Ιστορικά Πτολεμαίοι Ρωμαίοι
Η Εξουσία πολλές φορές περνάει πάνω από πτώματα....... ακόμα και του γιου.
Πτολεμαίοι βασιλείς στα ποιήματα τού Καβάφη
Πτολεμαίος Α', ο Σωτήρ. 305 - 282 Πτολεμαίος Β', ο Φιλάδελφος. 284 - 246 Πτολεμαίος Γ', ο Ευεργέτης. 246 - 222 Πτολεμαίος Δ', ο Φιλοπάτωρ. 222 - 204 Πτολεμαίος Ε', ο Επιφανής. 204 - 180 Πτολεμαίος Στ', ο Φιλομήτωρ. 180 - 164 163 - 145 Πτολεμαίος Η', ο Ευεργέτης Β' Φύσκων 170 - 163 145 - 116 Πτολεμαίος Θ', ο Σωτήρ Β' ο Λάθυρος. 116 - 81 |
Ο Πτολεμαίος Η΄ ο Φύσκων (ο κοιλαράς) ήταν ένας από τους σκληρότερους βασιλιάδες, έτοιμος πάντοτε να πνίξει στο αίμα το λαό του, στην υποψία και μόνο ότι σχεδιάζουν κάποια αντίδραση εναντίον του. Ο Κακεργέτης, όπως τον ονόμαζαν ειρωνικά, πήρε ολοκληρωτικά την εξουσία τής Αιγύπτου το 145 π.χ. μετά το θάνατο του αδερφού του Πτολεμαίου Στ΄, ενώ, παράλληλα, παντρεύτηκε τη χήρα τού Πτολεμαίου Στ΄, και αδερφή τους, Κλεοπάτρα Β΄ . Στη συνέχεια παντρεύτηκε και τη μια από τις δύο κόρες της Κλεοπάτρας Β΄ την Κλεοπάτρα Γ΄, που ήταν παράλληλα και ανιψιά του. Όταν η Κλεοπάτρα Β΄ το 131 π.χ. ξεκίνησε επανάσταση εναντίον τού συζύγου και αδερφού της, εκείνος σκότωσε το γιό τους Πτολεμαίο Μεμφίτη, που ήταν τότε δεκατεσσάρων ετών, τον τεμάχισε και τής έστειλε τα κομμάτια του σα δώρο γενεθλίων. Η Κλεοπάτρα Β΄ παρόλα αυτά το 124 π.χ. επέστρεψε στον Πτολεμαίο Η΄ κι έμεινε κοντά του μέχρι το θάνατό του το 116 π.χ.
|
Περιεχόμενα σελίδας
|
1. Πρέσβεις απ' την Αλεξάνδρεια (1918)
2. Ο Θεόδοτος (1915) 3. Αλεξανδρινοί βασιλείς (1912) 4. Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (1911) 5. Καισαρίων (1918) 6. Αριστόβουλος (1918) |
|
Πρέσβεις απ᾿ την Αλεξάνδρεια (1918)
Δεν είδαν, επί αιώνας, τέτοια ωραία δώρα στους Δελφούς σαν τούτα που εστάλθησαν από τούς δύο τούς αδελφούς, τούς αντιζήλους Πτολεμαίους βασιλείς. Αφού τα πήραν όμως, ανησύχησαν οι ιερείς για τον χρησμό. Την πείραν όλην των θα χρειασθούν το πώς με οξύνοιαν να συνταχθεί, ποιός απ᾿ τους δυο, ποιός από τέτοιους δυο να δυσαρεστηθεί. Και συνεδριάζουνε την νύχτα μυστικά και συζητούν των Λαγιδών τα οικογενειακά. Αλλά ιδού οι πρέσβεις επανήλθαν. Χαιρετούν. Στην Αλεξάνδρεια επιστρέφουν, λεν. Και δεν ζητούν χρησμό κανένα. Κ' οι ιερείς τ' ακούνε με χαρά (εννοείται, που κρατούν τα δώρα τα λαμπρά), αλλ' είναι και στο έπακρον απορημένοι, μη νοιώθοντας τι η εξαφνική αδιαφορία αυτή σημαίνει. Γιατί αγνοούν που χθες στους πρέσβεις ήλθαν νέα βαρυά. Στη Ρώμη δόθηκε ο χρησμός· έγειν' εκεί η μοιρασιά. |
Σχόλια
