ Ρομαντισμός
    • Το Κακό μέσα σε μια Φύση χωρίς Θεό.
    • Τυχαίο Τυχαιότητα
  • Δανέζης Μάνος - matrix
  • ΦΙΛΟΖΩΊΑ - ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Ηλίας Βενέζης Από την Αιολική Γη, Το Καμηλάκι
    • Λογοτεχνία και ζώα
    • Τζον Κούτσι και τα Ζώα
    • Το Κακό μέσα στη Φύση.
  • Προσωπικά εκ βαθέων
  • Κρητική μουσική. Αφιέρωμα στα Συρτά
    • Κρητικά Συρτά οι Δημιουργοί
    • Τα Συρτά πριν τον Σκορδαλό
    • Κρητικά Συρτά Οι Δεξιοτέχνες
  • Κρητική μουσική Αφιέρωμα στις Κοντυλιές.
  • Η γυναίκα στην Κρητική μουσική και το τραγούδι
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Contact Form
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΙΗΣΗ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ Ι ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙΙ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙΙI ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΙV ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
    • Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ ποιήματα
    • Αλεξάκης Ορέστης ποιήματα
    • Αναγνωστάκης Μανώλης
    • Αναγνωστοπούλου Γιόλα-Παύλ. Σιδηρόπουλος
    • Βαγενάς Νάσος ποιήματα
    • Βαρβέρης Γιάννης ποιήματα
    • Γεραλής Γιώργος ποιήματα
    • Δημουλά Κική ποιήματα >
      • Δημουλά Κική ποιήματα Ανθολόγηση I
      • Δημουλά Κική ποιήματα Ανθολόγηση ΙΙ
      • Δημουλά η Υπαρξιακή Ποιήτρια
    • Ελύτης Οδυσσέας >
      • Οδυσσέας Ελύτης Άξιον Εστί
      • Eλύτης ερωτικά ποιήματα
      • Ελύτης Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό
      • Ελύτης Ήλιος ο Πρώτος
      • Ελύτης Προσανατολισμοί
      • Ελύτης Το Μονόγραμμα
    • Καβάφης Κωνσταντίνος >
      • Καβάφης Ερωτικά Ηδονικά ποιήματα
      • Καβάφης Ιστορικά: Μακεδόνες Αθηναίοι Σπαρτιά&ta
      • Καβάφης: Ιστορικά Πτολεμαίοι Ρωμαίοι
      • Καβάφης Ιστορικά Αντίοχοι Σελευκίδες Πέρσ&eps
      • Καβάφης Φιλοσοφικά Στοχαστικά Διδαχτικά
      • Καβάφης Χριστιανοί Εθνικοί Ιουλιανός
    • Καρυωτάκης Κώστας ποιήματα >
      • Καρυωτάκης Σεφέρης
      • Καρυωτάκης Αριστερά.
    • Κουράκης Τάσος ποιήματα
    • Κωσταβάρας Θανάσης ποιήματα
    • Μανουσάκης Γιώργης ποιητής
    • Νέοι της Σιδώνας
    • Νικηφόρου Τόλης ποιήματα.
    • Ουράνης Κώστας ποιήματα
    • Παπαντωνίου Ζαχαρίας ποιήματα
    • Πατρίκιος Τίτος ποιήματα
    • Πολέμης Ιωάννης Ποιήματα
    • Πορφύρης Τάσος ποιήματα
    • Ρίτσος Γιάννης ποιήματα
    • Ρουμελιωτάκης Χρίστος
    • Σεφέρης Γιώργος >
      • Γιώργος Σεφέρης Ποιήματα
      • Μαρώ Σεφέρη-Σεφέρης Γιώργος
      • Σεφέρης Κίχλη
      • Σεφέρης ΜΙΑ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΚΙΧΛΗ"
      • Σεφέρης Μια Σκηνοθεσία για την Κίχλη, Τα Αντί
      • Ερωτικός λόγος Γιώργος Σεφέρης
      • Ο Ερωτευμένος Σεφέρης
      • Σεφέρης ερωτικά ποιήματα και ψήγματα.
    • Χατζηδάκη Ρένα (Μαρίνα) Κατάσταση Πολιορκίας
    • Χατζηλαζάρου Μάτση ποιήματα
  • ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
    • ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ >
      • Βενέζης Ηλίας Αιολική Γη
      • Διβάνη Λένα, Οι γυναίκες της Ζωής της
      • Πανσέληνος Αλέξης Σκοτεινές Επιγραφές
      • Χάκκας Μάριος - Ο Μπιντές
    • ΞΕΝΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ >
      • Βιρτζίνια Γουλφ Η κυρία Νταλογουέι
      • Bιρ. Γουλφ Η κυρία Νταλογουέι Ανθολόγηση
      • Γιασουνάρι Καβαμπάτα Η χώρα του Χιονιού
      • Γιασ. Καβαμπάτα Το σπίτι των κοιμισμένων κοριτσι&
      • Λάσλο Κρασναχορκάι - Πόλεμος και πόλεμος
      • Μαρσέλ Προυστ Αναζητώντας το χαμένο χρόνο >
        • Από τη μεριά του Σουάν- 1. Κομπραί
        • Από τη μεριά τού Σουάν-2. Ένας έρωτας τού Σουάν
        • Από τη μεριά τού Σουάν. 3. Ονόματα τόπων: το όνομα.
      • Κνουτ Χάμσουν Η Πείνα
      • Μίλαν Κούντερα Η Αθανασία
      • Μίλαν Κούντερα Ωτοστόπ
      • Μουρακάμι Χαρούκι Το κουρδιστό πουλί
      • Όσκαρ Γουάιλντ, το πορτρέτο τού Ντόριαν Γκρέυ
      • Πάτρικ Ζίσκιντ Το άρωμα
      • Σιμό Τι λέει η Λιλά
      • Τζούλιαν Μπάρνς Ένα κάποιο τέλος
      • Τζούλιαν Μπάρνς περί Ανέμων...
      • Φερντινάν Σελίν Ταξίδι στην άκρη της νύχτας
  • ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
    • Αγαπημένες ταινίες >
      • Γυμνός Naked Μάικ Λι (Mike Light)
      • Η Ψυχή στο Στόμα, Οικονομίδης
      • Μετά την πρόβα Μπέργκμαν
      • Μικρή Ιστορία για ένα έρωτα. A Short Film About Love
      • Ο Μελισσοκόμος ταινία
      • Οι Ώρες The Hours (2002)
      • Ποιος Φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ; Who ᾿s Afraid of Virginia Woolf?
      • Πριν το Ξημέρωμα Before Sunrise
      • Requiem for a dream
      • Saraband Μπέργκμαν
      • Σεξ Ψέματα και Βιντεοταινίες-Sex Lies and Videotapes
      • Σκηνές από ένα Γάμο - Scenes from a Marriage
      • Σπιρτόκουτο ταινία - Matchbox movie
      • Talk Radio movie
      • Tape (2001)
      • Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι Last Tango in Paris
    • Καλές ταινίες >
      • (500) Μέρες με τη Σάμερ-(500) Days of Summer
      • Bad Timing (1980), Η Δύναμη της Σάρκας
      • Bilitis David Hamilton
      • Ένας άνδρας και μια γυναίκα
      • Ένας Χωρισμός A Separation
      • Fish Tank
      • Ken Park - Lary Klark.
      • Λάουρα Laura David Hamilton
      • Μια χρονιά ακόμα Another year
      • Μοναχικές καρδιές Α love song for Bobby Long
      • Ο Θάνατος και η Κόρη Death and the Maiden
      • Όταν ο Χάρι Γνώρισε την Σάλι... When Harry Met Sally... (1989)
      • Red Road, Άντρέα Άρνολντ
      • Σαρκική Εξάρτηση Intimacy
      • Tο παιγνίδι της αποπλάνησης Cracks
      • Το παρελθόν, Le Passe
      • Χειμωνιάτικο Φως Winter Light
    • Μέτριες ταινίες >
      • Η Κόλαση Μέσα μας L`Enfer
      • Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ Notting Hill
      • Κλίματα Αγάπης Iklimler
      • Νυκτόβια Πλάσματα Nocturnal Animals
      • Σκοτεινός κόσμος Havoc
      • Στημένο παιγνίδι Hard Candy
      • Τι λέει η Λιλά - Lila says
      • Το Δέντρο της Ζωής The Tree of Life
      • Τσακισμένα Λουλούδια Broken Flowers
    • Κακές Ταινίες >
      • First Reformed Ακρότητες ταινία
      • Αγάπη σαν Ναρκωτικό Love and Other Drugs
      • Εξ Επαφής - Closer
      • Love (2015) movie.
      • Να Με Φωνάζεις με τ` Όνομα σου
      • Πίσω Από τους Λόφους-Beyond the Hills
      • Ζυλ και Τζιμ Jules et Jim
    • Οι χειρότερες ταινίες >
      • You Were Never Really Here - Δεν ήσουν Ποτέ Εδώ
      • Ο αστακός-The lobster
      • Ο Θάνατος τού Ιερού Ελαφιού
  • ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ GREEK PAINTERS
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ I ΑΠΟ (A-I) >
      • Αδριανός Σωτήρης - Adrianos Sotiris Painter
      • Aστεριάδης Αγήνορας - Asteriadis Aginor Painter
      • Βακαλό Γεώργιος - Vakalo Georgios Painter
      • Βαλσαμάκης Πάνος - Balsamakis Panos Painter
      • Βαρλάμος Γιώργος - Varlamos Giorgos Painter
      • Βασιλείου Σπύρος - Vassiliou Spyros Painter
      • Βέργη Χρύσα - Vergi Chrιssa Painter
      • Βυζάντιος Περικλής - Vizantios Periklis Painter
      • Γαλάνης Δημήτριος - Galanis Dimitrios Painter
      • Γουναρόπουλος Γιώργος - Gounaropoulos Georgios Painter
      • Γράββαλος Παναγιώτης - Gravvalos Panagiotis Painter
      • Γραμματόπουλος Κώστας - Grammatopoulos Kostas painder
      • Γύζης Νικόλαος - Gizis Nikolaos Painter
      • Διονυσόπουλος Παύλος – Pavlos Dionysopoulos painter
      • Δραγούμης Νίκος - Dragoumis Nikos Painter
      • Εμμανουηλίδου Ράνια - Emmanouilidou Rania Painter
      • Θωμόπουλος ​Επαμεινώνδας – Thomopoulos Epaminondas Painter
      • Ιακωβίδης Γεώργιος – Iakovidis George
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙ ΑΠΟ (K-M) >
      • Κανακάκις Λευτέρης – Kanakakis Lefteris
      • Κανέλλης Ορέστης – Kanellis Orestis
      • Κοτσώνης Γιώργος - George Kotsonis painter
      • Κουβάτσου Δέσποινα – Kouvatsou Despina painter
      • Κουκόπουλος Στάθης – Koukopoulos Stathis painter
      • Κούτρικας Γιάννης – Koutrikas Yiannis Painter
      • Λύτρας Νικόλαος - Nikolaos Lytras painter
      • Μαλάμος Κώστας – Malamos Kostas
      • Μαλέας Κωνσταντίνος – Maleas Konstantinos
      • Μαλλιαράκης Αντώνης – Malliarakis Antonis ( Mayo)
      • Μηταράκης Γιάννης – Mitarakis Yiannis
      • Μόραλης Γιάννης – Yiannis Moralis
      • Μπαδόλα Ειρήνη – Badola Irene painder
      • Μπάικας Ραφαήλ - Rafail Baikas painter
      • Μποκόρος Χρήστος – Bokoros Christos
      • Μυταράς Δημήτρης –Mytaras Dimitris
    • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙΙ ΑΠΟ (Ν-P) >
      • Νάτση Κλειώ – Natsi Kleio Painter
      • Νικολάου Ανδρέας – Andreas Nikolaou painter
      • Νικολάου Νίκος – Nikolaou Nikos Painter
      • Ντούτσουλη Σταματίνα - Doutsouli Stamatina painter
      • Ξιφαρά Ιόλη - Ksifara Ioli painter
      • Οικονόμου Μιχαήλ – Michail Εkonomou painter
      • Οικονόμου Οδυσσέας – Ekonomou Odysseas Painter
      • Παλλαντζάς Χρήστος – Pallantzas Christos Painter
      • Παναγιώτου Άγγελος – Panayiotou Angelos Painter
      • Πανουργιάς Σπύρος - Panourgias Spyros painter
      • Πανταζής Περικλής – Periklis Pantazis painter
      • Πανταλέων Θεόδωρος - Pantaleon Theodoros painter
      • Παπά Αγλαϊα – Papa Aglaia Painter
      • Παπαλουκάς Σπύρος – Spyros Papaloukas Painter
      • Παπούλια Σμαράγδα - Papoulia Smaragda painter
      • Παρθένης Κωνσταντίνος – Parthenis Konstantinos Painter
      • Πλακωτάρης Κώστας – Costas Plakotaris painter
      • Πρέκας Πάρις – Prekas Paris Painter
      • Ρέγκος Πολύκλειτος – Rengos Polykleitos Painter
      • Ρήνας Βαγγέλης – Rinas Vangelis Painter
      • Ρόρρης Γιώργος - Rorris Giorgos painter
      • GREEK PAINTERS-ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ IΙΙΙ ΑΠΟ (Σ-Ω) >
        • Σάμιος Παύλος – Pavlos Samios Painter
        • Σεμερτζίδης Βάλιας – Valias Semertzidis Painter
        • Σικελιώτης Γιώργος- Sikeliotis George Painter
        • Σπυρόπουλος Γιάννης – Giannis Spyropoulos Painter
        • Σταθόπουλος Γεώργιος – Georgios Stathopoulos Painter
        • Στέρης Γεράσιμος – Gerasimos Steris Painter
        • Στυλιανού Αυγούστα - Augusta Stylianou painter
        • Τάσσος (Αναστάσιος Αλεβίζος) – Tassos (Anastasios Alevizos), Engraver
        • Τέτσης Παναγιώτης – Panayotis Tetsis Painter
        • Τσαρούχης Γιάννης – Yannis Tsarouchis Painter
        • Τσίγκος Θανάσης – Thanasis Tsingos Painter
        • Τσιρογιάννης Απόστολος– Tsirogiannis Apostolos painter
        • Φασιανός Αλέκος – Alekos Fasianos Painter
        • Φειδάκης Πάνος - Fidakis Panos painter
        • Φλωρά-Καραβία Θάλια – Thalia Flora-Karavia
        • Χαμπίδης Παύλος – Pavlos Habidis Painter
        • Χάρος Μανώλης – Manolis Charos Painter
        • Χατζηκυριάκος-Γκίκας Νίκος – Nikos Hadjikyriakos Ghikas Painter
        • Χρήστου Σάντρα ζωγράφος – Sandra Christou painter
        • Ψυχοπαίδης Γιάννης – Giannis Psychopedis Painter
  • Photo - Artistic Nude
    • Photo - Artistic nude: Actresses >
      • Adele Exarchopoulos actress
      • Alicia Vikander Actress
      • Amira Casar (Zanganeh) actress, model
      • Angelina Jolie
      • Anne Hathaway actress
      • Astrid Berges- Frisbey actress
      • Audrey Tautou actress
      • Charlize Theron
      • Charlotte Rampling
      • Demi Moore actress
      • Emma Watson actress
      • Emmanuelle Beart actress
      • Erin Wasson actress-model
      • Eva Green actress
      • Jane Birkin
      • Jessica Alba actress
      • Jessica Chastain actress
      • Julia Roberts
      • Julianne Moore actress
      • karolina wydra model
      • Kate Beckinsale actress
      • Keira Knightly actress
      • Kristen Stewart actress
      • Laetitia Casta
      • Lea Seydoux actress
      • Lou Doillon actress
      • Madonna
      • Marie Gillain actress
      • Marine Vacth Actress
      • Marion Cotillard actress
      • Milla Jovovich
      • Monica Bellucci
      • Natalie Portman actress
      • Olga Kurylenko
      • Olivia Wilde actress
      • Penelope Cruz
      • Rachel Weisz actress
      • Salma Hayek actress
      • Sylvia Sakellaridis Actress
      • Uma Thurman
      • Virginie Ledoyen
      • Winona Ryder actress
      • Actresses - photo, nude I
      • Actresses - photo, nude II
      • Actresses - photo, nude III
      • Actresses - photo, nude IV
      • Actresses - photo, nude V
      • Actresses - photo, nude VI
      • Actresses - photo, nude VII
    • Photo - Artistic Nude models >
      • Abbey Lee Kershaw model
      • Adriana Lima
      • Alanna Arrington model
      • Alessandra Ambrosio
      • Alexandra Agoston Model
      • Alexandra Martynova model
      • Alexandra Micu model
      • Alexandria Jade model
      • Ali Michael model
      • Alla Kostromichova model
      • Alyssa Miller model
      • Am Montoya model
      • Amanda Murphy Model
      • Amanda Wellsh model
      • Amber Valleta Model
      • Ana Beatriz Barros model
      • Ana Buljevic model
      • Anais Mali model
      • Anais Pouliot model
      • Anastasia Khodkina model
      • Andrea Margaret Model
      • Andreea Diaconu model
      • Angela Lindvall model
      • Anja Rubik model
      • Anna Christine Speckhart model
      • Anna de Rijk model
      • Anna Ewers model
      • Anna Feok model
      • Anne-Marie Van Dijk model
      • Ansley Gulielmi model
      • Anthea Page model
      • Anya Lyagoshina model
      • Arizona Muse model
      • Audrey Marnay model
      • Aurelie Claudel Model
      • Ava Smith model
      • Aymeline Valade model
      • Bailee Mykell model
      • Bambi Northwood-Blyth model
      • Bar Refaeli model
      • Barbara Fialho model
      • Barbara Palvin model
      • Behati Prinsloo model
      • Bella Hadid model
      • Bette Franke model
      • Bianca Balti model
      • Birgit Kos model
      • Blanca Padilla model
      • Bo Don model
      • Bree Addams model
      • Bregje Heinen model
      • Brenda Schad model
      • Bridget Hall model
      • Brooke Lynne Model
      • Cameron Russell model
      • Camille Rowe model
      • Candice Swanepoel model
      • Cara Delevingne model
      • Carla Bruni
      • Carmen Kass Model
      • Carola Remer model
      • Caroline Corinth model
      • Carolyn-Murphy model
      • Carre Otis model actress
      • Caterina Ravaglia model
      • Catherine McNeil model
      • Celia Hammond model
      • Charlee Fraser Model
      • Charlotte Tomas model
      • Charon Cooijmans model
      • Chiara Baschetti model
      • Chiara Scelsi model
      • Chloe Lecareux model
      • Chloe Sevigny actress model
      • Christy Turlington
      • Cindy Bruna model
      • Cindy Crawford
      • Conie Vallese model
      • Constance Jablonski model
      • Cordula Reyer model
      • Crista Cober Model
      • Cristina Kravic model
      • Cristina Piccone model
      • Crystal Renn model
      • Daria Strokous model
      • Daria Werbowy model
      • Debbie Deitering model
      • Diana Dondoe model
      • Diane Kruger model actress
      • Doutzen Kroes model
      • Drake Burnette model
      • Dree Hemingway model
      • Edie Campbell model
      • Edita Vilkeviciute model
      • Elisa Sednaoui model
      • Eliza Cummings model
      • Elise Crombez model
      • Elle Macpherson model
      • Elsa Hosk model
      • Emily Didonato model
      • Eniko Mihalik model
      • Erin O'Connor model
      • Erin Shea Model
      • Esther Canadas model
      • Eugenia Volodina model
      • Eva Herzigova
      • Fei Fei Sun model
      • Flavia Lucini model
      • Frankie Rayder model
      • Freja Beha Erichsen
      • Frida Gustavsson by
      • Georgia Fowler model
      • Georgia Hilmer model
      • Gia Carangi model
      • Giedre Dukauskaite model
      • Gigi hadid model
      • Gisele Bundchen Model
      • Grace Elizabeth model
      • Guinevere Van Seenus model
      • Hana Jirickova model
      • Hanna Sorheim model
      • Hannah Ferguson model
      • Heather Kemesky model
      • Helena Christensen Model
      • Helena Severin model
      • Hilary Rhoda model
      • Iana Godnia model
      • Irina Shayk model
      • Isabeli Fontana model
      • Iselin Steiro model
      • Izabel Goulart model
      • Jac Monika Jagaciak model
      • Jacquelyn Jablonski model
      • Jade Mezard model
      • Jamie Bochert model
      • Jean Shrimpton model
      • Jerry Hall model
      • Jessica Lee Buchanan model
      • Jessica Miller model
      • Jessica Stam model
      • Joan Smalls model
      • Josephine Le Tutour model
      • Josephine Skriver model
      • Juli Foster model
      • Julia - Daniel Bauer
      • Julia Bergshoeff model
      • Julia Hafstrom model
      • Julia Liepa Model
      • Julia Stegner model
      • Julia Valimaki model
      • Julia van Os model
      • Kaia Gerber model
      • Kara Neko model
      • Kara Young model
      • Karen Elson model
      • Karlie Kloss model
      • Karmen Pedaru model
      • Kasia Struss model
      • Kate Bogurcharskaia model
      • Kate Moss
      • Kati Nescher model
      • Katlin Aas model
      • Katlyn Lacoste model
      • Keira Grant Model
      • Kelly Cunningham Model
      • Kelsey Dylan model
      • Kendall Jenner model
      • Kristen McMenamy model
      • Kyotocat model
      • Lara Stone model
      • Larissa Hofmann model
      • Lauren Hutton Model
      • Lauren Marshall model
      • Lee Miller model, photographer
      • Lesly Masson model
      • Lily Aldridge model
      • Lily Stewart model
      • Linda Evangelista
      • Lise Olsen model
      • Liu Wen model
      • Liv Tyler actress-model
      • Liya Kebede model
      • Luma Grothe model
      • Luna Bijl Model
      • Magdalena Frackowiak model
      • Magdalena Klebanska model
      • Maggie Rizer model
      • Malgosia Bela model
      • Mali Koopman model
      • Manon Leloup model
      • Mara Darmousli Model
      • Maria Barlin Μodel
      • Mariacarla Boscono model
      • Marie Piovesan model
      • Marikka Juhler model
      • Marilhea Peillard model
      • Marine Deleeuw Model
      • Marique Schimmel model
      • Marloes Horst model
      • Marte Mei Van Haaster model
      • Maud Le Fort model
      • Melissa Troutt model
      • Mica Arganaraz model
      • Ming Xi Model
      • Mini Anden model actress
      • Mirte Maas model
      • Missy Rayder model
      • Moa Aberg model
      • Myrtille Revemont model
      • Nadja Auermann Model
      • Nadja Bender model
      • Natalia Vodianova model
      • Natasha Poly model
      • Nettie Harris Model
      • Ophelie Guillermand model
      • Othilia Simon Model
      • Patricia Van Der Vliet model
      • Patrycja Gardygajlo model
      • Rachel Williams model
      • Raica Oliveira model
      • Rebecca Tun model
      • Renata Sozzi model
      • Rianne Van Rompaey model
      • Roarie Yum Model
      • Ronja Furrer model
      • Roos Van Eik model
      • Ros Georgiou model
      • Rose Gilroy model
      • Rose Smith model
      • Rosie Huntington model
      • Sabrina Ioffreda model
      • Sam Rollinson model
      • Samantha Gradoville model
      • Sara Blomqvist model
      • Sara Pavan Model
      • Sara Sampaio model
      • Sarah Brannon model
      • Sasha Luss model
      • Sasha Pivovarova
      • Saskia de Brauw model
      • Shalom Harlow model
      • Sigrid Agren model
      • Sofia Fanego model
      • Sophia Ahrens model
      • Sophie Touchet model
      • Steffy Argelich model
      • Stella Maxwell model
      • Stella Tennant model
      • Stephanie Seymour model
      • Suvi Koponen model
      • Tasha Tilberg model
      • Tatjana Patitz Model
      • Taylor Hill model
      • Toni Garrn model
      • Trish Davis model
      • Valerija Kelava model
      • Valery Kaufman model
      • Vanessa Axente model
      • Vanessa Moody model
      • Viki Koulianou model
      • Vittoria Ceretti model
      • Vivien Solari Model
      • Yasmin Le Bon model
      • Zlata Mangafic model
      • Zoi Aggeliki Mantzakanis
      • Zuzanna Bijoch model
    • Photo - Artistic Nude photographers >
      • Adam Franzino photographer
      • Adolfo Valente photographer
      • Adrian Sztruks photographer
      • Agata Pospieszynska photographer
      • Alasdair McLellan Photographer
      • Albert Watson Photographer
      • Alex Cayley photographer
      • Alexander Neumann photographer
      • Alexandra Nataf photographer
      • Alexi Lubomirski photographer
      • Alina Lebedeva Photographer
      • Alique Photographer
      • An Le Phptographer
      • Andre Carrara photographer
      • Αndre de Dienes
      • Andreas Ortner photographer
      • Angelo Pennetta photographer
      • Annemarieke Van Drimmelen
      • Annie Leibovitz photographer
      • Art T Photographers
      • ART T - Photos
      • Arthur Elgort photographer
      • Ben Weller photographer
      • Benny Horne photographer
      • Bettina Rheims Photographer
      • Billy Kidd photographer
      • Bjorn Iooss photographer
      • Boe Marion photographer
      • Boo George photographer
      • Bruce Weber Photographer
      • Bryan Adams Photographer
      • Cameron Hammond photographer
      • Camilla Akrans Photographer
      • Carlotta Manaigo photographer
      • Carter Smith photographer
      • Cass Bird Photographer
      • Cedric Buchet photographer
      • Chadwick Tyler photographer
      • Chip Willis photographer
      • Chris Colls photographer
      • Chris Von Wangenheim photographer
      • Christian Coigny photographer
      • Christian MacDonald photographer
      • Collier Schorr Photographer
      • Craig McDean
      • Dahmane Benanteur Photographer
      • Dan Martensen Photographer
      • Daniel Bauer
      • Daniel Jackson Photographer
      • Daniele & Iango photographers
      • Daniella Rech photographer
      • Darren Ankenman Photographer
      • Darren McDonald photographer
      • David Bailey Photographer
      • David Bellemere Photographer
      • David Hamilton
      • David Hilton photographer
      • David Roemer Photographer
      • David Sims photographer
      • Dean Freeman photographer
      • Dmitriy Chapala Photographer
      • Drew Jarrett Photographer
      • Driu & Tiago photographers
      • Edward Weston Photographer
      • Ellen Von Unwerth Photographer
      • Emma Tempest Photographer
      • Emmet Gowin Photographer
      • Eric Guillemain photographer
      • Fabrizio Ferri Photographer
      • Fred Meylan Photographer
      • Gabriele Rigon photographer
      • Gabriel Amano Photographer
      • George Holz photographer
      • George Pitts photographer
      • Giampaolo Sgura Photographer
      • Gianluca Fontana photographer
      • Gilles Bensimon Photographer
      • Glen Luchford Photographer
      • Greg Kadel Photographer
      • Greg Swales photographer
      • Gregory Harris photographer
      • Günter Rössler photographer
      • Hannes Caspar photographer
      • Hans Neumann photographer
      • Hasse Nielsen photographer
      • Hedi Slimane Photographer
      • Helmut Newton
      • Henrique Gendre photographer
      • Herbert Matter Photographer
      • Herb Ritts
      • Hugh Lippe photographer
      • Hyea W. Kang photographer
      • Igor Vasiliadis
      • Inez and Vinoodh Photographers
      • Irving Penn photographer
      • Jack Welpott photographer
      • Jacques Bourboulon photographer
      • Jan Cibula photographer
      • Jan Welters photographer
      • jason kibbler photographer
      • Jason Kim photographer
      • Javier Vallhonrat photographer
      • Jean Francois Jonvelle Photographer
      • Jean Jacques André
      • Jeanloup Sieff photographer
      • Jean Baptiste Mondino Photographer
      • Jiri Ruzek Photographer
      • Jock Sturges photographer
      • Josh Olins Photographer
      • Juergen Teller Photographer
      • Karim Sadli photographer
      • Karl Lagerfeld
      • Klaus Ender Photographer
      • Lachlan Bailey Photographer
      • Liz Collins photographer
      • Luigi & Iango Photographer
      • Man Ray Photographer
      • Manolo Campion photographer
      • Manu Madelaine Photographer
      • Marc Rivière Photographer
      • Marcin Tyszka photographer
      • Marcus Ohlsson photographer
      • Mariano Vivanco photographer
      • Mario Sorrenti Photographer
      • Mario Testino Photographer
      • Mark Abrahams photographer
      • Mark Segal Photographer
      • Matt Easton photographer
      • Matteo Montanari photographer
      • Mert Alas & Marcus Piggott Photographers
      • Michael Brus Photographer
      • Michael Cordiez Photographer
      • Michael Schwartz photographer
      • Michel Comte Photographer
      • Michelangelo Di Battista photographer
      • Miguel Reveriego photographer
      • Mikael Jansson
      • Mike Dowson photographer
      • Mikey McMichaels photographer
      • Naomi Yang Photographer
      • Nathaniel Goldberg photographer
      • Nick Dorey photographer
      • Nick Hudson photographer
      • Nico Bustos photographer
      • Nicolas Guerin Photographer
      • Nicole Bentley photographer
      • Nobuyoshi Arakie photographer
      • Pamela Hanson photographer
      • Paola Kudacki photographer
      • Paolo Roversi Photographer
      • Patrick Demarchelier Photographer
      • Paul Schmidt photographer
      • Peter Basch photographer
      • Peter Lindmbergh Photographer
      • Phil Poynter photographer
      • Philip Gay photographer
      • Quentin de Briey
      • Raf Stahelin photographer
      • Rankin photographer
      • Regan Cameron photographer
      • Riccardo Vimercati photographer
      • Richard Avedon photographer
      • Rokas Darulis photographer
      • Sante D’Orazio Photographer
      • Santiago & Mauricio Sierra photographers
      • Sean & Seng photographers
      • Sebastian Faena photographer
      • Sebastian Kim Photographer
      • Selina Mayer Photographer
      • Simon Upton photographer
      • Sofia Sanchez & Mauro Mongiello photographers
      • Solve Sundsbo Pfotographer
      • Sonia Szostak photographer
      • Stas Komarovski photographer
      • Stefano Galuzzi photographer
      • ​Stephane Coutelle photographer
      • Steven Meisel Photographer
      • Steven Pan photographer
      • Sylvie Lancrenon Photographer
      • Takis Diamantopoulos
      • Terry O'Neill Photographer
      • Terry Richardson
      • Thanassis Krikis photographer
      • Thomas Whiteside photographer
      • Tom Craig Photographer
      • Tom Munro photographer
      • Tom Schirmacher Photographer
      • Tony Potts Photographer
      • Txema Yeste Photographer
      • Victor Demarchelier photographer
      • Vincent Peters Photographer
      • Ward Ivan Rafik photographer
      • Will Davidson photographer
      • Will Vendramini photographer
      • Willy Vanderperre photographer
      • Xavi Gordo photographer
      • Yelena Yemchuk Photographer
      • Yiorgos Mavropoulos photographer
      • Yu Tsai photographer
      • Yulia Gorbachenko photographer
      • Zee Nunes photographer
      • Zoey Grossman Photographer
      • Zoltan Tombor photographer
      • Artistic Nude Photographers
  • ΑΘΕΪΑ
    • Αδελφοί Καραμαζώφ
    • Επίκουρος Λουκρήτιος
    • Ο άνθρωπος δημιούργησε το Θεό
    • Σαντ Ρομαντισμός
    • Το Κακό μέσα σε μια Φύση χωρίς Θεό.
    • Τυχαίο Τυχαιότητα
  • Δανέζης Μάνος - matrix
  • ΦΙΛΟΖΩΊΑ - ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
    • Ηλίας Βενέζης Από την Αιολική Γη, Το Καμηλάκι
    • Λογοτεχνία και ζώα
    • Τζον Κούτσι και τα Ζώα
    • Το Κακό μέσα στη Φύση.
  • Προσωπικά εκ βαθέων
  • Κρητική μουσική. Αφιέρωμα στα Συρτά
    • Κρητικά Συρτά οι Δημιουργοί
    • Τα Συρτά πριν τον Σκορδαλό
    • Κρητικά Συρτά Οι Δεξιοτέχνες
  • Κρητική μουσική Αφιέρωμα στις Κοντυλιές.
  • Η γυναίκα στην Κρητική μουσική και το τραγούδι
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Contact Form

Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928)

Picture

Περιεχόμενα Σελίδων (Link)

  1. Καρυωτάκης - Σεφέρης
  2. Καρυωτάκης και Αριστερή κριτική

Περιεχόμενα σελίδας

  1. Ξαναδιαβάζοντας τον Καρυωτάκη μέσα από την εισαγωγή τού  Γιώργου Σαββίδη στο βιβλίο Κ. Γ. Καρυωτάκης "Ποιήματα και πεζά"  εκδόσεις Ερμής 1975
  2. Ανθολογημένα ποιήματα
.Από τη συλλογή: "Ο πόνος του Ανθρώπου και των πραγμάτων" [1919]
Μυγδαλιά
Χαμόγελο
Αγάπη
Από τη συλλογή. Νηπενθή
Δον Κιχώτες
Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων
Από τη συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες
Υστεροφημία
Όλα τα πράγματα μου έμειναν....
Τι νέοι που φτάσαμε εδώ....
Ένα σπιτάκι
Λύπη ας ερχόταν ή χαρά......
Μίσθια δουλειά
Σύμβολα ....
Βράδυ
Είμαστε κάτι .....
Ανδρείκελα
Στο άγαλμα τής Ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο
Εις Ανδρέαν Κάλβον
Αποστροφή
Όλοι μαζί...
Δημόσιοι υπάλληλοι
Ο Μιχαλιός Υποθήκαι
Ωχρά σπειροχαίτη
Δελφική εορτή
Δυστυχία
Μικρή συμφωνία σε Α Μείζον
Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο
Ιδανικοί αυτόχειρες
Δικαίωσις
Από τα τελευταία κείμενα
Αισιοδοξία
Πρέβεζα
Το τελευταίο σημείωμα


