Στέρης Γεράσιμος – Gerasimos Steris Painter

Στέρης Γεράσιμος – Gerasimos Steris Painter (1898-1987)

Πίνακας: το όνειρο

Gerasimos Steris, Ομηρική παραλία - Homeric seashore_1

Gerasimos Steris

Gerasimos Steris_3

Gerasimos Steris, Φιγούρες- Figures_3

Gerasimos Steris, Φιγούρες- Figures_2

Γεράσιμος Στέρης ο ζωγράφος τού Ελληνικού φωτός, των Ελληνικών Μυθικών ακρογιαλιών, (Ομηρικά ακρογιάλια όπως τα ονόμασε), τής θάλασσας και τού ουρανού, με απίστευτα χρώματα που σα να προέκυψαν από παρθενογένεση. Κυβιστικοί αφαιρετκοί όγκοι των σπιτιών, με αυλές που τις περπατούν νέοι και νέες (Αριάδνες), ανέκφραστες, αφαιρετικές, θλιμμένες, αλλά που εκπέμπουν μια σπάνια ομορφιά.. Αφηρημένες ερωτικές μορφές κορασίδων και νέων, κυρίως σε θαλασσινά τοπία, αλλά για ένα θλιμμένο έρωτα, με μια θλίψη εγκαρτέρησης, σαν επιτάφια ειδώλια αλλά με εκπληκτικούς χρωματισμούς. Κυβιστικοί όγκοι σπιτιών, ή συνόλου σπιτιών σκαρφαλωμένα σε γκρεμούς πάντα με φόντο τη θάλασσα. Αυλές λιτές που τις περπατούν κορίτσια με κανάτια αλλά σε νεκρά τοπία, όμως σπάνιας ομορφιάς. Ένας πρωτοπόρος ζωγράφος που δεν κατατάσσεται εύκολα σε σχολές με ανιχνεύσεις επιρροής από Παρθένη, Σεζάν, Ντε Κίρικο. Πρωτοπόρος ζωγράφος και μυστηριώδης άνθρωπος, ένας πλάνητας τής ζωής.

Η ζωή του
Γεννιέται στο χωριό Διγαλέτο Κεφαλλονιάς το 1898. Το 1910 στην Αλεξάνδρεια Λύκειο. Το 1915 στην Αθήνα στη σχολή Καλών τεχνών. Το 1917 την διακόπτει και κάνει τη στρατιωτική του θητεία. Περιοδεία ανά την Ελλάδα, περιπλάνησή στην Ευρώπη (Ρώμη, Μόναχο, Άμστερνταμ, Ισπανία, Λονδίνο) με τελικό προορισμό το Παρίσι στο οποίο θα βρεθεί με τριετή υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές.
Στην Ρώμη θα γνωρίσει τον Ντε Κίρικο ενώ στο Παρίσι θα συναναστραφεί με καλλιτέχνες όπως ο Πικάσο, και ο Μπρακ. Ο Σταματελάτος θα αποκτήσει δικό του ατελιέ στο Παρίσι και θα σπουδάσει Ιστορία τής Τέχνης και Λογοτεχνίας στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Στις αρχές τού 1931 επιστρέφει στην Ελλάδα και τον Απρίλιο κάνει την πρώτη του έκθεση. Τα έργα του θα διχάσουν τον εικαστικό κόσμο τής εποχής αλλά η έκθεση θα οδηγήσει πολλούς φιλότεχνους σε αναγνώριση τής αξίας του αφήνοντας όμως τον ίδιο με την πικρία τής εμπορικής αποτυχίας. Ο διχασμός αυτός θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις όταν με αφορμή την έκθεση θα ξεκινήσει μία μάχη που ίσως καθόρισε την εξέλιξη τού μοντερνισμού στην Ελλάδα. Από την μία πλευρά θα βρεθεί ο διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο οποίος θα γράψει μία αρνητικότατη κριτική στην εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» και από την άλλη 17 διανοούμενοι που θα εκδώσουν τα «18 κριτικά άρθρα γύρω από μία έκθεση» με υπογραφές, μεταξύ άλλων των, Φώτου Πολίτη, Σπύρου Μελά, Δημήτρη Πικιώνη, Στρατή Δούκα, Χρήστου Καρούζου, που θεωρούνται το μανιφέστο του εικαστικού μοντερνισμού στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια ο Σταματελάτος θα αλλάξει επίσημα, στα μητρώα τού Διγαλέτου, το όνομά του από Γεράσιμος Σταματελάτος σε Γεώργιος Στέρης.
Τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 1936 που φεύγει οριστικά από την Ελλάδα για την Αμερική δεν σταματά με κάθε ευκαιρία να ταξιδεύει εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ ασχολείται με λίγες εκθέσεις χωρίς ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία και αναλαμβάνει εργασίες στη σκηνογραφία και τις αναστηλώσεις. Στην Αμερική ο Γεράσιμος Στέρης θα δοκιμάσει την τύχη του για λίγους μήνες στο Χόλιγουντ. Το 1938 θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη και θα αναλάβει, μέσω διαγωνισμού, τη διακόσμηση τού Ελληνικού Περιπτέρου στη Διεθνή Έκθεση. Από το 1939 έως το 1945 ο Στέρης θα εξαφανιστεί και δεν υπάρχει καμία σαφής πληροφορία για τον τόπο διαμονής του ή τις δουλειές που έκανε. Την ίδια χρονιά θα τον εγκαταλείψει η γυναίκα του παίρνοντας μαζί και το παιδί που είχαν κάνει. Το 1949 αλλάζει για δεύτερη φορά το όνομα του και μετονομάζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο της Νέας Υόρκης σε, Guelfo Ammon d' Este και η επικοινωνία του με φίλους και γνωστούς στην Ελλάδα διακόπτεται εκεί.
Θα παντρευτεί την Anne Vassalo Savino και θα τής αποκρύψει την ελληνική καταγωγή του. Η γυναίκα του, μέχρι και τον θάνατό του νομίζει ότι είναι Ιταλός.
Από το 1965 έως το 1975 δίδαξε στο Traphagen School ενώ δεν θα επισκεφτεί καμία από τις εκθέσεις που γίνονται με έργα του στην Ελλάδα και αλλού, θα γράψει θεωρητικά κείμενα για την τέχνη, κριτικές μεγάλων ζωγράφων, δοκίμια και ποιήματα.
Το 1980 θα εγκατασταθεί στη Νίκαια τής Γαλλίας και το 1985 θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη. Στις 11 Απριλίου του 1987, μετά από παραμονή τριών μηνών στο νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, ο Γεράσιμος Σταματελάτος ή Γιώργος Στέρης ή Guelfo Ammon d' Este πεθαίνει σε ηλικία 89 ετών. Η σύζυγός του, το 1988 έρχεται στην Ελλάδα προκειμένου να σκορπίσει τη μισή τέφρα του στο χωριό του, το Διγαλέτο, και την άλλη μισή στο Σηκουάνα.
Ο Σπουδαίος αυτός ζωγράφος αναγνωρίστηκε και αγαπήθηκε κυρίως μετά το θάνατό του, και θα αγαπιέται για πάντα για την απίστευτη ομορφιά των τοπίων του, των προσώπων των στραμμένων στο μέσα τους, των άφταστων χρωμάτων του. Το πιο διαυγές εικαστικό έργο φωτισμένο από το Ελληνικό φως και το πρασινομπλέ τού πελάγου.