Οι αντίζηλοι Πτολεμαίοι είναι τα αδέλφια Πτολεμαίος ΣΤ΄ ο Φιλομήτωρ και Πτολεμαίος Η΄ ο Φύσκων (ή Ευεργέτης, όπως ήθελε ο ίδιος να ονομάζεται). Ο Πτολεμαίος ο ΣΤ΄ είχε την εξουσία στην Αίγυπτο από το 180 π.χ., ενώ από το 169 π.χ. και για πέντε χρόνια τα δύο αδέρφια μοιράζονται από κοινού την εξουσία. Το 164 π.χ. ο Πτολεμαίος ΣΤ΄ εκδιώκεται από την εξουσία από τον αδερφό του Πτολεμαίο Η΄ και καταφεύγει στη Ρώμη, όπου παρουσιάζεται ρακένδυτος στη Σύγκλητο (το επεισόδιο αυτό το παρουσιάζει ο Καβάφης στο ποίημά του «Η Δυσαρέσκεια τοὐ Σελευκίδου»). Η Ρώμη αποφασίζει να μοιράσει την εξουσία τής Αιγύπτου στα δύο αδέλφια, παραχωρώντας στον Πτολεμαίο ΣΤ΄ την Αλεξάνδρεια και την Κύπρο, ενώ στον μικρότερο, στον Πτολεμαίο Η΄, την Κυρηναϊκή. Αυτή είναι η δυναμικότερη επέμβαση της Ρώμης στη μακρόχρονη διαμάχη μεταξύ των δύο Πτολεμαίων. Ο Πτολεμαίος ΣΤ΄ ο Φιλομήτωρ υπήρξε ένας από τους δικαιότερους και ευγενικότερους βασιλιάδες της Αιγύπτου, με μεγάλο σεβασμό για τους πολίτες του. Ακόμη κι όταν, το 154 π.χ. νικά τον αδερφό του στην Κύπρο, αντί να τον τιμωρήσει για την πολύχρονη αμφισβήτηση της εξουσίας του, τον συγχώρησε και μάλιστα δέχτηκε να συνάψει μαζί του συμφωνία ειρήνης. [ από το μπλοκ τού Κωνσταντίνου Μάντη] Για τον Πτολεμαίο Η΄ το Φύσκωνα (βλέπε το προηγούμενο σχόλιο) Η μοιρασιά τής Αιγύπτου έγινε στη Ρώμη, που έχει πια τη δύναμη να αποφασίζει και να επιβάλλει τη θέλησή της, χωρίς διφορούμενα λόγια και ασάφειες τού Μαντείου. Και το μήνυμα του Καβάφη σαφές: Οι αποφάσεις για την τύχη των κρατών και των πολιτών τους, λαμβάνονται κάθε φορά από τις κυρίαρχες δυνάμεις. |
|
Ο Θεόδοτος (1915)
Αν είσαι από τούς αληθινά εκλεκτούς, την επικράτησί σου κύταζε πώς αποκτάς. Όσο κι αν δοξασθείς, τα κατορθώματά σου στην Ιταλία και στην Θεσσαλία όσο κι αν διαλαλούν οι πολιτείες, όσα ψηφίσματα τιμητικά κι αν σ᾿ έβγαλαν στη Ρώμη οι θαυμασταί σου, μήτε η χαρά σου μήτε ο θρίαμβος θα μείνουν, μήτε ανώτερος; - τι ανώτερος; - άνθρωπος θα αισθανθείς, όταν, στην Αλεξάνδρεια, ο Θεόδοτος σε φέρει, επάνω σε σινί αιματωμένο, τού αθλίου Πομπηίου το κεφάλι. Και μη επαναπαύεσαι που στην ζωή σου περιωρισμένη, τακτοποιημένη, και πεζή, τέτοια θεαματικά και φοβερά δεν έχει. Ίσως αυτήν την ώρα εις κανενός γειτόνου σου το νοικοκυρεμένο σπίτι μπαίνει - αόρατος, άϋλος - ο Θεόδοτος, φέρνοντας τέτοιο ένα φρικτό κεφάλι. |
Σχόλια