Picture
Ο Καρυωτάκης είναι ποιητής τής γενιάς τού 20, (Συμβολιστές: Ουράνης, Λαπαθιώτης, Παπανικολάου, Άγρας) και με την ποίηση του τελειώνει και η ποίηση όπως την ξέραμε από την εποχή τού Παλαμά. Ο πυροβολισμός τής Πρέβεζας το 1928, σηματοδοτεί και μια στροφή στην Ελληνική ποίηση με κύριους εκπροσώπους τούς ποιητές τού υπερρεαλισμού Εμπειρίκο και Εγγονόπουλο και τής νέας ποίησης με τον Σεφέρη,  τον Ελύτη,  το Ρίτσο κ.α. Το κλίμα τού "Καρυωτακισμού" (τής γραφής κατά τον τρόπο του Καρυωτάκη), δεν άφησε κανένα  σημαντικό έργο. Όμως υπόγειες επιδράσεις υπάρχουν στα έργα των νεώτερών του, άλλοτε σαφείς, όπως στον Ρίτσο, τον Αναγνωστάκη και τον Σεφέρη (στον τελευταίο κυρίως ως προς το κλίμα και όχι την τεχνική. "Αρνητική επίδραση" θα μπορούσε κάποιος να αποδώσει στον πρώτο  Ελύτη των "Προσανατολισμών" και τού "Ήλιου τού Πρώτου". Νομίζω ότι ο όρος "Αρνητική επίδραση" που έχει χρησιμοποιηθεί από κριτικούς, δεν έχει νόημα. Το φάσμα τής ποίησης, δυνάμει εμπεριέχει όλα τα συναισθήματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ο Ελύτης γράφει τα αριστουργήματα των "Προσανατολισμών¨ από αντίδραση στο ποιητικό κλίμα τού Καρυωτάκη;   
Σίγουρα υπάρχουν επιδράσεις και σε πολλούς άλλους ποιητές, όπως τις ανιχνεύει ο Γιώργος Σαββίδης στη μελέτη του, στην εισαγωγή τού βιβλίου "Ποιήματα και Πεζά" τού Καρυωτάκη, εκδόσεις Ερμής. Πάντως πιστεύω, ότι οι επιδράσεις αυτές είναι πολύ δύσκολα ανιχνεύσιμες, γιατί η γλώσσα,  τα συναισθήματα  δεν είναι ένα άπειρα, και όσο  διακριτές  κι αν είναι οι προσωπικότητες των ποιητών, θα υπάρχουν τομείς που οι ποιητικοί κύκλοι  θα αλληλοτέμνονται. Επίσης η ανίχνευση αυτή των επιρροών είναι ολισθηρή και κρύβει  πολλές φορές παγίδες.  Νομίζω μεγαλύτερη σημασία έχει αν η ποίηση μπορεί να είναι ζωντανή να συγκινεί νεώτερες γενιές, και με πιο τρόπο  την ποίηση, στην συγκεκριμένη περίπτωση τού Καρυωτάκη, την υποδέχθηκαν ή έκριναν το δυναμισμό της, οι ομότεχνοι και άλλοι πνευματικοί άνθρωποι. Στο επόμενο κείμενο στηριζόμενος πάνω στην πολλή καλή δουλειά που έχει κάνει ο Γιώργος Σαββίδης, ως προς   τις επιδράσεις θετικές ή αρνητικές, κυρίως πάνω στους μείζονες ποιητές τής γενιάς του 30, και την συγκέντρωση πολλών κρίσεων ομοτέχνων κριτικών και διανοουμένων, πάνω στην ποίηση  τού Καρυωτάκη, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τα κύρια σημεία της έρευνας του αλλά και να διαφωνήσω με κάποιες κρίσεις του, με όλο το σεβασμό που τού τρέφω.  

Ξαναδιαβάζοντας τον Καρυωτάκη μέσα από την εισαγωγή του Γιώργου Σαββίδη στο βιβλίο Κ. Γ. Καρυωτάκης "Ποιήματα και πεζά"  εκδόσεις Ερμής 1975

Picture
​Ο Γιώργος  Σαββίδης ο οποίος είχε την επιμέλεια τής έκδοσης " Ποιήματα και πεζά" τού Κ. Καρυωτάκη εκδόσεις "Ερμής" 1975, γράφει στην εισαγωγή του, ότι «αυτή η εισαγωγή δεν γράφτηκε με σκοπό να εισαγάγει τον αναγνώστη στην ποίηση τού Καρυωτάκη γιατί αυτό το έχει κάνει με ανυπέρβλητο τρόπο από το 1938, ο ποιητής Τέλλος Άγρας».
Παρακάτω γράφει: «Ωστόσο, σκοπός τού προλόγου μου δεν είναι ούτε ή αυτάρεσκη ομολογία μιας προσωπικής αδυναμίας ανανέωσης τής κριτικής, πολύ λιγότερο δε ή πονηρή συγκάλυψή της με την υπεροπτική διαπίστωση μιας ομαδικής κριτικής ανεπάρκειας. "Αν θεώρησα απαραίτητο να προβώ στις προκαταρκτικές αυτές παρατηρήσεις, τούτο οφείλεται κυρίως στην ανησυχία μήπως παρασυρθούμε σε ένα ολίσθημα πολύ σοβαρότερο: να μετατοπίσουμε την ανεπάρκεια τού κριτικού στον ίδιο τον ​ ποιητή.

 Αφορμή της ανησυχίας αυτής είναι ή έξης περικοπή από πρόσφατη επιφυλλίδα τού Αλέξη Αργυρίου  (Βήμα 20 Νοεμβρίου 1971)»:
"Μπορεί σήμερα το έργο τού Καρυωτάκη να εμψυχώσει νεότερες κριτικές συνειδήσεις; "Αν αυτό δεν συμβεί τα αμέσως προσεχή χρόνια, ο φάκελος Καρυωτάκη θα κλείσει οριστικά και το πρόβλημα θα περιοριστεί στις γραμματολογίες, οπού, τότε, φυσικά μόνο θα ανήκει."»
Ο Σαββίδης διαφωνώντας με την άποψη τού Αργυρίου, υπερασπίζεται τον δυναμικό χαραχτήρα ενός ποιητικού έργου, και τονίζει πως ένα κείμενο ζει, όσο το κοιτάζουν έστω και δυο μάτια, και πως ένα κείμενο συνεχίζει την μυστική ζωή του, διαμέσου των έργων άλλων δημιουργών, που δέχτηκαν την επίδρασή του.
Αφού δηλώσει, και είναι άλλωστε κοινά αποδεχτό από την λογοτεχνική συντροφιά, ότι πρέπει να αποκλείσουμε τον "Καρυωτακισμό",
δηλαδή τις χαμηλές και επιφανειακές μιμήσεις τού Καρυωτάκη, προβαίνει σε μια δήλωση που τουλάχιστον, εμένα με ξάφνιασε, διαφωνούντα πέρα για πέρα: «καιρός είναι να πάψει να μάς απασχολεί ή σπειροχαίτη τού Καρυωτάκη (όπως δεν μάς απασχολεί τού Νίτσε ή τού Βιζυηνού) και ακόμα λιγότερο ή αυτοκτονία του (όπως δεν μάς απασχολεί τής Σύλβιας Πλαθ ή τού Περικλή Γιαννόπουλου), και να στραφούμε προς τα ποιήματα και τα πεζογραφήματά του — σαν να τον είχε κόψει το πράσινο τραμ δίπλα στο πατρικό του στην οδόν Πειραιώς ή σαν να είχε μείνει στον τόπο από εγκεφαλική συμφόρηση όταν πήγε εκδρομή στην Λευκάδα».
Είναι δυνατόν ένα έργο τού Καρυωτάκη,  που σφραγίζεται και "ολοκληρώνεται" ως προς την αλήθεια του, από την αυτοκτονία του, να κριθεί ανεξάρτητα από αυτήν; Πως είναι δυνατόν να κριθεί η ποίηση του, όταν από τις χαραμάδες της μπαινοβγαίνει   ο θάνατος;

«Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
στο μαύρο αδιέξοδο, στην άβυσσο τού νου».
………………………………………………
«Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
από εκατό δρόμους, στα όρια τής σιγής»,
γράφει στην  αυτοσαρκαστική "Αισιοδοξία"
Πως θα αγνοήσουμε  ή θα κρίνουμε το ποίημα "Ωχρά Σπειροχαίτη" άμεση αναφορά στο πρόβλημα: 
 

Ωχρά Σπειροχαίτη
 
Ήταν ωραία ως σύνολο τα επιστημονικά
βιβλία, οι αιματόχρωμες εικόνες τους, η φίλη
που αμφίβολα κοιτάζοντας εγέλα μυστικά,
ωραίο κι ό,τι μας έδιναν τα φευγαλέα της χείλη....
 
Το μέτωπό μας έκρουσε τόσο απαλά, με τόση
επιμονή, που ανοίξαμε για να ᾿μπει σαν κυρία
η Τρέλα στο κεφάλι μας, έπειτα να κλειδώσει.
Τώρα η ζωή μας γίνεται ξένη, παλιά ιστορία.
 
Το λογικό, τα αισθήματα, μάς είναι πολυτέλεια,
βάρος, και τα χαρίζουμε τού κάθε συνετού.
Κρατούμε την παρόρμηση, τα παιδικά μας γέλια,
το ένστικτο ν᾿  αφηνόμεθα στα χέρι τού Θεού.
 
Μια κωμωδία η πλάση Του σαν είναι φρικαλέα,
Εκείνος, που έχει πάντοτε την πρόθεση καλή,
ευδόκησε στα μάτια μας να κατεβάσει αυλαία
— ω, κωμωδία! — το θάμπωμα, τ᾿  όνειρο, την αχλύ.
 
...Κι ήταν ωραία ως σύνολο η αγορασμένη φίλη,
στο δείλι αυτό τού μακρινού πέρα χειμώνος, όταν,
γελώντας αινιγματικά, μάς έδινε τα χείλη
κι έβλεπε το ενδεχόμενο, την άβυσσο που ερχόταν.
 
(Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου)
Την άβυσσο που ερχόταν την έβλεπε και την υπαινίσσεται και στο ποίημα "Υποθήκαι",  αναφερόμενο σε ένα άλλο ποιητή το Ρώμο Φιλύρα,  που λίγο πιο νωρίς από την αυτοκτονία του, την Άνοιξη τού 1927 έχασε τα λογικά του χτυπημένος από τη σύφιλη κι αυτός.
Παραθέτω ολόκληρο το ποίημα.


ΥΠΟΘΉΚΑΙ

Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς
μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε το όπλο και σωριάσου πρηνής,
όταν ακούσεις ανθρώπους.

Όταν ακούσεις ποδοβολητά
λύκων, ο Θεός μαζί σου!
Ξαπλώσου χάμου με μάτια κλειστά
και κράτησε την πνοή σου.

Κράτησε κάποιον τόπο μυστικό,
στον πλατύ κόσμο μια θέση.
Όταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,
τού δίνουν όψη ν’ αρέσει.

Τού δίνουν λόγια χρυσά, που νικούν
με την πειθώ, με το ψέμα,
όταν άνθρωποι διαφιλονικούν
τη σάρκα σου και το αίμα.

Όταν έχεις μια παιδική καρδιά
και δεν έχεις ένα φίλο,
πήγαινε βάλε βέρα στα κλαδιά,
στη μπουτονιέρα σου φύλλο.

Άσε τα γύναια και το μαστροπό
Λαό σου, Ρώμε Φιλύρα. (1)
Σε βάραθρο πέφτοντας αγριωπό,
κράτησε σκήπτρο και λύρα. 


(1) Αναφορά στους εξής στίχους του Φιλύρα (1889-1942):     

Όχλε λαέ, βαρβάρων σπέρμα νόθο
που τη βρίσκεις την κρίση και χτυπάς
στη ρίζα τον ακόρεστο σου πόθο;
Α, μαστροπέ, στην άβυσσο με πας!
                                                                  («Μοίρα άγει»)
 

        Ο Πέτρος Χαρτοκόλλης ψυχίατρος, στο βιβλίο του "Ιδανικοί Αυτόχειρες" με υπότιτλο "Έλληνες  λογοτέχνες που αυτοκτόνησαν" εκδόσεις Εστία αναφερόμενος στον Καρυωτάκη, στον οποίον διάκειται  μάλλον αρνητικά, παραθέτοντας μόνο τις αρνητικές κριτικές για το έργο του, γράφει: «Νομίζω ωστόσο, πως ήταν περισσότερο η αδυναμία του να αγαπήσει η αιτία που τον ώθησε στην αυτοκτονία παρά η στέρηση τής γυναικείας αγάπης. Ο Καρυωτάκης  συνδέθηκε ερωτικά με τη νεαρή ωραία και χειραφετημένη ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη, εκείνη τον ερωτεύτηκε σφοδρά, και αυτός ανταποκρίνεται».
        Και ρωτώ εγώ. Που οφείλεται λοιπόν «η αδυναμία του να αγαπήσει»; Κατά το στενό του φίλο Χ. Σακελλαριάδη, γράφει παρακάτω ο Χαρτοκόλλης, « ο Καρυωτάκης δεν είχε σεξουαλικές σχέσεις με τη νεαρή φίλη του». Γιατί; Την αιτία την οποία υποψιαζόμαστε, την επικυρώνει η Λιλή Ζωγράφου, στο βιβλίο της, "Κώστας Καρυωτάκης,  Μαρία Πολυδούρη και η αρχή τής αμφισβήτησης" όπου γράφει: «Κατά την Πολυδούρη, ο λόγος που ο Καρυωτάκης απέρριψε την πρόταση της να συζήσουν, ήταν το χρόνιο αφροδίσιο νόσημα, από το οποίο εκείνος έπασχε».
          Πως λοιπόν μπορείς  να  διαβάσεις τον Καρυωτάκη, χωρίς την "ωχρά σπειροχαίτη", χωρίς  την αυτοκτονία του;  
         Είναι σα  να θέλεις να διαβάσεις το εκπληκτικό βιβλίο "Κοινόβιο" τού Μάριου Χάκκα,  και εν μέρει τον "Μπιντέ" αφήνοντας έξω, το φλερτ του με το θάνατο κατά τη διάρκεια τής γραφής του.  Η Βιρτζίνια Γουλφ, μπορεί να διαβαστεί ανεξάρτητα από την κατάθλιψη της, η οποία την οδήγησε κι αυτή στην αυτοκτονία. Στο αριστούργημά  της "Η κυρία Νταλογουέι" όλο το ψυχικό της φορτίο το μεταθέτει στον ήρωά της, τον "Σέπτιμους¨.
         Επίσης από την εξομολόγηση τού φίλου τού Καρυωτάκη  Ν.  Λαΐδη  (Βραδυνή 10/12/1931 "Ο Καρυωτάκης Φαρσέρ" ), που  αποσπάσματά της αναδημοσιεύονται στο περιοδικό Ποιείν (http://www.poiein.gr/archives/ ), σε κείμενο τού Ηρακλή Κακαβάνη: "Αριστερά και Καρυωτάκης" Γ' μέρος «Για την αρρώστια είχε μιλήσει ήδη τρεις φορές ο ποιητής (δύο με την ποίησή του και μία στην επιθανάτια επιστολή). Με πολύ διακριτικό τρόπο, όπως αρμόζει σʼ ένα φίλο, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύφιλη ήταν ένα κοινωνικά στιγματισμένο νόσημα, αναφέρεται στο ρόλο της στην αυτοκτονία του Κ. Καρυωτάκη, ο φίλος του Ν. Λαΐδης»:
        «Είναι μια αλήθεια τραγική, ότι ο κρότος τής σφαίρας που έθεσε τέρμα στην πονεμένη ζωή τού ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, τού καλύτερου ποιητή ανάμεσα στους νέους, εξύπνησε στους Έλληνες διανοούμενους το όψιμο ενδιαφέρον για τον ποιητήν αυτόν που ατύχησε στη ζωή του, όσο ευτύχησε στην τέχνη του και στη "μετά θάνατον" ζωή τής ποιήσεώς του. Ο σεμνός αυτός νέος, σα να ήθελε να φυλάξει αυτή τη ζωή, για να την διαθέσει ο ίδιος, μοναχός του, όταν θα το έκρινε και θα το αποφάσιζε στο θάνατο. Εφρόντισε να φύγει από τον κόσμο, ακριβώς τη στιγμή που φοβήθηκε ότι δεν θα μπορούσε, μοιραία πια, να περάσει απαρατήρητος, τη στιγμή που η έξοδός του από την αίθουσα τής ζωής, δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς να προκαλέσει την προσοχή. Ο Καρυωτάκης έκανε την ηρωική του έξοδο προτού να κινδυνεύσει να μπει στον πειρασμό να χαρεί τη ζωή τής φήμης του, που γεννιόταν. Εκοίταζε να φύγει μιαν ώρα αρχύτερα, μόνο και μόνο για το "ασκανδάλιστον". Γιατί φοβήθηκε ότι θα βρισκόταν μια στιγμή στη θέση τού ανθρώπου, που ενώ νομίζει ότι είναι μόνος του, σε μιαν ερημιά, γυρίζοντας το κεφάλι, βλέπει ότι χίλιοι περίεργοι, που είχαν στο μεταξύ μαζευτεί εν αγνοίᾳ του, έχουν κάνει κύκλο γύρω του και τον παρακολουθούν με γούστο ή με μια προσβλητική, με μιαν αδιάκριτη συμπάθεια. Και κοίταξε να φύγει μακριά από την ενοχλητικήν αυτή περιέργεια. Α! πώς φθονούσε τη στιγμή εκείνη την τύχη των "άδοξων ποιητών των αιώνων", που τούς είχε αφιερώσει την ωραία μπαλάντα του. Μα ήταν πια αργά. Οι "μελλούμενοι καιροί" δε θα πούνε ποιος "άγνωστος ποιητής" έγραψε τη μπαλάντα στους άδοξους. Ο Καρυωτάκης θα είναι όχι απλώς γνωστός, θα είναι δοξασμένος
»Ουσιαστικά ο Ν. Λαΐδης δίνει την απάντηση, γιατί ο Κ. Καρυωτάκης αυτοκτόνησε, με έναν πολύ ευγενικό μα ταυτόχρονα ουσιαστικό λόγο. Είχε προηγηθεί ο Κλ. Παράσχος: «Ο ποιητής μαθαίνει για την αρρώστια του το 1922 και ξέρει ακριβώς την εξέλιξή της. Πριν το μοιραίο τέλος, το ψυχιατρείο. (Είναι γνωστό σε όλους τι σημαίνει σύφιλη. Η λογοτεχνική κοινότητα έχει το παράδειγμα τού Βιζυηνού και άλλα αντίστοιχα παραδείγματα Ευρωπαίων λογοτεχνών). Επιδρά στον ψυχισμό του, αλλά και στην ποιητική του παραγωγή. Υπάρχει μια περίοδος ποιητικής σιωπής. Το 1927 για τον ίδιο λόγο καταλήγει στο ψυχιατρείο ο Ρώμος Φιλύρας, με τον οποίο ο Καρυωτάκης επικοινωνεί ποιητικά στο ποίημα "Υποθήκαι"
»

Ας επανέλθουμε, μετά αυτή την λοξοδρόμηση, στην εισαγωγή του Γιώργου Σαββίδη.
 
Παραθέτει ο Σαββίδης, τα εξής από την ίδια επιφυλλίδα  τού Αργυρίου στο Βήμα το 1971: «Το ποιητικό αυτό καθεστώς, πού ονομάστηκε Καρυωτακισμός, σε λιγότερο από μια  δεκαετία είχε εξαφανιστεί, αφήνοντας ελάχιστα ίχνη και κανένα "έργο". Δηλαδή οι εκφραστικοί τρόποι τού Καρυωτάκη δεν γονιμοποίησαν άλλες ποιητικές συνειδήσεις. Σε μεταγενέστερους ποιητές το πράγμα είναι ακόμη πιο σαφές. Το έργο τους κινείται σαν να μην υπήρξε ποτέ ο "κόσμος" και ή "ποιητική" τού Καρυωτάκη . .»    (Οι υπογραμμίσεις τού ίδιου τού Σαββίδη)
 
        Και σαν αντιπαράθεση στην κρίση τού Αργυρίου παραθέτει τη μαρτυρία ενός συνομήλικου λογίου, και ποιητή τού Γιάννη Δάλλα ("Η διάρκεια τού Καρυωτάκη — μια επανεκτίμηση " Ενδοχώρα 1965):
«Μεσολάβησε ένας άλλος πόλεμος και μια άλλη καταστροφή· και αυτή μ’ εσωτερικούς πατάγους εκπτώσεων. Κι ενώ ο ίδιος χάθηκε στο υπέδαφος μιας εποχής αγεώργητης από τα σύγχρονα γεγονότα, ή διάψευσή του συνάντησε τη δική μας διάψευση και ή γυμνή έκφρασή του ζήτησε επιτακτικά τη συνέχεια και την ολοκλήρωσή της. Για να επισημάνομε τις πιο χαρακτηριστικές συνέχειες, ο μισός λόγος του:
 
«Τόσο πολύ τα σώματα κουράστηκαν,
πού ελύγισαν, εκόπηκαν στα δύο»
 
έγινε σκηνοθεσία σπάγκων πού σπρώχνουν τα σώματα στην ερωτική σύμβαση· οι μελαγχολικοί κήποι και τα δωμάτιά του (έγιναν), μικρά θηριοτροφεία, πεζοδρόμια και αποκριές τού μεταπολεμικού κολασμού, στη σύγχρονη μυθολογία τού Σαχτούρη. Και το ερώτημα για τούς χαμένους εφήβους του:
 
Να ’ναι όλοι εκεί στο μόλο;
 
καθώς και ή συναίσθηση τής πρόωρα κομμένης φωνής, γίνονται προεκτάσεις αποχαιρετισμών δίπλα στα σφυρίγματα των καραβιών, αντιλήψεις μιας ακαταξίωτης ιστορικής στιγμής:
 
Γιατί οι μελλούμενοι ποιητές δε ζούνε πια,
Αυτοί πού θα μιλούσανε πεθάναν όλοι νέοι

και προπαντός ή γραφειοκρατική γλώσσα προάγεται σε "κομματική", κατά το αίτημα τής διαλεκτικής τών σύγχρονων ιδεολογικών αγώνων, στη συνείδηση τού Αναγνωστάκη.»
 
         Γνώμη τού Αντρέα Καραντώνη: « ό Καρυωτάκης εξέφρασε μια "πτυχή τής βαθύτερης υπαρξιακής οδύνης. ’Έτσι . . . αντιπροσώπευσε τη γενεά του και βάδισε προς τούς νέους καιρούς και ξεχωριστά προς αυτή την εποχή που ζούμε» — αλλά δεν είχε τίποτε το επικό, κι απ᾿  αυτή την πλευρά έμεινε έξω και από την εποχή του και από την εποχή μας» ( Από τον Σολωμό ως τον Μυριβήλη, Κολλάρος 1909, σελ. 297-298).
 
          Ο Δημήτρης Νικολαρεΐζης (σε συνέντευξη στα Νεοελληνικά Γράμματα 1938) για το ίδιο θέμα:
«Η γενιά των νέων [ποιητών] πού έκαμαν πράξεις κατοχής στα ελληνικά γράμματα λίγο πριν ή μετά το 30, πήρε περισσότερα μαθήματα από τον Καρυωτάκη και τον Καβάφη»


         Συνεχίζει ο Σαββίδης στην Εισαγωγή του: «Εκείνο πού μάς ενδιαφέρει εδώ, και μάλιστα πρωτίστως, είναι αυτή ή βαθύτερη —συνεπώς, λιγότερο φανερή— επίδραση πού ενδέχεται να άσκησαν ο Καρυωτάκης πάνω σε ισχυρές —επομένως, ριζικά διάφορες — ποιητικές ιδιοσυγκρασίες πού εμφανίστηκαν σχεδόν αμέσως ύστερα από αυτόν. Πρωτίστως, γιατί αν αποδεικνύεται ή επενέργεια του στην λεγόμενη γενιά του ’30, τότε, έστω και αν δεν μπορέσουμε να αποδείξουμε την άμεση επίδραση του πάνω στους μεταπολεμικούς ποιητές μας, οφείλουμε να παραδεχτούμε πώς τούτοι την υπέστησαν τουλάχιστον έμμεσα, ήγουν δια μέσου των μειζόνων ποιητών τού μεσοπολέμου και τού Β' Παγκόσμιου· γιατί εκείνων ή ποιητική, οσοδήποτε μεταλλαγμένη (σε μεγάλο βαθμό από τούς ίδιους τούς "πρώτους διδάξαντας"), εξακολουθεί να ισχύει. Κοντολογίς, έχουμε να εξετάσουμε μιαν όψη του ερωτήματος: ο Καρυωτάκης, απέναντι στην νέα ποιητική πού άρχισε να κρυσταλλώνεται γύρω στα 1935, «ήταν ένα τέλος» (όπως ισχυρίστηκε ο κάποτε επίσημος κριτικός της ομάδας των Νέων Γραμμάτων) (1), για μήπως «είναι ο πορθμός ή ο δίαυλος» (όπως ισχυρίζεται ο κυριότερος Σεφερογενής δοκιμιογράφος τού μεταπολέμου) (2)»;

        1.«Ο Καρυωτάκης, και σα διάθεση και σα μορφή, ήταν ένα τέλος, δεν ήταν μια αρχή» (Καραντώνης, Εισαγωγή στη νεώτερη ποίηση, Δίφρος 1958, σελ. 144). Μια δεκαετία αργότερα, γίνεται πιο μετρημένος: π.χ. «Η ποιητική αίσθηση τής εποχής μας μπορεί να μη δέχεται πια το τυπικό σχήμα τής μορφής τού έργου του . . ., δέχεται όμως αυτό πού εξακολουθεί να αναβρύζει από μέσα και από κάτω από το σχήμα, μέσα από την ίδια την ουσία τού ποιητικού του λόγου και ρυθμού» (Από το Σολωμό ως τον Μυριβήλη, σελ. 292).
        2. Ζήσιμος Λορεντζάτος, «Το Χαμένο Κέντρο», Για τον Σεφέρη (τιμητικό αφιέρωμα στα τριάντα χρόνια τής Στροφής.), 1961, σελ. 97.


        Παρακάτω ο Γιώργος Σαββίδης γράφει: «Θα ήταν παράλογο να δεχτούμε πώς ό καρυωτακισμός είναι απλώς δημιούργημα, αθέλητο μάλιστα, ενός ανθρώπου, οσοδήποτε απεγνωσμένου, είτε μιας συλλογής ποιημάτων, οσοδήποτε διαβρωτικής», και επικαλείται δυο μαρτυρίες:

        Α. Η πρώτη είναι τού Βάσου Βαρίκα, (από μια επιφυλλίδα Νέα, 24 Σεπτεμβρίου 1948)
 
«Εκτός από το πλήθος των ποιητών πού τον μιμήθηκαν άμεσα και οι οποίοι μάς δώσανε το δικαίωμα να μιλάμε για Καρυωτακισμό σαν ξεχωριστό ρεύμα, κι αυτοί ακόμη οι ποιητές τής γενιάς του 1930, οι περισσότεροι τουλάχιστο, αν και επεβλήθησαν υψώνοντας για σημαία τους την άρνηση τού Καρυωτάκη, δεν έπαυσαν εντούτοις να κινούνται στο ίδιο μ᾿  αυτόν κλίμα. Δεν θ’ αναφερθώ σε ορισμένους, όπως π.χ. ο Ρίτσος και ο Βρεττάκος, που τα πρώτα τους έργα φέρουν φανερά την επίδραση τού ποιητή των "Νηπενθών", και των οποίων ή κατοπινή "αισιοδοξία" φαίνεται να μην αποτελεί στην ουσία της, παρά απλή αντίδραση. Προτιμώ να πάρω για παράδειγμά μου τον Σεφέρη, ο οποίος, δίκαια άλλωστε, θεωρείται σαν αρχηγός τού νέου ρεύματος. Η απαισιοδοξία, ανεξάρτητα από τούς τρόπους με τούς οποίους εκφράζεται, αποτελεί το μόνο [=μόνιμο;] υπόστρωμα τής ποίησής του. Παίρνει μάλιστα τέτοιο βάθος, που ούτε να το φαντασθούμε μπορούσαμε προηγουμένως. Εδώ, βέβαια, τον πανικό, πού χαραχτηρίζει τον Καρυωτάκη, τον αντικαθιστά ή εγκαρτέρηση. Ό Σεφέρης έχει ακόμη συνειδητοποιήσει —και μάλιστα περισσότερο ίσως από όσο θα ᾿πρεπε, αντίθετα με τον Καρυωτάκη— τις αιτίες πού τον οδήγησαν νά πάρει τη στάση πού έχει υιοθετήσει απέναντι στη ζωή. Και στις δυο όμως περιπτώσεις το δράμα παραμένει χωρίς λύση. Δεν ύπαρχοι πουθενά διέξοδος.»
 
        Β. Η δεύτερη μαρτυρία, πολύ πιο προσωπική, προέρχεται, είκοσι χρόνια αργότερα, από τον κατεξοχήν στοχαστικό πεζογράφο τής λεγόμενης γενιάς τού ’30, Άγγελο Τερζάκη («Η ανώνυμη Ιστορία». Το Βήμα, 18 "Ιανουαρίου 1967) που μάς δείχνει κιόλας πόσο επιφανειακό ή συμβατικό είναι το "χάσμα των γενεών" πού συμβολικά οροθετείται ανάμεσα στην Πρέβεζα τού 1928 και την Αθήνα τού 1930:
«Πιστεύω πώς, όχι κάθε γενιά (όπως συχνά λέγεται), αλλά κάθε συνομοταξία ανθρώπων έρχεται μ᾿  ένα δικό της αστέρι στη ζωή, στρατεύεται κάτω από το σημείο του. Όσοι πίστεψαν, αργότερα, πως η  απαισιοδοξία μας, ό "ρομαντισμός" μας, ήταν πόζες ή απομιμήσεις, δεν αδικούν εμάς, αδικούν τον εαυτό τους: Αυτοκαταγγέλονται ως ηθικά αδιαπέραστοι. Η νεολαία εκείνη πού θερίστηκε γύρω μου τότε [δηλ. στα 1925-1930], πού την ήπιε σα σταγόνα νερό ένας θανάσιμος ήλιος, ή επαρχία, ή φτώχεια, ή καταδίωξη, ή εξορία, ή αρρώστια, ή αστοχία, ή προδοσία των άλλων, είχε ένα δράμα εσωτερικό· και το δράμα είναι το μόνο πού καταξιώνει τον άνθρωπο ηθικά, τον κάνει αξιοσέβαστο. Μπορεί νά έχεις τάλαντο και νά πετύχεις, τύχη και νά ευνοηθείς, καπατσοσύνη και νά επιπλεύσεις, πλάτες και νά ξεκινήσεις. Μπορεί νά μπεις στη φωτεινή ζώνη μόνο και μόνον επειδή σ’ ευνόησαν οι εξωτερικές συνθήκες στην αφετηρία σου».
 
Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι πού ᾿ναι.
…………………………………………………………………..............................................................................................................................................................................
»Αναθυμάμαι όχι μόνο τούς ποιητές μας· αναθυμάμαι τούς στρατευμένους στην κοινωνική επανάσταση: Ήταν θεωρητικά αισιόδοξοι, ψυχικά όμως, δίχως νά το ξέρουν, απεγνωσμένοι τής αισιοδοξίας. Δε δίνεις τη ζωή σου, τα νιάτα σου, την υγειά σου, όταν όλα τα βλέπεις ωραία. Χρειάζεται μια τραγική προδιάθεση για νά γίνεις παρανάλωμα ενός ονείρου. Και το τραγικό πνεύμα μπορεί νά είναι λυτρωμένο, δεν είναι όμως ποτέ μακάριο.

        »Μακάριοι ήταν αυτοί πού ήρθαν εκεί στα 1930 ν’ αντικρούσουν, νά διασύρουν με την εύκολη κριτική τους, τη δική μας αρητόρευτη κοσμοθεωρία. Έρχονταν πίσω με τα καράβια τού εξωτερικού, στιλβωμένοι, ατσαλάκωτοι, και ήταν μεγαλοαστοί: Δεν είχαν ποτέ τους αντικρίσει κανένα βιοτικά πρόβλημα είχαν φιλοδοξίες, αξιώσεις, χωρίς νά έχουν θητεία. Μάς κατηγόρησαν για επαρχιακή μεμψιμοιρία και πεισιθάνατη κατήφεια, επειδή ήταν ανύποπτοι κι επειδή όλα τούς έταζαν πώς θα περάσουν τη ζωή τους αβρόχοις ποσί. Θυμάμαι την αγανάκτησή μας. "Έφερναν μιαν αισιοδοξία διατεταγμένη, μιαν ιδεολογία ανέξοδη, έναν εθνικισμό γεμάτο τουριστική γραφικότητα. Σ᾿  εμάς, πού ξενυχτούσαμε χρόνια πριν στους δρόμους με στίχους τού Καρυωτάκη στα χείλη μας, ή εμφάνιση αυτή έκανε εντύπωση βλάσφημη. Αλλά την Ιστορία τη γράφουν οι νικητές, και νικητές είναι οι επιζώντες. Ποιος είχε περισσότερες πιθανότητες νά επιζήσει: οι ταλαιπωρημένοι ή οι ανέπαφοι;»
(Εδώ ή υπογράμμιση είναι δική μου. Ποιους εννοεί στην μαρτυρία του ο Τερζάκης. Ο Σαββίδης δεν σχολιάζει. Σίγουρα θα πρέπει να είναι ο Αντρέας Εμπειρίκος και ο κύκλος του στις συγκεντρώσεις γύρω από τον υπερρεαλισμό).