Θεόδοτος : Ρητοροδιδάσκαλος και σύμβουλος του Πτολεμαίου ΙΓ' (Συμβασιλεία με την Κλεοπάτρα), ο οποίος συνέστησε την δολοφονία του πολιτικού φυγάδα Πομπήιου. Πομπήιος: Στο πολιτικό πεδίο υπήρξε σύμμαχος τού Ιουλίου Καίσαρα (διανδρία) στα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, όμως αργότερα ήλθαν σε σύγκρουση. Ο στρατός του ηττήθηκε στη Μάχη των Φαρσάλων (48 π.χ.) και ο Πομπήιος διέφυγε αρχικά στη Λέσβο και κατόπιν στην Αίγυπτο. Εκεί δολοφονήθηκε κατ' εντολήν του Φαραώ Πτολεμαίου ΙΓ', ο οποίος πίστευε πως με αυτόν τον τρόπο θα γινόταν αρεστός στον Καίσαρα. Σινί: Μετάλλινος δίσκος |
Κλεοπάτρα του Frederick Arthur Bridgman-
|
Αλεξανδρινοί βασιλείς (1912)
Μαζεύθηκαν οι Αλεξανδρινοί να δουν της Κλεοπάτρας τα παιδιά, τον Καισαρίωνα (1), και τα μικρά του αδέρφια, Αλέξανδρο και Πτολεμαίο (2), που πρώτη φορά τα βγάζαν έξω στο Γυμνάσιο, εκεί να τα κηρύξουν βασιλείς, μες στη λαμπρή παράταξη των στρατιωτών. Ο Αλέξανδρος - τον είπαν βασιλέα της Αρμενίας, της Μηδίας, και των Πάρθων. Ο Πτολεμαίος - τον είπαν βασιλέα της Κιλικίας, της Συρίας, και της Φοινίκης. Ο Καισαρίων στέκονταν πιο εμπροστά, ντυμένος σε μετάξι τριανταφυλλί, στο στήθος του ανθοδέσμη από υακίνθους, η ζώνη του διπλή σειρά σαπφείρων κι αμεθύστων, δεμένα τα ποδήματά του μ' άσπρες κορδέλλες κεντημένες με ροδόχροα μαργαριτάρια. Αυτόν τον είπαν πιότερο από τους μικρούς, αυτόν τον είπαν Βασιλέα των Βασιλέων. Οι Αλεξανδρινοί έννοιωθαν βέβαια που ήσαν λόγια αυτά και θεατρικά. Αλλά η μέρα ήταν ζεστή και ποιητική, ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό, το Αλεξανδρινό Γυμνάσιον ένα θριαμβικό κατόρθωμα της τέχνης, των αυλικών η πολυτέλεια έκτακτη, ο Καισαρίων όλο χάρις κ' εμορφιά (της Κλεοπάτρας υιός, αίμα των Λαγιδών)· κ' οι Αλεξανδρινοί έτρεχαν πια στην εορτή, κ' ενθουσιάζονταν, κ' επευφημούσαν ελληνικά, κ' αιγυπτιακά, και ποιοί εβραίικα, γοητευμένοι με τ' ωραίο θέαμα - μ' όλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά, τι κούφια λόγια ήσανε αυτές οι βασιλείες. |
Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (1911)
Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ', ακουσθεί αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές - την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει. Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου· μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι, πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο, κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα, ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους, τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου, κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις. |