 Ο Γιώργος Σαββίδης συνεχίζει:
      «Ανάμεσα στις νέες ελληνικές λυρικές φωνές πού πρωτακούστηκαν δημόσια, από το 1927 ως το 1935, δραστικότερες αποδείχτηκαν, κατά τα επόμενα σαράντα χρόνια, τέσσερεις: ό Σεφέρης (1900-1971), ό Εμπειρίκος (1901-1975), ό Ρίτσος (1909) και ό Ελύτης (1911). Σε τούτους, λοιπόν, μπορεί να περιοριστεί ή έρευνα για την διαπίστωση ενδεχομένης, θετικής είτε αρνητικής, επίδρασης τού Καρυωτάκη.Έρευνα πού, υπενθυμίζω, θα μάς επιτρέψει να παραδεχτούμε ή όχι, την έμμεσην επίδραση του πάνω στους έτι νεότερους ποιητές μας, όσους τουλάχιστον επηρεάστηκαν άμεσα από έναν (είτε περισσότερους) από τούς τέσσερεις αυτούς».
        »Πρώτος κατά σειράν εμφανίσεως στην δημοσιότητα, τελευταίος κατά σειρά προσχωρήσεως στην νεοτερική ποιητική, ό «έλλαδικότερος» από την άποψη κάθε λογής εμπειριών, είναι ο Γιάννης Ρίτσος. Στην προοπτική πού μάς αφορά εδώ, ή περίπτωσή του είναι ή πιο διάφανη. Δεν χρειάζεται καν να υπογραμμιστεί ό καρυωτακισμός των δύο πρώτων συλλογών του (Τρακτέρ, 1934, και Πυραμίδες, 1935), όπου όμως ήδη διακρίνεται μια ευαισθησία ολότελα διάφορη από τού Καρυωτάκη. Αρκεί, για την ώρα, νά σημειώσουμε την ρητή δήλωση οφειλής πού αποτελεί η αφιέρωση ενός ποιήματος - μανιφέστου τής πρώτης συλλογής του» :

 
«ΠΟΙΗΤΈΣ»
 
Στον Κώστα ΚΑΡΥΩΤΆΚΗ
 
Ω δε χωρεί καμιά αμφισβήτηση, ποιητές
είμαστ᾿  εμείς με κυματίζουσα την κόμη
—έμβλημ᾿ αρχαίο καλλιτεχνών— και χτυπητές
μάθαμε φράσεις ν᾿ αραδιάζουμε κι ακόμη
 
μια ευαισθησία μάς συνοδεύει υστερική,
πού μάς πικραίνει ένα χλωμό, σβησμένο φύλλο,
μακριά ένα σύννεφο μαβί. Χιμαιρική
τη ζωή μας λέμε και δεν έχουμ᾿ ένα φίλο.
 
Μένουμε πάντα σιωπηλοί και μοναχοί,
όμως περήφανα στα βάθη μας κρατούμε
το μυστικό μας θησαυρό, κι όταν ηχεί
ή βραδινή καμπάνα ανήσυχα σκιρτούμε.
 
Θεωρούμε ανίδεους, ανάξιους κι ευτελείς
γύρω μας όλους, κι απαξιούμε μια ματιά μας
σ᾿ αυτούς να ρίξουμε, κι ή νέα ξανά σελίς
το θρήνο δέχεται τού ανούσιου έρωτά μας.
 
Αναμασάμε κάθε μέρα τα παλιά
χιλιοειπωμένα αισθήματά μας· εξηγούμε
το τάλαντό μας: «κελαηδούμε σαν πουλιά»
την ασχολία μας τόσ᾿ ωραία δικαιολογούμε.
 
Για μάς ό κόσμος όλος μόνο είμαστ᾿ εμείς,
και τυλιγόμαστε, μανδύα μας, έναν τοίχο.
Μ᾿ έπαρση εκφράζουμε τα πάθη τής στιγμής
σ᾿ έναν —με δίχως χασμωδίες— μουσικό στίχο.

 
Γύρω μας κι άλλοι κι αν πονούν κι αν δυστυχούν,
κι αν τούς λυγίζει, αν τούς φλογίζει ή αδικία —
ώ, τέτοια θέματα πεζά ν᾿ ανησυχούν
τούς αστρικούς μας στοχασμούς, είναι βλακεία.
 (υπογράμμιση δική μου)
 
         Ο Σαββίδης το χαραχτηρίζει "ποίημα μανιφέστο" και ότι είναι δήλωση οφειλής προς τον Καρυωτάκη η αφιέρωση.
Προσωπικά το σαρκαστικό ύφος τού ποιήματος τού Ρίτσου, το οποίο δημοσίευσε στην πρώτη του ποιητική συλλογή "Τρακτέρ" το 1934 θα το θεωρούσα  ευθεία βολή  κατά του Καρυωτάκη,  εκτός αν  το ποίημα  με τα εισαγωγικά «ΠΟΙΗΤΈΣ»   εμπεριέχει και τον εαυτό του και τον Καρυωτάκη. Αν δηλαδή ο Ρίτσος αυτοσαρκάζεται. Ο Καρυωτάκης στο δικό του ποίημα "Όλοι μαζί…" επίσης αυτοσαρκαζόμενος στις τέσσερεις πρώτες στροφές,  καταλήγει στην τελευταία στροφή σε μια διαπίστωση:

 
Κι αν πειναλέοι γυρνάμε ολημερίς,
κι αν ξενυχτούμε κάτου απ᾿  τα γεφύρια,
επέσαμε θύματα εξιλαστήρια
τού «περιβάλλοντος», τής «εποχής».

 
         Χρησιμοποιώντας κατ᾿ αναλογία τη ρήση τού Μαρξ  θα έλεγα ότι τη δεύτερη φορά το ποίημα τού Ρίτσου, επαναλαμβάνεται σαν φάρσα-σάτιρα, κατηγορία, ενάντια στον Καρυωτάκη. Αυτό τουλάχιστον δείχνει η  τελευταία στροφή του ποιήματος:

Γύρω μας κι άλλοι κι αν πονούν κι αν δυστυχούν, 
κι αν τούς λυγίζει, αν τούς φλογίζει ή αδικία — 
ώ, τέτοια θέματα πεζά ν’ ανησυχούν
τούς αστρικούς μας στοχασμούς, είναι βλακεία.

         Αυτό και έχοντας υπ᾿ όψιν τις αρνητικές κριτικές  των διανοούμενων τής Αριστεράς τότε και αργότερα, για τον Καρυωτάκη· (Βασίλη Ρώτα, Μ.Μ. Παπαϊωάννου,  Τάσου Βουρνά, Μάρκου Αυγέρη.) Είμαστε όταν δημοσιεύει τα "Τρακτέρ" στα 1934, και δεν υπήρχαν παρεκκλίσεις στην κομματική γραμμή.  Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα γιατί υπάρχει η παρακάτω δήλωση του Ρίτσου τέσσερα χρόνια μετά.

«Κάποιες βραδινές ώρες, που η πικρία και η μοναξιά δεσπόζουν στην ψυχή μας, τα  "Ελεγεία και Σάτιρες" μάς περιμένουν κάτω από την αρχαία λάμπα. Τέτοιες στιγμές δε θα λείψουν ποτέ απ᾿  τη ζωή μας. Μαζί μ᾿  αυτές θα ζει για πάντα κι ο Καρυωτάκης». Αυτά δήλωνε στο «Ελεύθερο Βήμα» (9/1/1938) ο Γιάννης Ρίτσος, αντικρούοντας την απόρριψη τού Κώστα Καρυωτάκη από κριτικούς και λογοτέχνες τής εποχής. (
Ηρακλής Κακαβάνης: "Αριστερά και Καρυωτάκης" Α μέρος)
 
Ολόκληρο το ποίημα του Καρυωτάκη
 
Όλοι Μαζί
 
Όλοι μαζί κινούμε, συρφετός,
γυρεύοντας ομοιοκαταληξία.
Μια τόσο ευγενικιά φιλοδοξία
έγινε τής ζωής μας ο σκοπός.
 
Αλλάζουμε με ήχους και συλλαβές
τα αισθήματα στη χάρτινη καρδιά μας,
δημοσιεύουμε τα ποιήματά μας,
για να τιτλοφορούμεθα ποιητές.
 
Αφήνουμε στο αγέρι τα μαλλιά
και τη γραβάτα μας. Παίρνουμε πόζα.
Ανυπόφορη νομίζουμε πρόζα
των καλών ανθρώπων τη συντροφιά.
 
Μόνο για μάς υπάρχουν τού Θεού
τα πλάσματα και, βέβαια, όλη η φύσις.
Στη Γη για να στέλνουμε ανταποκρίσεις,
ανεβήκαμε στ᾿ άστρα τ᾿  ουρανού.
 
Κι αν πειναλέοι γυρνάμε ολημερίς,
κι αν ξενυχτούμε κάτου απ᾿  τα γεφύρια,
επέσαμε θύματα εξιλαστήρια
τού «περιβάλλοντος», τής «εποχής».

 
        Στη συνέχεια ο Σαββίδης κλείνει την περίπτωση επιρροής τού Καρυωτάκη στο Ρίτσο γράφοντας: «Το εξωτερικό αυτό τεκμήριο, (σημείωση δική μου εννοεί το ποίημα του Ρίτσου με την αφιέρωση στον Καρυωτάκη), οσοδήποτε αποφασιστικό, φυσικά δεν μάς απαλλάσσει από την υποχρέωση να εξετάσουμε διεξοδικά, αφ᾿ ενός την ιδιομορφία τού καρυωτακισμού των δύο πρώτων συλλογών σε σύγκριση με τούς κοινούς μιμητές τού Καρυωτάκη, αλλά ιδίως την χωνεμένη πια επίδραση που είναι πιθανό να συνυφαίνεται  στην  ώριμη  φωνή  τού  Ρίτσου, δηλαδή από την "Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής" (1940) και πέρα»
 
        Για την περίπτωση "επιρροής" στον  Σεφέρη, ο Σαββίδης ξεκινά με τη ρητά εκφρασμένη άποψη τού Σεφέρη για τον Καρυωτάκη, σε μια ομιλία του για παιδιά στην Αλεξάνδρεια το 1941, τώρα δημοσιευμένη στις Δοκιμές (Πρώτος τόμος, Γ έκδοση):
«Θα ξέρετε ίσως ότι ή ποίηση των νέων στη δεκαετία πού αρχίζει με το τέλος τού [προ]περασμένου πολέμου, δηλαδή, πάνω-κάτω, στα χρόνια 1918-1928, ήταν μια λογοτεχνία πού γύρεψε κυρίως την έμπνευσή της από τα συναισθήματα πού μας δίνει, ή μεγάλη πολιτεία. Άλλωστε, την εποχή εκείνη, η Αθήνα γίνεται πραγματικά μια μεγάλη πολυάνθρωπη πρωτεύουσα... Οπωσδήποτε ο πιο σπουδαίος και ίσως ό μοναδικός αντιπρόσωπος τής σχολής αυτής ήταν ο Καρυωτάκης. Ένας ποιητής με εξαιρετική ευαισθησία, που, μολονότι πέθανε τρομερά νέος, είχε την τύχη ν᾿  αφήσει ένα έργο πού λογαριάζει ωσάν σταθμός στη λογοτεχνία μας.
» Δυστυχώς, όπως τυχαίνει τόσο συχνά, από την ποίηση τού Καρυωτάκη γεννήθηκε και ο καρυωτακισμός πού ήταν μια πολύ στενόχωρη υπόθεση. Λ.χ. ο Καρυωτάκης τραγούδησε με τη χορευτική φαντασία του τούς τραγικούς γύψους τής κάμαράς του, άλλα ο Καρυωτακικός ποιητής κλείστηκε μέσα στην κάμαρά του και κάποτε μάλιστα μέσα στο παλτό του με μία παραπονιάρα συγκατάβαση. Ο καρυωτακισμός ήταν ποίηση χωρίς ορίζοντα.
»Όμως, γύρω στα 1930, τα πράγματα αλλάζουν. Εκείνο πού χαρακτηρίζει τις αναζητήσεις των νέων είναι ένα είδος νησιωτικής ιδιοσυγκρασίας. Οι ορίζοντες πλαταίνουν. Τα σκονισμένα δρομάκια και οι κάμαρες μένουν πίσω. Το Αιγαίο με τα νησιά του, ή θαλασσινή μυθολογία, το ταξίδι προς όλες τις κατευθύνσεις, είναι τα πράγματα πού [τούς] συγκινούν και πού προσπαθούν να εκφράσουν.
 
        Πέσαν οι τοίχοι της κάμαράς μου κι έμεινα στον κήπο

 
»θα γράψει ό Αντωνίου — κι ό δρόμος πού μάς ενθουσίαζε, μέσα στους δρόμους τής Αθήνας, ήταν ή λεωφόρος Συγγρού, γιατί ήταν ή πλατιά, ή μεγάλη λεωφόρος πού οδηγούσε προς τα λιμάνια, προς το πέλαγο.»

         Στη συνέχεια ο Σαββίδης θεωρεί ότι η περίπτωση τού Σεφέρη σε σχέση με τού Ρίτσου, είναι λιγότερο διάφανη, ερμηνεύοντας αυτή την άποψη με το εξής ευφυολογικό σχήμα: «Με άλλα λόγια: Λαφόργκ εγέννησεν Έλιοτ, εξ ου εγεννήθη Σεφέρης, Λαφόργκ εγέννησε Καρυωτάκην, εξ ου πιθανώς επίσης εγεννήθη Σεφέρης, Λαφόργκ εγέννησε Σεφέρην, "ἐξ οὖ ἐγεννήθησαν αἱ γενεαί πᾶσαι αἱ ἄδουσαι κατ’ αρχάς μεν" το "Τίνος είναι, βρε γυναίκα, τα παιδιά";  κατόπιν την "Άρνηση", νυν δε το "Πότε θα κάνει ξαστεριά"»...


         Αν "κάποιο παιδί φανατικό για γράμματα" θέλει να δει την ανίχνευση τού Σαββίδη, στις επιδράσεις τού Καρυωτάκη μέσα στην ποίηση τού Σεφέρη,  θα τις βρει στον σύνδεσμο:   Καρυωτάκης- Σεφέρης

        Συνεχίζει ο Σαββίδης:
«Αν, προκειμένου για τον Ρίτσο ή τον Σεφέρη, μπορούμε να μιλούμε για επίδραση τού Καρυωτάκη, με την καθιερωμένη σημασία τού όρου, για τον Ελύτη και τον Εμπειρικό θα μάς χρειαστεί πιθανότατα ή λέξη αντίδραση, με διαφορετικές ίσως αποχρώσεις στην κάθε περίπτωση.
»Μετά τον Ανδρέα Κάλβο, ο Ανδρέας Εμπειρικός «είναι ό πιο μυστηριώδης από τούς συγγραφείς μας». Έτσι χαρακτήρισε τον Κάλβο ό Σεφέρης (Δοκιμές, Α' σελ. 75). Για των Εμπειρίκο, παρά την φιλική τους σχέση (ό.π.,  σελ. 461), υπήρξε, αρχικά, πολύ αυστηρός, όπως άλλωστε εν γένει απέναντι στον «ορθόδοξο» υπερρεαλισμό: "Ας βγάλουμε από τη μέση [τής συζήτησης με τον Κ.  Τσάτσο) τον υπερρεαλισμό, πού δεν έδωσε στον τόπο μας τίποτε ώριμο για να κριθεί" γράφει τον Αύγουστο 1938 (ό.π., σελ. 85 — βλ. και σελ. 476, σημ. 2) ή ακόμη: "Ο καθαρός υπερρεαλισμός είναι εύκολη ποίηση"  (ό.π., σελ. 485 τέλος τής σημ. 138,1).
Μολονότι μόνιμος κάτοικος Ελλάδος κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, τα κείμενά του δίνουν μια αίσθηση Έλληνα τού Εξωτερικού (χωρίς νοσταλγία για μιαν ιδεατή ή «Άνω Ελλάδα»), πού δεν μού δίνουν ποτέ ο Καβάφης ή πολύ διαφορετικά ό Κάλβος, ό Σολωμός, ο Σεφέρης, ο Α. Μάτσας είτε ο Σαραντάρης.

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................
Στην Υψικάμινο (1935), πού μάς ενδιαφέρει αμεσότερα εδώ, δεν διακρίνεται, νομίζω, το παραμικρό ίχνος λώρου με οποιαδήποτε ελληνική λογοτεχνική παράδοση· για τον Εμπειρικό τα πάντα έχουν καταλυθεί από την επανάσταση του Υπερρεαλισμού: όχι μόνον ό Καρυωτάκης, μα και ό,τι άλλο προηγήθηκε ή μεσολάβησε.
Ωστόσο, την κατάλυση αυτή —πού ο Εμπειρικός την νιώθει σαν απελευθέρωση «από κάθε συμβατική ή τυποποιημένη αισθητική, ηθική, ή λογική κατασκευή»— δεν την ευαγγελίστηκε  άραγε, πρώτος από κάθε Έλληνα λογοτέχνη, ο Καρυωτάκης στα Ελεγεία και στις Σάτιρες
;»
 

Η σκέψις, τα ποιήματα
βάρος περιττό.
                           («Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα. . .»)
Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες
κιθάρες. Ο άνεμος, όταν περνάει,
στίχους, ήχους παράφωνους ξυπνάει
στις χορδές πού κρέμονται σαν καδένες.
………………………………………....................................
Μάς διώχνουνε τα πράγματα, κι ή ποίησις
είναι το καταφύγιο πού φθονούμε.
                                          («Είμαστε κάτι...»)

Ύμνοι, σύμβολα, ποιητικές, όλα γνωστά από πρώτα,
φυλλορροούν στην κόμη σου τα ψυχρά άνθη τού νου.
(«Τι να σού πω, φθινόπωρο. . .»)


Ένιωσεν ότι
τού ήσαν οι στίχοι
άχαρη τύχη και ματαιότη.
                                                        («Βyron»)

Κράτει, λοιπόν, ω γέροντα,
την επιτύμβιον πλάκα.
Το πεπαλαιωμένον σου
τραγούδι κράτει. Φύγε,
παραίτησόν μας.
                                       (« Εις Ανδρέαν Κάλβον»
)
 
 «Οι στίχοι παρέχουν ελπίδες»
  Θα γράψουν οι εφημερίδες.
                                     («Σταδιοδρομία»)

«Συνεχίζει ο Σαββίδης:
Και από κοντά ή γλωσσική Αποδέσμευση από την λογοτεχνική δικτατορία τού αδιάλλακτου και ήδη συμβατικού δημοτικισμού. Με πρωτεργάτη, βέβαια, τον Καβάφη, μα και με κύριους συνεργάτες τον «εκκεντρικό» Παπατσώνη και τον βιτριολικό Καρυωτάκη, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη τής υψηλής ρητορικής τού Εμπειρίκου: από την δαιμονική ανάπλαση τής «γλώσσας των εφημερίδων» πού χαρακτηρίζει τα κείμενα τής Υψικάμινος, έως την σοφά τεχνουργημένη και χορδισμένη, μακροπερίοδη και λυγερή και ευφρόσυνη καλλιέπεια των Γραπτών.
»Υποστηρίχθηκε πώς σε μια περικοπή  "όλοι μας είμεθα εντός της σιωπής τού κρημνιζομένου πόνου στα γάργαρα τεχνάσματα τού μέλλοντος μας» ό Εμπειρικός ενδεχομένως υπονοεί και τον Καρυωτάκη [1]. Γιατί να το αποκλείσουμε; Ένα είναι βέβαιο· τριάντα χρόνια αργότερα ό Καρυωτάκης τοποθετήθηκε επίσημα στο λαράριο τής «προσωπικής μυθολογίας» τού Εμπειρίκου. Εννοώ: στο ανέκδοτο, δυστυχώς ακόμη, ποίημα «Οι Μπεάτοι ή τής μη-συμμορφώσεως οι άγιοι», πού ο ποιητής εδιάβασε δημόσια το 1966 στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
[1]. (Ο πόνος πού κρημνίζεται είναι ό πόνος των ρομαντικών, των απομονωμένων στον ελεφάντινο πύργο τους ποιητών — ίσως να ᾿ναι ακόμη ό πόνος τού Καρυωτάκη» Καραντώνης, Εισαγωγή, σελ. 186),

»Στα 1930, όταν πρωτοδημοσιεύτηκεν ή «Πρέβεζα», ήταν εύλογο ίσως, το μαύρο χιούμορ της, με το τονισμένο επαρχιώτικο πλαίσιο να μη συγκινεί ιδιαίτερα τον κοσμοπολιτισμό των μεθαυριανών υπερρεαλιστών μας:

 
Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με  σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.


»Το πολύ-πολύ να τούς διασκέδαζε («πολύ κρυφά, εννοείται»: «εδώ είναι Μπαλκάνια, δεν είναι παίξε-γέλασε») μία πανηγυρική κηδεία «εθνικού ποιητού» — στα παριζιάνικα χνάρια, άλλωστε, τού υπερρεαλιστικού «σκανδάλου» στον θάνατο τού Ανατόλ Φρανς (1924). Για τον Ιστορικό των λογοτεχνικών μας ηθών, προσθέτω πώς χρειάστηκε να περάσουν 48 χρόνια για να δούμε και στον τόπο μας μιαν εκδήλωση ανάλογη, όχι όμως από υπερρεαλιστική σκοπιά· ενδεικτικά, παραθέτω τούς έξης στίχους τού Θωμά Γκόρπα : "Ο Σεφέρης επιτέλους πέθανε οριστικά / στο φέρετρό του ακούμπησε ή Ελλάδα / αυτός που ακούμπαγε κανείς δε λέει... / Στην κηδεία του πήγανε και πεθαμένοι / φίλοι γνωστών διευθύνσεων κι εχθροί / φυλετικών και άλλων διακρίσεων ..." (Νέα Σύνορα, Δ΄, 16, Μάρτης-Απρίλης 1972, σελ. 71) ».
 
Πάλι από την εισαγωγή τού Σαββίδη:
«
Αγκαλά και στο γραμματολογικό ληξιαρχείο παρουσιάζεται συνομήλικος με τον Εμπειρικό, ό Οδυσσέας Ελύτης βιολογικά είναι δέκα χρόνια νεότερός του — κρίσιμη διαφορά από την άποψη τής διαμορφωτικής, Ιστορικής και λογοτεχνικής, εμπειρίας. Η Μικρασιατική Καταστροφή βρήκε των Καρυωτάκη 26 ετών, τον Σεφέρη 22, τον Εμπειρίκο21  ό Ελύτης είναι μόλις 11.
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................
Είναι, λοιπόν, «εκ προοιμίου» ελάχιστες οι πιθανότητες μιας ανίχνευσης θετικών καρυωτακικών επιδράσεων στην ποίηση του Ελύτη. Ως ένα σημείο, είπα, γιατί ακριβώς από Το "Άξιον Εστί "και πέρα έχουμε μια βαθιά αλλαγή τής ποιητικής τού Ελύτη, συνακόλουθη μιας ουσιαστικής μεταβολής τής στάσης του απέναντι στην ζωή. Συντομογραφικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ό Ελύτης (ό Πρώτος) (Ήλιος ο πρώτος), παύει να παίζει — τι;  Συντομογραφικά, πάλι, ή απάντηση θα μπορούσε να είναι: να παίζει τον Αντι-Καρυωτάκη.

»Τον ρόλον αυτό δεν ξέρω κατά πόσο τον εδιάλεξεν ό ίδιος και κατά πόσο τού τον επέβαλαν. [Σχετικά: «Μια μαύρη αυλαία σηκώνεται, ή νύχτα του Καρυωτακισμού υποχωρεί . . . από το πρώτο κιόλας ποίημα των Προσανατολισμών» ή «Όλοι οι Προσανατολισμοί . . . είναι μια θριαμβευτική εξόρμηση για την κατάκτηση, για την προβολή μιας οργανικής υγείας, για τον εξοβελισμό των φαντασμάτων τού Καρυωτακισμού πού κρατούσαν δέσμιους τούς νέους» (Καραντώνης, «Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη», Καινούρια Εποχή, Χειμώνας 1956, σελ. 147 και 149 ή Εισαγωγή, σελ. 198 και 202-203).
»Πολύ διδακτική, από την άποψη αυτήν, είναι ή συζήτηση Αργυρίου - Καραντώνη πού έγινε το 1958 στην  Επιθεώρηση Τέχνης, ξεκινώντας από την ακόλουθη περικοπή του Αργυρίου: «Σ’ ένα βαθμό ο Ελύτης έπεσε θύμα των κριτικών του, πού δεν ανέσυραν ό,τι πιο μόνιμο και πιο ουσιαστικό αίσθημα διέθετε. "Αν χρειάστηκε να αποτινάξουμε το πνεύμα του Καρυωτάκη, ποιος φταίει αν μερικοί νόμισαν ότι απαιτείται να αποτινάξουμε και τον ανθρώπινο σπαραγμό, όταν ή ζωή δεν είναι μόνο θαύμα και νεανική μέθη, άλλα και θάνατος και απελπισία και απόγνωση, για ό,τι γύρω μας και μέσα μας είναι περιορισμός» (Σημειώσεις πάνω στην ποίηση τού Οδυσσέα Ελύτη», ό.π.. Ζ', 40, σελ. 183 — βλ. και 42, σελ. 411-413, καθώς και 43, σελ. 56-59)
].
[Μια δική μου ένσταση: Δεν μπορώ να κατανοήσω αυτή τη Διάκριση. Όλα μαύρα ή όλα άσπρα! Μέσα στους Προσανατολισμούς και κυρίως στη Συλλογή "Θητεία του Καλοκαιριού" υπάρχουν  ερωτικά ποιήματα από τα ωραιότερα τής Παγκόσμιας ποίησης: Ενδεικτικά, "Μαρίνα των βράχων", "Ηλικία της γλαυκής θύμησης", "Ο άνεμος της Παναγίας", "Η τρελή ροδιά" ή το "Ελένη"  από τις Σποράδες, και υπέροχα "Σεφερικά" ποιήματα όπως το "Επέτειος" το πιο Σεφερικό ποίημα τού Ελύτη, και τα  "Ωδή στη Σαντορίνη" και "Μορφή της Βοιωτίας" πάλι από τη "Θητεία του Καλοκαιριού"]

Συνεχίζει ο Σαββίδης: «Γεγονός, πιστεύω, είναι πώς τον έπαιξε (τον ρόλο τοὐ Αντικαρυωτάκη)  με τόσην έμφαση και συνέπεια, ώστε να αγγίξει τα όρια της ύβρεως:
Ένα και δυο: τη μοίρα μας δεν θα την πει κανένας
Ένα και δυο: τη μοίρα τού ήλιου θα την πούμ᾿  εμείς.
                                                                   ("Ήλιος ο Πρώτος, XIII)

ή ακόμη:
Εκείνος πού θα βγει να πει: ορίζω τη ζωή
Δίχως ν᾿  αστροπελεκιστεί απ᾿  τον θάνατο
Εκείνος πού σε μια φουχτιά καθάριου αγέρα
θα πει να γεννηθεί γυμνό ένα ρόδο
Και θα γεννηθεί
Εκείνος θα ᾿χει μες στα στήθια του εκατό αιώνες
Μα  θα ᾿ναι νέος
Νέος ωσάν φωνούλα νιόκοπου νερού
Πού χύνεται από το πλευρό τής μέρας
Νέος ωσάν βλαστάρι απείραχτου κλαδιού
Νέος χωρίς ρυτίδα γης μήτε ουρανού σκιά
Μήτε χαράς αμαρτωλού ευφροσύνη.
                                                  (Ήλιος ό Πρώτος, XVII)


»Όσο φανερή είναι ή συνειδητή αντίδραση τούτης τής φωνής προς την φωνή τού Καρυωτάκη όταν λέει:

Τι νέοι πού φτάσαμεν εδώ, στο έρμο νησί, στο χείλος
τού κόσμου, δώθε απ᾿  τ᾿  όνειρο και κείθε από τη γη!
Όταν απομακρύνθηκεν ο τελευταίος μας φίλος,
ήρθαμε αγάλι σέρνοντας την αιωνία πληγή.

Με μάτι βλέπουμε αδειανό, με βήμα τσακισμένο
τον ίδιο δρόμο παίρνουμε καθένας μοναχός,
νιώθουμε τ᾿  άρρωστο κορμί, που εβάρυνε, σαν ξένο,
υπόκωφος από μακριά η φωνή μας φτάνει αχός.

Η ζωή διαβαίνει, πέρα στον ορίζοντα σειρήνα,
μα θάνατο, καθημερνό θάνατο και χολή
μόνο, για μάς ή ζωή θα φέρει, όσο αν γελά ή αχτίνα
τού ήλιου και οι αύρες πνέουνε. Κι είμαστε νέοι, πολύ

νέοι, και μάς άφησεν εδώ, μια νύχτα, σ᾿  ένα βράχο,
το πλοίο πού τώρα χάνεται στου άπειρου την καρδιά,
χάνεται και ρωτιόμαστε, τί να ᾿χουμε, τί να ᾿χω,
πού σβήνουμε όλοι, φεύγουμ᾿  έτσι νέοι, σχεδόν παιδιά!

»άλλο τόσο φανερή, νομίζω, είναι ή αντίθεσή της προς την φωνή τού «άλλου» Ελύτη — όταν πια προσεγγίζει την εμπειρία του Καρυωτάκη:

Μακριά απ᾿  τη λοιμική τής πολιτείας, ονειρεύτηκα στο πλάι
της [=τής Ωραίας] μιαν ερημιά, όπου το δάκρυ να μην
έχει νόημα, κι όπου το μόνο φως να  ᾿ναι από την πυρά πού
κατατρώγει όλα μου τα υπάρχοντα.
Ώμο τον ώμο οι δυο μαζί ν᾿  αντέχουμε το βάρος από τα
μελλούμενα, ορκισμένοι στην άκρα σιγαλιά και στη
συμβασιλεία των άστρων,
Σα να μην κάτεχα, ό αγράμματος, πώς είναι κει ακριβώς, μέσα
στην άκρα σιγαλιά, πού ακούγονται οι πιο αποτρόπαιοι κρότοι
Και πώς, αφ᾿  ότου αβάσταχτη έγινε στου αντρός τα στέρνα η
μοναξιά, σκόρπισε κι έσπειρε άστρα!
                                                           («Ο αγράμματος και η ωραία»)
»ή ακόμα:

Έτσι κι αλλιώς χαμένος για χαμένος εδώ στην άκρη που
μ᾿  απώθησαν τού κόσμου τούτου οι συμφορές θέλησα να
επιχειρήσω άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά
                                                                       («Ο κήπος του Ευωχείρ»)

»Όλα τα παραπάνω, επιτρέπουν, νομίζω, να συμπεράνουμε πώς ο Καρυωτάκης δεν άφησε ανεπηρέαστους, θετικά τον Ρίτσο και τον Σεφέρη, αρνητικά δε πάντως τον Ελύτη — άρα, ότι όσοι νεότεροι ποιητές μας επηρεάστηκαν, είτε αρνητικά είτε θετικά, από τούτους τούς τρεις ποιητές, τουλάχιστον υπέστησαν σε κάποιο ποσοστό και την έμμεσην επίδραση του Καρυωτάκη».​

Ανθολόγηση    Από τη συλλογή
"Ο πόνος τού Ανθρώπου και των πραγμάτων" [1919]

Μυγδαλιά (αφιέρωση σε μιαν άρρωστη)

Κι ακόμα δεν μπόρεσα να καταλάβω
πώς μπορεί να πεθάνει μια γυναίκα
που αγαπιέται.


​Έχει στον κήπο μου μια μυγδαλιά  φυτρώσει
κι είν᾿  έτσι τρυφερή που μόλις ανασαίνει·
μα η κάθε μέρα, η κάθε αυγή τηνε μαραίνει
και τη χαρά τού ανθού της δε θα μού τη δώσει.


Κι αλίμονό μου! εγώ τής έχω αγάπη τόση...
Κάθε πρωί κοντά της πάω και γονατίζω
και με νεράκι και με δάκρυα την ποτίζω
τη μυγδαλιά που ᾿χει στον κήπο μου φυτρώσει.


Αχ, της ζωούλας της το ψέμα θα τελειώσει·
όσα δεν έχουν πέσει, θα τής πέσουν φύλλα
και τα κλαράκια της θε ν᾿  απομείνουν ξύλα.
Την άνοιξη τού ανθού της δε θα μού τη δώσει


​Κι όμως εγώ ο φτωχός της είχ᾿  αγάπη τόση...

Από τα πρώτα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου.



​Χαμόγελο
​

Χωρίς να το μάθει ποτέ, εδάκρυσε,
ίσως γιατί  έ π ρ ε π ε  να δακρύσει,
ίσως γιατί οι συμφορές  έ ρ χ ο ν τ α ι
.


Απόψε είναι σαν όνειρο το δείλι·
απόψε η λαγκαδιά στα μάγια μένει.
Δεν βρέχει πια. Κι η κόρη αποσταμένη
στο μουσκεμένο ξάπλωσε τριφύλλι.


Σα δυο κεράσια χώρισαν τα χείλη·
κι έτσι βαθιά, γιομάτα ως ανασαίνει,
στο στήθος της ανεβοκατεβαίνει
το πλέον αδρό τριαντάφυλλο τ᾿  Απρίλη.


Ξεφεύγουνε απ᾿   το σύννεφον αχτίδες
και κρύβονται στα μάτια της· τη βρέχει
μια λεμονιά με δυο δροσοσταλίδες


​που στάθηκαν στο  μάγουλο διαμάντια
και που θαρρείς το δάκρυ της πως τρέχει
καθώς χαμογελάει στον ήλιο αγνάντια.



​Αγάπη

Κι ήμουν στο σκοτάδι. Κι ήμουν το σκοτάδι.
Και με είδε μια αχτίδα.


Δροσούλα το ιλαρό το πρόσωπό της
κι εγώ ήμουν το κατάξερο ασφοδίλι.
Πώς μ᾿  έσεισε το ξύπνημα μιας νιότης,
πώς εγελάσαν τα πικρά μου χείλη!


​Σάμπως τα μάτια της να μού είπαν ότι
δεν είμαι πλέον ο ναυαγός κι ο μόνος,
κι ελύγισα σαν από τρυφερότη,
εγώ που μ᾿  είχε πέτρα κάνει ο πόνος.

Από τη συλλογή "ΝΗΠΕΝΘΉ" [1921]

Δον Κιχώτες  

Οι Δον Κιχώτες πάνε ομπρός και βλέπουνε ως την άκρη
τού κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Ιδέα.
Κοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ
για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία.


Σκοντάφτουνε στη Λογική και στα ραβδιά των άλλων
αστεία δαρμένοι σέρνονται καταμεσής του δρόμου,
ο Σάντσος  λέει «δε σ᾿  το ᾿λεγα;» μα εκείνοι των μεγάλων
σχεδίων, αντάξιοι μένουνε και: «Σάντσο, τ᾿  άλογό μου!»


Έτσι αν το θέλει ο Θερβαντές — εγώ τούς είδα, μέσα
στην μίαν ανάλγητη Ζωή, τού Ονείρου τούς ιππότες
άναντρα να πεζέψουνε και, με πικρήν ανάσα,
με μάτια ογρά, τις χίμαιρες ν᾿  απαρνηθούν τις πρώτες.


Τους είδα πίσω να  ᾿ρθουνε  — παράφρονες, ωραίοι
ρηγάδες που επολέμησαν γι᾿  ανύπαρχτο βασίλειο --
και σαν πορφύρα νιώθοντας χλευαστικιά, πως ρέει,
την ανοιχτή να δείξουνε μάταιη πληγή στον ήλιο!

[Το ποίημα γράφτηκε σαν αντίδραση τού Καρυωτάκη σε ένα δημοσίευμα τού Νουμά το 1919 :
«Οι Δον Κιχώτες παν μπροστά - κι οι Σάντσοι ακολουθάνε: αλήθεια τραγική αυτή, που τη νιώθουν και τη χαίρονται μόνο όσοι αγωνίζονται για μιαν ιερή ιδέα, όσοι έχουν αφιερώσει σ᾿ έναν τέτοιον αγώνα τη ζωή τους. Μόνο αυτοί χαίρονται να λένε "Σκασμός" στους ορθολογιστές και συμφεροντολόγους Σάντσους», 
Το κείμενο του Νουμά , τού οποίου το παραπάνω είναι ένα μικρό απόσπασμα,  συνόδευε ένα ποίημα τού Ουράνη
με ανάλογο περιεχόμενο που είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό.

Μπαλάντα
στους Άδοξους ποιητές των αιώνων. 
​

Από θεούς κι ανθρώπους μισημένοι,
σαν άρχοντες που εξέπεσαν πικροί,
μαραίνονται οι Βερλαίν· τούς απομένει
πλούτος η ρίμα πλούσια και αργυρή.
Οι Ουγκό με «Τιμωρίες»[1] την τρομερή
των Ολυμπίων εκδίκηση μεθούνε.
Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ᾿ναι


Αν έζησαν οι Πόε δυστυχισμένοι,
και αν οι Μπωντλαίρ εζήσανε νεκροί,
η Αθανασία τούς είναι χαρισμένη.
Κανένας όμως δεν ανιστορεί
και το έρεβος εσκέπασε βαρύ
τους στιχουργούς που ανάξια στιχουργούνε.
Μα εγώ σαν προσφορά κάνω ιερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ᾿ναι.


Τού κόσμου η καταφρόνια τούς βαραίνει
κι αυτοί περνούνε αλύγιστοι κι ωχροί,
στην τραγική απάτη τους δο(σ)μένοι
πως κάπου πέρα η Δόξα καρτερεί,
παρθένα βαθυστόχαστα ιλαρή.
Μα ξέροντας πως όλοι τούς ξεχνούνε,
νοσταλγικά εγώ κλαίω τη θλιβερή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ᾿ναι


​Και κάποτε οι μελλούμενοι καιροί:
«Ποιος άδοξος ποιητής» θέλω να πούνε
«την έγραψε μιαν έτσι πενιχρή
μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ᾿ναι;»


[1] «Τιμωρίες» (1853) (Συλλογή του Ουγκώ που περιέχει κυρίως βίαιους στίχους ενάντια στον Ναπολέοντα τον Γ.

Από τη συλλογή "ΕΛΕΓΕΊΑ ΚΑΙ ΣΆΤΙΡΕΣ" [1927]

Picture

ΕΛΕΓΕΊΑ: Πρώτη Σειρά

Υστεροφημία 

Το θάνατό μας χρειάζεται η άμετρη γύρω φύση
και τον ζητούν τα πορφυρά στόματα των ανθών.
Αν έρθει πάλιν η άνοιξη, πάλι θα μάς αφήσει,
κι ύστερα πια μήτε σκιές δεν είμεθα σκιών.


Το θάνατό μας καρτερεί το λαμπρό φως τού ηλίου.
Τέτοια θα δούμε ακόμη μια δύση θριαμβική,
κι ύστερα φεύγουμε από τα βράδια τού Απριλίου,
στα σκοτεινά πηγαίνοντας βασίλεια πέρα κει.


​Μόνο μπορεί να μείνουνε κατόπι μας οι στίχοι,
δέκα μονάχα στίχοι μας να μείνουνε, καθώς
τα περιστέρια που σκορπούν οι ναυαγοί στην τύχη,
κι όταν φέρουν το μήνυμα δεν είναι πια καιρός.

Τι νέοι που φτάσαμεν εδώ…

Τι  νέοι που φτάσαμεν εδώ, στο έρμο νησί, στο χείλος
τού κόσμου, δώθε απ᾿ τ᾿ όνειρο και κείθε από τη γη!
Όταν απομακρύνθηκεν ο τελευταίος μας φίλος,
ήρθαμε αγάλι σέρνοντας την αιωνία πληγή.


Με μάτι βλέπουμε αδειανό, με βήμα τσακισμένο
τον ίδιο δρόμο παίρνουμε καθένας μοναχός,
νιώθουμε τ᾿ άρρωστο κορμί, που εβάρυνε, σαν ξένο,
υπόκωφος από μακριά η φωνή μας φτάνει αχός.


Η ζωή διαβαίνει, πέρα στον ορίζοντα σειρήνα,  
μα θάνατο, καθημερνό θάνατο και χολή
μόνο, για μάς η ζωή θα φέρει, όσο αν γελά η αχτίνα
τού ήλιου και οι αύρες πνέουνε. Κι είμαστε νέοι, πολύ


​νέοι, και μάς άφησεν εδώ, μια νύχτα, σ᾿ ένα βράχο,
το πλοίο που τώρα χάνεται στου απείρου την καρδιά,
χάνεται και ρωτιόμαστε τί να ᾿χουμε, τί να ᾿χω,
​που σβήνουμε όλοι, φεύγουμ᾿ έτσι νέοι, σχεδόν παιδιά!

Τελευταίο Ταξίδι

Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου
και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα!
Να ᾿μουν στην πλώρη σου ήθελα, για να κοιτάζω γύρου
σε λιτανεία να περνούν τα ονείρατα τα πρώτα.

Η τρικυμία στο πέλαγος και στη ζωή να παύει,
μακριά μαζί σου φεύγοντας πέτρα να ρίχνω πίσω,
να μού λικνίζεις την αιώνια θλίψη μου, καράβι,
δίχως να ξέρω που με πας και δίχως να γυρίσω!






 Όλα τα πράγματά μου έμειναν 

Όλα τα πράγματά μου έμειναν όπως
να ᾿χω πεθάνει πριν από καιρούς.
Σκόνη στη σκόνη εγέμισεν ο τόπος,
και γράφω με το δάκτυλο  σταυρούς.


Όλα τα πράγματά μου αναθυμούνται
μιαν ώρα που περάσαμε μαζί,
σ᾿  εκείνη τα βιβλία μου λησμονούνται,
σ᾿ εκείνη το ρολόι ακόμα ζει.


Ήταν ευτυχισμένη τότε η ώρα,
ήταν ένα δείλι ζωγραφιστό.
Έχω πεθάνει τόσα χρόνια τώρα,
κι έμεινε το παράθυρο κλειστό.


Κανένας, ούτε ο ήλιος, πια δε μπαίνει.
Το ερημικό μου σπίτι αντιβοεί
στην ώρα κείνη ακόμα, που σημαίνει,
αυτή μονάχα, βράδυ και πρωί.


​Δεν ξέρω δω ποιος είναι τώρα ο τόπος,
δεν  ξέρω ποιος χαράζει τούς σταυρούς,
κι όλα τα πράγματά μου έμειναν όπως
να ᾿χω πεθάνει πριν από καιρούς.

[Ένα σπιτάκι] Μ. Π.

Ένα σπιτάκι απόμερο, στο δείλι, στον ελαιώνα,
μια καμαρούλα φτωχική, μια βαθιά πολυθρόνα,
μια κόρη που στοχαστικά τον ουρανό κοιτάει,
ω, μια ζωή που χάνεται και με τον ήλιο πάει!


​Μ. Π. αφιέρωση στην Μ[αρία]  Π[ολυδούρη





​[Λύπη ας ερχόταν ή χαρά...] ​

Λύπη ας ερχόταν  ή χαρά, μόνο ήθελα να σπάσει
εμέ η καρδιά κι ανάλαφρη να πέσει καταγής,
όπως το ροδοπέταλο που θύελλα έχει αρπάσει,
ή ακόμη που το εβάρυνε και η δρόσος της αυγής.
​

​[Την ώρα αυτή] Ένα ξερό δαφνόφυλλο   

Ένα ξερό δαφνόφυλλο την ώρα αυτή θα πέσει,
το πρόσχημα τού βίου σου, και θ᾿ απογυμνωθείς.
Με το δέντρο δίχως φύλλωμα θα παρομοιωθείς,
που το χειμώνα απάντησε στο δρόμου εκεί τη μέση.

Κι αφού πια τότε θα ῾ναι αργά νέες χίμαιρες να πλάσεις
η ακόμη μια επιπόλαιη και συμβατική χαρά,
θ᾿ ανοίξεις το παράθυρο για τελευταία φορά,
κι όλη σου τη ζωή κοιτάζοντας, ήρεμα θα γελάσεις.

Μουσική: Θάνος  Μικρούτσικος (τα πρώτα του τραγούδια)

[Σύμβολα]

Σύμβολα εμείναμε καιρών που απάνω μας βαραίνουν,
άλυτοι γρίφοι που μιλούν μονάχα στον εαυτό τους,
τάφοι που πάντα με ανοιχτή χρονολογία προσμένουν,
γράμματα που δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους

[Μίσθια δουλειά]

Μίσθια δουλειά, σωροί χαρτιών, έγνοιες μικρές, και λύπες
άθλιες, με περιμένανε σήμερα καθώς πάντα.
Μόνο είδα, φεύγοντας πρωί, στην πόρτα μου τολύπες
τα ρόδα, και γυρίζοντας έκοψα μια γιρλάντα.


Βράδυ

Τα παιδάκια που παίζουν στ᾿ ανοιξιάτικο δείλι
— μια ιαχή μακρυσμένη --,
τ᾿ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείλη
 ψιθυρίζει και μένει,

τ᾿ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώρα,
η αδειανή κάμαρά μου,
ένα τραίνο που θα ᾿ρχεται από μία άγνωστη χώρα,
τα χαμένα όνειρά μου,

οι καμπάνες που σβήνουν, και το βράδυ που πέφτει
 ολοένα στην πόλη,
στων ανθρώπων την όψη, στ᾿ ουρανού τον καθρέφτη,
στη ζωή μου τώρα όλη...

Μουσική: Λένα Πλάτωνος

​

ΕΛΕΓΕΙΑ : ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ 

[Είμαστε Κάτι...] 

Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες
κιθάρες. Ο άνεμος όταν περνάει       
στίχους, ήχους παράξενους ξυπνάει
στις χορδές που κρέμονται σαν καδένες.


Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες.
Υψώνονται σαν δάχτυλα στα χάη,
στην κορυφή τους τ᾿  άπειρο αντηχάει,
μα γρήγορα θα πέσουνε σπασμένες.

Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις,
χωρίς ελπίδα να συγκεντρωθούμε.
Στα νεύρα μας μπερδεύεται όλη η φύσις.

​Στο σώμα, στην ενθύμηση πονούμε.
Μάς διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις
είναι το καταφύγιο που φθονούμε.

Ανδρείκελα 

Σα να μην ήρθαμε ποτέ σ᾿  αυτή τη γη,
σα να μένουμε ακόμη στην ανυπαρξία.
Σκοτάδι γύρω δίχως μια μαρμαρυγή.
Άνθρωποι στων άλλων μόνο τη φαντασία.
 
Από χαρτί πλασμένα κι από δισταγμό
ανδρείκελα, στης Μοίρας τα δυο τυφλά χέρια,
χορεύουμε, δεχόμαστε τον εμπαιγμό,
άτονα κοιτώντας, παθητικά, τ᾿  αστέρια.

Μακρινή χώρα είναι για μάς κάθε χαρά,
η ελπίδα κι η νεότης έννοια αφηρημένη.
Άλλος δεν ξέρει ότι βρισκόμαστε, παρά
όποιος πατάει επάνω μας καθώς διαβαίνει.

Πέρασαν τόσα χρόνια, πέρασε ο καιρός.
Ω! κι αν δεν ήταν η βαθιά λύπη στο σώμα,
ω! κι αν δεν ήταν στην ψυχή ο πραγματικός
​πόνος μας, για να λέει ότι υπάρχουμε ακόμα…

ΣἈΤΙΡΕΣ

Εις Ανδρέαν Κάλβον.

Ω μεγάλε Ζακύνθιε,
των ωδών σου τα μέτρα,
υψηλά, σοβαρά,
τούς αγώνες εκάλυπτον
εκτεταμένους.

Τής δουλείας τα βάρβαρα
σκοτάδια κατεξέσχισεν,
όταν εγράφη πύρινος,
η αστραπή των όπλων
(και η αρετή σου).

Ως ήλιος, αναβάν
τον Όλυμπον, εστάθη
πάνω εις γυμνά χωράφια,
εις ανθισμένα ερείπια,
γνώριμον κλέος.

Αλλά το θείον έναυσμα
η φωνή σου δεν είναι
τώρα πλέον. Μάς έρχεται
μακρινός και παράταιρος
ήχος τυμπάνου.

Ολόκληρος αιών,
χείμαρρος, την Ελλάδα,
ταραγμένος, εσάρωσεν
από τα ιδανικά σου,
την οικουμένην.

Κράτει, λοιπόν, ω γέροντα,
την επιτύμβιον πλάκα.
Το πεπαλαιωμένον σου
τραγούδι κράτει. Φύγε,
παραίτησόν μας.

'Η, αν προτιμάς, εξύμνησον
αντίς  γεγυμνωμένων
ξιφών, όσα μαστίγια
προς θρίαμβον επισείονται
των καφενείων.

​Ίππους δεν επιβαίνουσι,
αμή την εξουσίαν
και τού λαού τον τράχηλον,
ιδού, μάχονται οι ήρωες
μέσα εις τα ντάνσιγκ.

Τις δάφνες τού Σαγγάριου
η Ελευθερία φορέσασα,
γοργά από μίαν χείρα
σ' άλλην περνά και σύρεται,
δούλη στρατώνος.

Καθώς, όταν την εύκολον
λείαν αποκομίσει,
φεύγει, διστάζει, κι έπειτα
σε μια γραμμήν ελίσσεται
πλήθος μυρμήγκων,

μεγάλα προπορεύονται
έντομα, μέγα φέροντα
βάρος, ακολουθούσι,
με φορτίο ελαφρότερο,
μικρότερα άλλα,

και δε βλέπουν στο πλάγι τους
το παιδάκι που στέκει
να γελά τον αγώνα των,
και δεν βλέπουν ότι ύψωσε
τώρα το πέλμα --

ούτω τη χώρα νέμεται
η στρατιά τής ήττης,
τού λαού την απόφασιν,
άτεγκτον, φοβεράν,
περιφρονούσα.

​Αλλά τι λέγω; Θρήνησε,
θρήνησε την πατρίδα,
νεκράν όπου σκυλεύουν
αλλοφρονούντα τέκνα της,
ω Ανδρέα Κάλβε.

​Μικράν, μικράν, κατάπτυστον
ψυχήν έχουν οι μάζαι,
ιδιοτελή καρδίαν,
και παρειάν αναίσθητον
εις τους κολάφους.

Στο Άγαλμα της Ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο. 

Λευτεριά, Λευτεριά σχίζει, δαγκάνει
τούς ουρανούς το στέμμα σου. Το φως σου,
χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου.
Πεταλούδες χρυσές οι Αμερικάνοι,
λογαριάζουν, πόσα δολάρια κάνει
σήμερα το υπερούσιο μέταλλό σου.

Λευτεριά, Λευτεριά, θα σ᾿   αγοράσουν
έμποροι και κονσόρτσια κι εβραίοι.
Είναι πολλά τού αιώνος μας τα χρέη,
πολλές οι αμαρτίες, που θα διαβάσουν
οι γενεές, όταν σε παρομοιάσουν
με το πορτραίτο τού Dorian Gray. [1]

​Λευτεριά, Λευτεριά, σε νοσταλγούνε,
μακρινά δάση, ρημαγμένοι κήποι,
όσοι άνθρωποι προσδέχονται τη λύπη
σαν έπαθλο τού αγώνος, και μοχθούνε,
και τη ζωή τους εξακολουθούνε,
νεκροί που η καθιέρωσις του λείπει. 


[1]. Στο ομώνυμο μυθιστόρημα τού Όσκαρ Ουάιλντ, τα βίτσια και τα εγκλήματα τού Ντόριαν Γκραίυ  δεν αφήνουν ίχνη στην τέλεια μορφή του, αλλά αποτυπώνονται βαθμιαία στο πορτραίτο του.

Δημόσιοι Υπάλληλοι  ​

Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν
σαν στήλες δύο-δύο μες στα γραφεία.
(Ηλεκτρολόγοι θα ᾿ναι η Πολιτεία
κι ο Θάνατος, που τους ανανεώνουν.)


Κάθονται στις καρέκλες, μουτζουρώνουν
αθώα λευκά χαρτιά, χωρίς αιτία.
«Συν τῃ παρούσῃ αλληλογραφίᾳ
έχομεν την τιμήν» διαβεβαιώνουν.


Και μονάχα η τιμή τους απομένει,
όταν ανηφορίζουμε τούς δρόμους,
το βράδυ στις οχτώ, σαν κουρντισμένοι


​Παίρνουν κάστανα, σκέπτονται τους νόμους,
σκέπτονται το συνάλλαγμα, τούς ώμους
σηκώνοντας οι υπάλληλοι οι καημένοι.

Δελφική Εορτή

Στους Δελφούς εμετρήθηκε το πνεύμα δύο Ελλάδων.
Ο Αισχύλος πάλι εξύπνησε την ηχώ των Φαιδριάδων.
Lorgnons, Kodakς, operateurs, στου Προμηθέα τον πόνο
έδωσαν ιδιαίτερο, γραφικότατο τόνο.
Ένας λυγμός εκίνησε τ᾿  απίθανα αυτά πλήθη.
Κι όταν, χωρίς να πέσει η αυλαία, η ομήγυρις διελύθη,
τίποτε δεν ετάρασσε την ιερή εκεί πέρα
σιγή. Κάποιος γυπαετός έσχισε τον αιθέρα...

[Δυστυχία]  ​

Επρόδωσαν την αρετή κι ήρθαν οι έσχατοι πρώτοι.
Με χρήμα παίρνεται η καρδιά κι αποτιμάται ο φίλος.
Αν άλλοτε αντιφέγγιζε στο νου, στα μάτια, σ᾿  ό,τι,
είναι η ζωή πια σκοτεινή κι ανέφικτη σα θρύλος,
είναι πικρία στο χείλος.

Νύχτα βαθιά. Με πνεύμα οργής έσπρωξα το κρεβάτι.
Άνοιξα τις αραχνιασμένες κάμαρες. Καμία
ελπίς. Απ᾿  το παράθυρο, τού τελευταίο διαβάτη
είδα τη σκιά. Κι εφώναξα στριγκά στην ησυχία
:
«Δυστυχία!»


Η φρικτή λέξη με φωτιά στον ουρανόν εγράφη.
Δέντρα τη δαχτυλοδειχτούν, αστέρια την κοιτούνε,
επιγραφή την έχουνε τα σπίτια κι είναι τάφοι,
ακόμη θα την άκουσαν οι σκύλοι κι αλυχτούνε.
Οι άνθρωποι δεν ακούνε;


Το ίδιο αίσθημα εκφράζει και ο Σελίν στο "Ταξίδι στην άκρη της νύχτας", για τον ήρωα του.

«Η μεγάλη μαρμελάδα των ανθρώπων στην πόλη. Μ᾿ αηδίαζαν όλοι. Δεν είχα τα κότσια να τούς το πω τη μέρα στα μούτρα, μα από κει που 
᾿μουνα δεν είχα φόβο, τους φώναξα λοιπόν «Βοήθεια! Βοήθεια!» μόνο και μόνο για να δω αν θα τούς ένοιαζε. Σιγά μην τούς ένοιαζε. Σπρώχναν μπροστά τους τη ζωή και τη νύχτα και τη μέρα οι άνθρωποι. Τούς τα κρύβει όλα των ανθρώπων η ζωή. Μες στον αχό τού εαυτού τους, δεν ακούνε τίποτα. Σκασίλα τους. Κι όσο πιο μεγάλη είναι η πόλη και πιο ψιλή, τόσο πιο σκασίλα τους. Σάς το λέω εγώ. Προσπάθησα τζάμπα κόπος.»

Αποστροφή 

 Φθονώ την τύχη σας, προνομιούχα
πλάσματα, κούκλες ιαπωνικές.
Κομψά, ρόδινα μέλη πλαστικές
γραμμές, μεταξωτά, διαφανή ρούχα.


Ζωή σας όλη τα ωραία σας μάτια.
Στα χείλη μόνο οι λέξεις των παθών.
Ένα έχετ᾿  όνειρο: τον αγαθόν
άντρα σας και τα νόμιμα κρεβάτια.


Χορός ημιπαρθένων, δύο-δύο,
μ᾿  αλύγιστο το σώμα, θριαμβευτικά,
επίσημα και τελετουργικά,
πηγαίνετε στο ντάνσιγκ ή στο ωδείο.


Εκεί απειράριθμες παίρνετε πόζες.
Σαν τη σελήνη πριν ρομαντικές,
αύριο παναγίες, όσο προχτές,
ακούοντας τη «Valenzia», σκαμπρόζες.


Ένα διάστημα παίζετε το τέρας
με τα τέσσερα πόδια κολλητά.
Τρέχετε και διαβάζετε μετά
τον οδηγό σας «δια τας μητέρας».


Ω, να μπορούσε έτσι κανείς να θάλλει,
μέγα ρόδο κάποιας ώρας χρυσής,
ή να βυθομετρούσατε και σεις
με μια φουρκέτα τ᾿  άδειο σας κεφάλι!


Ατίθασα μέλη, διαφανή ρούχα,
γλοιώδη στόματα υποκριτικά,
ανυποψίαστα, μηδενικά
πλάσματα, και γι᾿  αυτό προνομιούχα...


«Valenzia» : Ελαφρό τραγούδι τού συρμού.

Ο Μιχαλιός  ​

Το Μιχαλιό τον πήρανε στρατιώτη.
Καμαρωτά ξεκίνησε κι ωραία
με το Μαρή και με τον Παναγιώτη.
Δεν μπόρεσε να μάθει καν το «επ᾿  ώμου».
Όλο εμουρμούριζε: «Κυρ Δεκανέα,
άσε με να γυρίσω στο χωριό μου».


Τον άλλο χρόνο, στο νοσοκομείο,
αμίλητος τον ουρανό κοιτούσε.
Εκάρφωνε πέρα, σ᾿  ένα σημείο,
το βλέμμα του νοσταλγικό και πράο,
σα να ᾿λέγε, σα να παρακαλούσε:
«Αφήστε με στο σπίτι μου να πάω».


​Κι ο Μιχαλιός επέθανε στρατιώτης.
Τον ξεπροβόδισαν κάτι φαντάροι,
μαζί τους ο Μαρής κι ο Παναγιώτης.
Απάνω του σκεπάστηκεν ο λάκκος,
μα τού άφησαν απέξω το ποδάρι:
Ήταν λίγο μακρύς ο φουκαράκος

Μικρή Ασυμφωνία σε Α μείζον

Α! κύριε, κύριε Μαλακάση,
ποιος θα βρεθεί να μάς δικάσει,
μικρόν εμέ κι εσάς μεγάλο
ίδια τον ένα και τον άλλο;
Τούς τρόπους, το παράστημά σας,
το θελκτικό μειδίαμά σας,
το monocle που σάς βοηθάει
να βλέπετε μόνο στο πλάι
και μόνο αυτούς να χαιρετάτε
όσοι μοιάζουν αριστοκράται,
την περιποιημένη φάτσα,
την υπεροπτική γκριμάτσα
από τη μια μεριά να βάλει
τής ζυγαριάς, κι από την άλλη
πλάστιγγα να βροντήσω κάτου,
μισητό σκήνωμα, θανάτου
άθυρμα, συντριμμένο βάζον,
εγώ, κύμβαλον αλαλάζον.
Α! κύριε, κύριε Μαλακάση,
ποιος τελευταίος θα γελάσει;


Οι στίχοι αυτοί απευθύνονται στον κοσμικό Μαλακάση, του οποίου δεν θα μπορούσε κανείς να παραγνωρίσει το σημαντικό έργο.
(Υποσημείωση του ίδιου του ποιητ
ή)

Σταδιοδρομία  ​

Εμβατήριο Πένθιμο και Κατακόρυφο 

Τη σάρκα, το αίμα θα βάλω
σε σχήμα βιβλίου μεγάλ
ο.


«Οι στίχοι παρέχουν ελπίδες»
θα γράψουν οι εφημερίδες.


«Κλεαρέτη Δίπλα - Μαλάμου»
και δίπλα σ᾿  αυτό τ᾿  όνομά μου.


Την ψυχή και το σώμα πάλι
στη δουλειά θα δίνω, στην πάλη.


Αλλά, με τη δύση του ηλίου,
θα πηγαίνω στου Βασιλείου.


Εκεί θα βρίσκω όλους τούς άλλους
λογίους και τούς διδασκάλους.


Τα λόγια μου θα᾿ χουν ουσία,
η σιωπή μου μια σημασία.


Θηρεύοντας πράγματα αιώνια,
θ᾿  αφήσω να φύγουν τα χρόνια.


​Θα φύγουν, και θα ᾿ναι η καρδιά μου
σα ρόδο που επάτησα χάμου.

Στο ταβάνι βλέπω τούς γύψους.
Μαίανδροι στο χορό τους με τραβάνε.
Η ευτυχία μου, σκέπτομαι, θα ᾿ναι
ζήτημα ύψους.

Σύμβολα ζωής υπερτέρας,
ρόδα αναλλοίωτα, μετουσιωμένα,
λευκές άκανθες ολόγυρα σ᾿  ένα
Αμάλθειο κέρας.


(Ταπεινή τέχνη χωρίς ύφος,
πόσο αργά δέχομαι το δίδαγμα σου!)
Όνειρο ανάγλυφο, θα ᾿ρθω κοντά σου
κατακορύφως.


Οι ορίζοντες θα μ᾿  έχουν πνίξει.
Σ᾿  όλα τα κλίματα, σ᾿  όλα τα πλάτη,
αγώνες για το ψωμί και το αλάτι,
έρωτες, πλήξη.


​Α! πρέπει τώρα να φορέσω
τ᾿  ωραίο εκείνο γύψινο στεφάνι.
Έτσι, με πλαίσιο γύρω το ταβάνι,
πολύ  θ᾿  αρέσω. 

​​Ιδανικοί Αυτόχειρες​

Γυρίζουν το κλειδί στην πόρτα, παίρνουν
τα παλιά, φυλαγμένα γράμματά τους,
διαβάζουν ήσυχα, κι έπειτα σέρνουν
για τελευταία φορά τα βήματά τους.

Ήταν η ζωή τους, λένε, τραγωδία.
Θεέ μου, το φρικτό γέλιο των ανθρώπων,
τα δάκρυα, ο ιδρώς, η νοσταλγία
των ουρανών, η ερημιά των τόπων.

Στέκονται στο παράθυρο, κοιτάνε
τα δέντρα, τα παιδιά, πέρα τη φύση,
τούς μαρμαράδες που σφυροκοπάνε,
τον ήλιο που για πάντα θέλει δύσει.

Όλα τελείωσαν. Το σημείωμα νά το,
σύντομο, απλό, βαθύ, καθώς ταιριάζει,
αδιαφορία, συγχώρηση γεμάτο
για κείνον που θα κλαίει και θα διαβάζει.

​Βλέπουν τον καθρέφτη, βλέπουν την ώρα,
ρωτούν αν είναι τρέλα τάχα ή λάθος,
«όλα τελείωσαν» ψιθυρίζουν «τώρα»,
πως θ᾿  αναβάλουν βέβαιοι κατά βάθος.

Δικαίωσις ​

Τότε λοιπόν αδέσποτο θ᾿  αφήσω
να βουίζει το Τραγούδι απάνωθέ μου.
Τα χάχανα τού κόσμου, και τού ανέμου
το σφύριγμα, θα τού κρατούν τον ίσο.

Θα ξαπλωθώ, τα μάτια μου θα κλείσω,
και ο ίδιος θα γελώ καθώς ποτέ μου.
​«Καληνύχτα, το φως χαιρέτισέ μου»
θα πω στον τελευταίο που θ᾿  αντικρίσω.


Όταν αργά θα παίρνουμε το δρόμο,
η παρουσία μου κάπως θα βαραίνει
—πρώτη φορά— σε τέσσερων τον ώμο.


​Ύστερα, και του βίου μου την προσπάθεια
​αμείβοντας, το φτυάρι θα με ραίνει
ωραία-ωραία με χώμα και με αγκάθια.

​ΑΠΌ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ  ΚΕΊΜΕΝΑ

Αισιοδοξία  ​

Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
στο μαύρο αδιέξοδο, στην άβυσσο τού νου.
Ας υποθέσουμε πως ήρθανε τα δάση
μ᾿  αυτοκρατορικήν εξάρτηση πρωινού
θριάμβου, με πουλιά, με το φως τ᾿  ουρανού,
και με τον ήλιο όπου θα τα διαπεράσει.


Ας υποθέσουμε πως είμαστε κει πέρα,
σε χώρες άγνωστες, τής Δύσης, τού Βορρά,
ενώ πετούμε το παλτό μας στον αέρα,
οι ξένοι βλέπουνε περίεργα, σοβαρά.
Για να μάς δεχθεί κάποια λαίδη τρυφερά,
έδιωξε τούς υπηρέτες της ολημέρα.


Ας υποθέσουμε πως τού καπέλου ο γύρος
άξαφνα εφάρδυνε, μα εστένεψαν, κολλούν,
τα παντελόνια μας, και, με τού πτερνιστήρος
το πρόσταγμα, χιλιάδες άλογα κινούν.
Πηγαίνουμε — σημαίες στον άνεμο χτυπούν--
ήρωες σταυροφόροι, σωτήρες τού Σωτήρος.


​Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει
από εκατό δρόμους, στα όρια τής σιγής,
κι ας τραγουδήσουμε, το τραγούδι να μοιάσει
νικητήριο σάλπισμα, ξέσπασμα κραυγής --
τούς πυρρούς δαίμονες, στα έγκατα της γης,
και, ψηλά, τούς ανθρώπους να διασκεδάσει.

πτερνιστήρ: σπιρούνι

Πρέβεζα

​Θάνατος είναι οι κάργες που χτυπιούνται
στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια,
θάνατος οι γυναίκες, που αγαπιούνται
καθώς να καθαρίζουνε κρεμμύδια.

Θάνατος οι λεροί, ασήμαντοι δρόμοι
με τα λαμπρά, μεγάλα ονόματά τους,
ο ελαιώνας, γύρω η θάλασσα, κι ακόμη
ο ήλιος, θάνατος μέσα στους θανάτους.

Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει
για να ζυγίσει μια «ελλιπή» μερίδα,
θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι,
κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα.

Βάσις, Φρουρά, Εξηκονταρχία Πρεβέζης.
Την Κυριακή θ᾿  ακούσουμε την μπάντα.
Επήρα ένα βιβλιάριο Τραπέζης
πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα.

Περπατώντας αργά στην προκυμαία,
«Υπάρχω;» λες, κ᾿  ύστερα «δεν υπάρχεις!»
Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο Κύριος Νομάρχης.

Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλο
ι στην κηδεία.

​
[ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΊΟ  ΣΗΜΕΊΩΜΑ]

Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περισσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μού αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μού ήταν αποκρουστική.
Είχα τον ίλιγγο τού κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τούς βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τούς αιώνες. Σ᾿  αυτούς απευθύνομαι.
Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές !!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τούς δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος.
Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέσει την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.
Κ.Γ.Κ.



[Υ.Γ.] Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν διά θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ορισμένως, κάποτε, όταν μού δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.
Κ.Γ.Κ.

Ο Πέτρος Χαρτοκόλλης  σχολιάζοντας το τελευταίο σημείωμα, αφού επικαλεσθεί την  πηγή: " Γ.Π. Σαββίδης Χρονογραφία Κ.Γ. Καρυωτάκη" γράφει σελίδα 25 του βιβλίου του " Ιδανικοί αυτόχειρες" 
« Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!!! είμαι έτοιμος τώρα για ένα ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τούς δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τ᾿  αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος» 
Με πολύν ενδοιασμό, έχοντας τον φόβο μήπως κατηγορηθεί για σκανδαλολογία, ο καθηγητής Γ. Π. Σαββίδης, στον οποίο οφείλεται η δημοσίευση τής αποχαιρετιστήριας επιστολής τού Καρυωτάκη χωρίς τη λογοκρισία που είχαν αρχικά επιβάλει οι κληρονόμοι του, τού αποδίδει το πάθος της «ναρκομανίας». Πράγματι, η φράση «ήμουν άρρωστος», που εμφανίζεται στην αποκαταστη­μένη μορφή τής επιστολής και θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αναφέρεται στη σύφιλη, ταιριάζει περισσότερο στο πρόβλημα τού εθισμού με τοξικές ουσίες, καθώς προσδιορίζεται από μιαν ολόκληρη σειρά από ιδιότητες που ο ποιητής συνδέει άμεσα με τους λόγους τής αυτοκτονίας του, «αχαλίνωτη περιέργεια», «νοσηρή φαντασία» και την προσπάθεια να δοκιμάσει όλες τις συγκινήσεις χωρίς, «τις περισσότερες φορές», να μπορεί να τις αισθανθεί.
Δεν είναι, ωστόσο, η ύπαρξη ή η κατηγορία της «ναρκομανίας» το πρόβλημα που αναστατώνει τον ποιητή στο σημείο που ν᾿  αποφασίσει να αυτοκτονήσει.
«Τη χυδαία όμως πράξη που μού αποδίδεται τη μισώ», λέει ξαφνικά. Είναι φανερό ότι η πράξη που μισεί και τον κάνει να εξοργίζεται είναι το εμπόριο ναρκωτικών που κρύβεται κάτω από το «επάγγελμα εκείνο» για το οποίο, όπως διαμαρτύρεται με σπαραγμό ψυχής, «[δεν] είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος [...]  Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό».
Κατά τον Σαββίδη και πάλι,
Επιστρέφοντας [ο ποιητής] από το Παρίσι, ενδέχεται να έπεσε εύκολο θύμα συκοφαντίας ή και εκβιασμού για λαθρεμπόριο ναρκωτικών, σκηνοθετημένο  από  όσους  θέλησαν να  τον  εξοντώσουν ηθικά, ώστε να μηδενίσουν οριστικά την συνδικαλιστική του δράση.

 
Θα κλείσω διαφορετικά με μια αποστροφή από αυτό το σημείωμα, για ένα ποιητή που αγαπώ, για ένα ευαίσθητο άνθρωπο

«Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία». ​